İşsizlikte Tek Hane Martta Da Zor Görünüyor / Alaattin Aktaş

 İşsizlikte neredeyse değişen hiçbir şey yok. Ocak ayında yüzde 10.6 olan işsizlik oranı, şubatta da yüzde 10.5 ile hemen hemen aynı düzeyde gerçekleşti.

Hem ocak, hem şubat geçen yılın üstünde. İşsizlik oranı 2012’nin ocak ayında yüzde 10.2, şubat ayında yüzde 10.4 düzeyinde bulunuyordu.
İşsizlik, ekonomide sonuç niteliğindeki göstergelerin başında geliyor. Ekonomi canlı seyrediyorsa, üretim düzeyi yüksekse, doğal olarak işsizlik de ters yönde gelişiyor ve azalıyor. Bu yıl ilk iki ayda işsizlik verileri iyi gitmediğine göre, demek ki ekonomide de bir canlılık yok, demek mümkün.
Bu köşede birkaç gündür ilk çeyrekte ekonomik büyümenin iyi gelmeyeceğinin işaretlerine değiniyoruz. Önce sanayi üretiminden yola çıkarak bu konuyu gündeme getirdik, ardından cari işlemler dengesi verisine değinerek. Bu iki veri, büyümenin düşük "gerçekleşebileceğinin" işaretlerini veriyordu; işsizlik ise bir anlamda büyümenin düşük "gerçekleştiğinin" işaretini vermiş oldu.
İşsizlikle ilgili olarak henüz şubat verisinin açıklandığı, dolayısıyla ilk çeyreğe ilişkin durumun belli olmadığı söylenebilir. Bu görüş doğru değil. Biliniyor ki, işsizlik verileri üç ayın ortalamasını gösteriyor ve ortadaki ayın verisi gibi açıklanıyor. Yani şubat verisi de ocak, şubat ve mart aylarının ortalamasını gösteriyor.

Martta tek hane olabilir mi?

2005 yılından bu yana olan dönemi kapsayan yeni seri işgücü istatistiklerine göre işsizlik oranı martta yalnızca geçen yıl tek haneli oluştu. O da fiyat etiketi gibi bir tek hane, yüzde 9.9!
Şimdi merak edilen, bu yıl ne olacağı, martta yine tek hanenin yakalanıp yakalanamayacağı.
Bu, gerçekleştirilemeyecek bir düzey değil, ama doğrusu pek kolay da değil. Aslında işsizlik oranının martta yüzde 9.9’a inmesi ya da örneğin yüzde 10 olması arasında yalnızca yüzde 0.1’lik bir fark var. Ama bu fark, yüzde 0.1’in ötesinde bir anlam taşıyor; çünkü bu fark, bir algı farkı! Yani işsizlik çift hanede mi devam edecek, tek haneye mi inecek?

Genç nüfusun durumu

Toplam işsizlik oranı geçen yılın aralık ayından bu yana üç aydır çift hanede seyrederken, 15-24 yaş grubundaki işsizlik oranı da bu yıl uzun bir aradan sonra yüzde 20’nin üstüne çıktı. Genç nüfustaki işsizlik oranı ocakta yüzde 20.7, şubatta yüzde 20.4 oldu. Daha önce yüzde 20’nin üstü yüzde 20.6 ile 2011 yılının şubat ayında görülmüştü.
Genç nüfustaki işsizlik oranı erkeklerde yüzde 19.1, kadınlarda yüzde 22.8 olarak ölçüldü.
Genç nüfustaki işsizlik, kentlerde çok daha dramatik boyutlarda. Kentlerde yaşayan 15-24 yaş arası gençlerde işsizlik oranı erkeklerde yüzde 20.2, kadınlarda yüzde 27.3 düzeyinde bulunuyor.

 

 

Merkez'in temettüsü işi bozdu!

Bütçe nisanda geçen yıl 1.4 milyar, bu yıl ise 595 milyon lira fazla verdi. Nisandaki bu fazlaya rağmen bütçe geçen yılın ilk dört ayında 5 milyar lira açıkla kapanmıştı. Bu yıl ise dört aydaki açık 302 milyon lirada kaldı.
Nisanda vergi gelirleri yüzde 21'lik artışla 24.1 milyar liraya ulaştı. Ancak, vergi dışı normal gelirler yüzde 36 azalarak 8.3 milyar liradan 5.3 milyar liraya geriledi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçeyle ilgili değerlendirmesinde bu durumun Merkez Bankası'nın geçen yıl aktardığı "teşebbüs ve mülkiyet" gelirinin 2012 bazını yükseltmesinden kaynaklandığını bildirdi. Merkez Bankası, geçen yıl nisanda yaklaşık 6 milyar lira temettü geliri aktarımında bulunmuştu.

Vergi artışlarının nedeni

Nisanda vergi gelirlerinin yüzde 20.9 arttığını belirttik. Artış oranı dahilde alınan KDV'de yüzde 19.1, ÖTV'de yüzde 23.7, ithalde alınan KDV'de yüzde 21.3 oldu. Ayrıca harçlar ve damga vergisinde sırasıyla yüzde 49.5 ve yüzde 32.3 artış kaydedildi.
Dört ay toplamında ise dahilde alınan KDV yüzde 17.6, ÖTV yüzde 28, ithalde alınan KDV 32.2, harçlar yüzde 41.8, damga vergisi yüzde 29.7 arttı.
Bu artışların iki nedeni olabilir; ya piyasa canlanıyordur ve bu sayede daha çok vergi toplanıyordur ya da vergilerde artışa gidilmiştir. Piyasanın canlandığına ilişkin pek işaret olmadığına, hatta göstergeler tersini gösterdiğine göre, bu artışların kaynağı, vergi düzenlemeleri. Reuters'tan arkadaşım Orhan Coşkun'un ilettiği bilgiyi aktarmak istiyorum.
Hükümet geçen yıl eylül ayında otomotiv, akaryakıt ve alkollü içeceklerdeki ÖTV'yi ve tapu harçlarını artırmış, ekonomi yönetimi buradan gelecek kaynağı 8.5-9 milyar lira olarak hesaplamıştı.
Bu yılın başında da sigarada nispi vergi yüzde 65.25'e çıkarılmış, asgari maktu vergi de paket başına 3.15 liraya yükseltilmişti. Hükümet Gelir Vergisi Kanunu'ndaki tutarların yanı sıra, motorlu taşıtlar, çevre temizlik, emlak vergilerini yeniden değerleme oranını olan yüzde 7.8 düzeyinde artırırken, damga vergisini yüzde 15 yükseltmişti.

 

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 16.05.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.