Şaban ERDİKLER - Yurtdışındaki grup şirketlerinden yapılan borçlanmalar

Türkiye'de  faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketler, finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla dönem dönem yurtdışında bulunan ve finansman şirketi niteliğinde olmayan ortaklarından kredi almaktadır. Bankalardan alınan kredilerle karşılaştırıldığında, söz konusu borçlanmalardaki mali yükümlülüklerin daha fazla olduğu görülmektedir. Bu yazımızda, Türkiye’de faaliyet gösteren bir şirketin yurtdışında bulunan ve finansal kurum niteliğinde olmayan ortaklarından ya da ortaklarla ilişkili kişilerden yaptığı borçlanmalarda göz önünde bulundurması gereken hususları anlatacağız. Yurtdışındaki ortaktan alınan kredilerde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “örtülü sermaye” ve “transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” düzenlemelerinin de göz önünde bulundurulması gerekmekte olup, bu değerlendirme ayrı bir yazının konusunu oluşturmaktadır.  

 

Stopaja yeni düzenleme

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde dar mükellef kurumlara yapılacak ödemelere ilişkin olarak yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapılması öngörülmüş olup, Bakanlar Kurulu’na tevkifat oranı yeniden belirleme konusunda yetki verilmiştir. Bakanlar Kurulu bu yetkisini kullanarak 1.1.2007 tarihinden itibaren, yabancı devletler, uluslararası kurumlar veya yabancı banka ve kurumlardan alınan her türlü krediler için ödenecek faizlerden (katılım bankalarının kendi usullerine göre yurtdışından sağladıkları fonlar ve benzeri kaynaklar için ödedikleri kâr payları dahil) yüzde 0, diğerlerinden yüzde 10 oranında stopaj yapılmasını kararlaştırmıştır. Buna göre finansal kurum olmayan yurtdışındaki dar mükellef ortağa yapılacak faiz ödemeleri yüzde 10 oranında stopaja tabi olacaktır. Söz konusu kredinin bir bankadan alınması halinde ise stopaj olmayacaktır.

 

Katma Değer Vergisi

Faiz ödemelerine ilişkin diğer bir yükümlülük ise Katma Değer Vergisi (KDV) ile ilgilidir. Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9'uncu maddesinde, gerekli görülen hallerde vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir. Bu çerçevede, yurtdışından alınan krediye ilişkin faiz için yüzde 18 oranında sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanması gerekecektir. (2) no'lu KDV beyannamesiyle beyan edilip ödenen KDV ise (1) no'lu beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Bu anlamda, “Ödenecek KDV”si olan bir kurum için KDV açısından bir yük söz konusu değildir. Ancak “Devreden KDV”si olan bir kurumun her halükârda KDV’yi ödemesi gerekecektir.

 

Damga Vergisi

Damga Vergisi'nden istisna kâğıtları düzenleyen (2) sayılı listede, bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kâğıtlarla bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler Damga Vergisi'nden istisna edilmiştir. Ancak istisna, banka, yurtdışı kredi kuruluşu ve uluslararası kurumlardan alınan kredilerle sınırlı olduğu için Türkiye’deki şirketin yurtdışındaki ortağından aldığı krediler nedeniyle düzenlenecek sözleşmeler binde 7.5 oranında Damga Vergisi'ne tabi olacaktır. Aynı kredinin Türkiye veya yurtdışındaki bir bankadan alınması halinde ise Damga Vergisi söz konusu olmayacaktır.

Yurtdışından alınan kredilere ilişkin bir diğer mali yükümlülük ise Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’dur (KKDF). KKDF Tebliği uyarınca, bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışından sağladıkları kredilerden yüzde 3 oranında KKDF kesintisi uygulanmaktadır. Kredinin bir yıldan uzun vadeli ve döviz cinsinden olması veya Türkiye’deki bir bankadan alınması halinde ise KKDF söz konusu olmayacaktır. 

Yukarıda yapılan açıklamalarda da görüldüğü üzere, Türkiye’deki bir şirketin yurtdışındaki ortağından aldığı kredi üzerinde ciddi mali yükümlülükler bulunmaktadır. Aynı şirketin krediyi bir bankadan alması halinde ise stopaj, KDV ve Damga Vergisi söz konusu olmayacaktır. Ayrıca, örtülü sermaye ve transfer fiyatlandırması yönünden bir eleştirinin yapılması da mümkün olmayacaktır.  

(Kaynak: Referans Gazetesi | 27.03.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.