Yurt Dışında Çalıştırılacak İşçilerin Sosyal Güvenlikleri / İbrahim Işıklı

 Yurt dışında Türk işverenler tarafından çalıştırılacak işçilerin sosyal güvenlikleri iki farklı biçimde sağlanabilmektedir. Bu nitelikteki işçiler ya kısa süreli işlerle ilgili olarak geçici görevle çalışacağı yabancı ülkelere gönderilmekte ya da ilgili ülke ile Türkiye arasında geçici görev uygulamasına ilişkin sözleşme olup olmadığına bakılmak suretiyle sosyal güvenlik işlemlerinin yapılması gerekecektir.
İşveren tarafından kısa süreli işler için geçici görevle yabancı ülkelere gönderilen sigortalıların 5510 sayılı Sosyal Sigorta ve Genel sağlık Sigortası Yasası'nda belirtilen hak ve yükümlülükler bu görevi yaptıkları sürece devam edecektir. Ancak mevzuatta geçici sürenin ne kadar olabileceğine ilişkin açık bir düzenleme yapılmamıştır.
Türkiye ile 23 ülke arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olup, her ülke ile yapılan sosyal güvenlik anlaşması farklıdır. En son Sırbistan ile anlaşma yapılmıştır. Bu 23 ülke dışında 3 ülke ile de geçici görev uygulamasına ilişkin idari anlaşma bulunmaktadır. Her ülke ile yapılan sözleşmenin içeriği farklı olup, ilgili ülkeyle yapılan sözleşme koşulları dikkate alınmalıdır.
***
Sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde çalıştırılan işçiler
Türkiye ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, kısa vadeli sigortalar açısından 4/a kapsamında sigortalı sayılır ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile GSS hükümleri uygulanır.
Yurtdışına sigortalı götürecek işverene ait işyeri, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulu ve tescilli olmalıdır.
Yabancı ülke mevzuatına göre kurulan firmalarca yurtdışında gerçekleştirilen işlerde çalıştırılan Türk vatandaşları hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.
İşverenler, yurt dışında yapacakları işi, yeni tescil edecekleri işyeri dosyasından bildirilecek sigortalılarca gerçekleştireceklerse; işletme merkezlerinin bağlı olduğu SGK Merkez Müdürlüğü'ne işyeri dosyası tescil ettirerek, sosyal sigorta yükümlülüklerini bu dosyadan yerine getirirler. İşyeri bildirgesi ekine, işin alındığını belgeleyen sözleşme örneği ile ilgili ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliği yazısı veya Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca düzenlenecek belge eklenmelidir. Aynı ülkede kısa vadeli sigorta kolu prim oranı aynı olan başka bir iş üstlenilmesi halinde, bu işyerinde çalışan sigortalılarla ilgili sosyal sigorta yükümlülükleri de, daha önce tescil edilmiş olan işyeri dosyası üzerinden yerine getirilebilir.
***
Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce (taahhüt konusu iş olacak, inşaat, yol, baaraj yapımı gibi) yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri, bu sigortalıların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri hâlinde ise, Türkiye'de yasal olarak ikamet etme şartı ile diğer şartlar aranmaksızın haklarında genel sağlık sigortası primi hariç isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanır.
İsteğe bağlı sigorta primi ödenen bu süreler emeklilik açısından 4/b, yani Bağ-Kur sigortalılığı olarak değerlendirilmekte iken, TBMM'de kabul edilen 6111 sayılı Kanun'la değiştirilmiş ve bu şekilde ödenen isteğe bağlı sigorta primlerinin 4/a, yani SSK sigortalılığı olarak kabul edileceği öngörülmüştür.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 27.03.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.