6486 Sayılı Torba Kanun'la Bölgesel İstihdama Sağlanan Yeni Prim Teşviki / Celal Özcan

 Yatırımları ve istihdamı artırmak amacıyla 2004 çıkarılan 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile fert başına gayri safi yurt içi hâsıla tutarı, 1500 ABD Doları veya daha az olan iller ile bu iller dışında olmakla birlikte sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan 49 il ile Gökçeada ve Bozcaada ilçelerinde uygulanmak üzere gelir vergisi stopajı teşviki, sigorta primi işveren hissesi teşviki, bedelsiz yatırım yeri tahsisi ve enerji desteğine yönelik düzenlemeler yapılmıştı.
Bu bağlamda, 5084 sayılı Kanun'daki düzenleme uyarınca, söz konusu 49 il ile Gökçeada ve Bozcaada ilçelerinde on ve üzerinde işçi çalıştıran gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olan işverenler çalışanların prime esas kazanç alt sınırı (asgari ücret) üzerinden tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin; işyerinin organize sanayi veya endüstri bölgesi içinde olması halinde %100'ü, işyerinin organize sanayi veya endüstri bölgesi dışında olması halinde de %80'i Hazine tarafından karşılanmaktaydı.
5084 sayılı Kanun'un, uygulama kaldığı süre (2004/Mart - 2012/Aralık) içerisinde sağladığı destek unsurlarıyla gerek yatırımların, gerekse istihdamın artırılmasına önemli katkıda bulunmuştur.
Nitekim SGK'nın en son verilerine göre, 46 bin işyeri istihdam ettiği 900 bin işçiden dolayı 5084 sayılı Kanun'la prim teşvikinden yararlanmakta ve aylık olarak da 110 milyon TL tutarındaki işveren hissesi primi Hazine tarafından karşılanmaktaydı.
Dolayısıyla, 5084 sayılı Kanun'la sağlanan sigorta primi teşvikinin süresinin 31/12/2012 tarihinde sona ermesi söz konusu teşvikten yararlanan işyerlerinin mağduriyetine yol açmıştır.
Ancak, kısa bir süre önce TBMM'de kabul edilerek Cumhurbaşkanı'nın imzasına sunulan 21/05/2013 tarihli, 6486 sayılı Torba Kanun'la, 5084 sayılı Kanun'daki sigorta primi teşvikinin kısmen devamını sağlayacak nitelikte düzenleme yapılmıştır.

Yeni teşvikten 10 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri yararlanabilecek

Halen uygulanmakta olan 5 puanlık priminin de düzenlenmiş olduğu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 81'inci maddesine eklenen ikinci fıkraya göre, söz konusu teşvikten Bakanlar Kurulu'nca sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksleri dikkate almak suretiyle belirlenecek olan illerde on ve üzerinde işçi çalıştıran işyerleri yararlanacaktır.

Teşvik kapsamına giren illeri sosyo-ekonomik gelişmişlik endekslerine göre Bakanlar Kurulu belirleyecek.

Söz konusu yeni teşvikin, 5084 sayılı Kanun'da olduğu gibi 49 il ile Gökçeada ve Bozcaada ilçelerinin tamamında uygulanması gibi bir durum söz konusu olmayacaktır.
Zira, 5084 sayılı Kanun'la sağlanan prim teşviki, fert başına gayri safi yurt içi hâsıla tutarı, 1500 ABD Doları veya daha az olan iller ile bu iller dışında olmakla birlikte sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi eksi olan illerde uygulanmakta iken, yeni prim teşvikinin hangi illerde uygulanacağının belirlenmesinde sadece illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi baz alınacak ve daha da önemlisi bu kritere göre belirlenecek illerden hangilerinde uygulanacağına Bakanlar Kurulu karar verecektir. Dolayısıyla, yeni prim teşviki 5084 sayılı Kanunun aksine daha az sayıda ilde uygulanması söz konusu olacaktır.

İlave teşvik tutarı asgari ücretin %6'sını geçemeyecek

5084 sayılı Kanun'a göre işyerleri, prime esas kazanç alt sınırı (asgari ücret) üzerinden tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin; işyerinin organize sanayi veya endüstri bölgesi içinde olması halinde %100'ü, işyerinin organize sanayi veya endüstri bölgesi dışında olması halinde de %80'i oranında teşvikten yararlanmaktaydı.
Yeni teşvikten ise işyerleri yararlanmakta oldukları 5 puanlık prim indirimine, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden 6 puana kadar ilave puan eklenmek suretiyle yararlandırılacaktır. Bakanlar Kurulu isterse ilave 6 puanlık prim indirimini illere göre farklılaştırabilecektir.

Yeni teşvik tutarının hesaplanmasına ilişkin örnek

Bakanlar Kurulu'nca teşvik kapsamına alınmış X ilinde organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren bir işyerinin 10 işçi çalıştırdığını, işçilerin brüt ücretlerinin de 2 bin TL olduğunu ve bu ilde ilave 6 puanlık primi uygulamasının kararlaştırıldığını varsaydığımızda bu işyerinin yararlanacağı prim teşviki tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
10 işçi X 2.000 TL X %5 = 1.000 TL (5 puanlık prim indirimi)
10 işçi X 978,60 TL X %6= 587,16 TL (6 puanlık ilave prim indirimi)
Yararlanılacak toplam teşvik tutarı= (1000 TL + 587,16)1.587,16 TL olacaktır.
Bu işyerinin 5084 sayılı Kanun yürürlükte olsaydı yararlanacağı teşvik tutarı ise (10 işçi X 978,60 X %19,5) 1.908,27 TL (işyerinin KVSK prim oranının %1 olduğu varsayılmıştır) olacaktı.
Dolayısıyla, 6486 sayılı Kanunla getirilen ilave sigorta primi teşviki, 5084 sayılı Kanuna kıyasla işyerlerine daha düşük seviyede bir teşvik sağlanmaktadır.

Teşvikin uygulama süresini Bakanlar Kurulu belirleyecek

Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi dikkate almak suretiyle Bakanlar Kurulu'nca belli illerde uygulanması kararlaştırılacak olan ilave prim teşvikinin kaç yıl uygulanacağı ile ilgili kesinleşmiş bir tarih olmayıp, bu süre Bakanlar Kurulunca belirlenecektir.

Teşvik 1 Ocak 2013'ten geçerli olacak

5084 sayılı Kanun'la sağlanan sigorta primi teşvikin uygulama süresi 31/12/2013 tarihinde sona ermişti. 6486 sayılı Kanun'da bölgesel istihdam teşvikinin düzenlendiği fıkranın yürürlük tarihi ise 1/1/2013 olarak belirlenmiştir. Buna göre, Bakanlar Kurulu'nca ilave prim teşviki kapsamına alınacak olan illerdeki 10 ve üzerinde işçi çalıştıran işyerleri 5084 sayılı Kanun'un uygulama süresinin sona erdiği tarihten bugüne kadar olan süre için de geriye dönük olarak yeni ilave prim teşvikinden yararlanabileceklerdir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 31.05.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.