Gurbetçiler Yurtdışı Kısmi Aylığı Bağlatırken İki Kere Düşünmeli / Şevket Tezel

 Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması olan ülkelerde çalışanlar şayet kesin dönüş yapmışlarsa Türkiye’den iki şekilde emekli olabiliyorlar. Biri yurtdışı borçlanmasıyla ki emeklilik için gerekli gün sayısı kadar borçlanma yapıp bedelini ödediklerinde normal emekli olmaları biçiminde cereyan ediyor. Diğeri ise borçlanma yapıp bir bedel ödemeden sadece Türkiye’de daha önce geçmiş olan çalışmaları oranında aylık bağlatabiliyorlar ki buna yurtdışı kısmi aylığı deniyor. Sözgelimi Türkiye’de 1953 doğumlu, 1981 yılında başlayan 3 yıl fiili çalışması olan bir SSK’lı Almanya’da da 23 yıl çalışmış ve Türkiye’ye dönmüş olsun. Bu erkek gurbetçi dilerse 5 bin 300 güne yetecek kadar yurtdışı borçlanması yapıp emekli olabilir veya borçlanma yapmadan 26 yıl çalışan emsaline bağlanacak aylığın 3/26’sını alarak kısmi aylık sahibi olabilir. Bu kısmi aylık ileride borçlanma yapılarak tam aylığa yükseltilebiliyor.

Özellikle yaş sorunu nedeniyle normal emekliliği için yaşı bekleyenler başta olmak üzere Türkiye’ye geldiklerinde yurtdışım kısmi aylığı bağlattıklarında bu aylığı bilahare tam aylığa yükseltmede sorun yaşıyorlar. Örneğin bu örnekteki kişi tam aylık almak için 7 yıllık borçlanma yaparak 3 bin 600 günden emekli olup normal aylık almak istediğinde bu defa 5 bin 75 güne tamamlaması isteniyor, aksi halde aylığı tam aylığa yükseltgenmiyor.

Keza Türkiye’de 15 yıllık memuriyetten sonra sözleşmeli bir ülkeye gidip orada 20 yıl çalışan müstafi memur döndüğünde şayet 61 yaşı gelmeden kısmi aylık bağlatmışsa aynı sorunu yaşıyor. Üstelik memuriyetten normal emeklilikte en az 25 yıl (9000 gün) gerektiğinden bahisle 15/35 oranında bağlanan kısmi aylığın tam aylığa dönüştürülmesi için en az 10 yıllık yurtdışı borçlanması yapması isteniyor. “61 yaş ve 15 yılım var, Emekli Sandığı’ndan yaştan emeklilik şartlarına sahibim” diyerek iddia etmek de kar etmiyor. Kısmi aylık bağlatmayan diğer kişi yaştan emekli olurken kısmi aylık bağlatan 61 yaş ve 5400 günle Emekli Sandığı’ndan emekli olamıyor. Kısacası SGK yaşlılık aylığı için başvuru tarihi itibariyle değil, ilk defa kısmi aylığın bağlandığı tarih itibariyle değerlendirme yapmakta diretiyor. Mamafih bu durumun yargı yoluyla çözümü var ancak yine de gurbetçilerin özellikle mahkeme ile uğraşmak istemiyorum diyenlerinin kısmi aylık bağlatırken iki kere düşünmelerinde dahası hem SSK, hem Bağ-Kur, hem de Emekli Sandığı mevzuatına hâkim gerçek bir sosyal güvenlik uzmanına danışmalarında yarar var.

Soru: 01.06.1971 doğumluyum. 23.08.2000’de başladığım SSK sigortalılığında halen 3 bin 8000 günüm var. 1991’de gittiğim askerliğimi borçlanırsam emeklilik şartlarım nasıl etkilenir? A.YILMAZ

Cevap: Sigortalılık başlangıcınıza göre SSK’lılıktan emekliliğiniz 60 yaşınızı dolduracağınız 01.06.2031 tarihinde en az 4 bin 500 günle yaştan veya 7 bin günle normal emekli olabilirsiniz. 12 aylık askerlik borçlanmasıyla başlangıcınızı 08.09.1999 tarihinin önüne çekerek 5 bin 975 günle 58 yaşını dolduracağınız 01.06.2029 tarihinde emekli olabilirsiniz. Bunun yanında yaştan emeklilik için 3 bin 600 güne tabi olmaya hak kazanır ve artık bundan sonra hiç prim ödemeseniz bile 60 yaşında emekli olabilirsiniz.

(Kaynak: Alitezel.com | 06.05.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.