Kira Gelirini Zamanında Bildirmeyen Yandı / Yusuf Keleş

 Vergi kanunlarına göre bazı mal ve hakların (arazi, bina, haklar, motorlu taşıtlar vs.) kiraya verilmesinden elde edilen gelirler ‘gayrimenkul sermaye iradı’ olarak adlandırılır. Bu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, irtifa ve intifa hakkı sahipleri ile kiracıları tarafından kiraya verilmeleriyle elde edilen gelir ‘gayrimenkul sermaye iradı’ olarak vergiye tabi tutulur.

 

 

Diğer gelir sahipleri gibi gayrimenkul sermaye iradı elde edenler de bu gelirlerini yıllık olarak beyan etmek zorunda. Vergi dairesi ile işi olmayan ücretli, emekli, çalışmayan vs. daire sahiplerinin zorlanmamaları için maliyenin hazır beyanname sunduğunu geçen hafta anlatmıştım. İster bu sistemle isterse elden verilecek beyanname ile bu gelirin beyan edilebileceğini tekrar hatırlatayım.

Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse 2012 yılı için 3 bin TL’lik istisnadan faydalanılamaz. Ayrıca, mükellef adına usulsüzlük cezası kesilir ve gelir takdir komisyonunca takdir edilir. Takdir edilen gelir üzerinden, Gelir Vergisi ile vergi ziyaı cezası hesaplanır. Bunlara ilaveten gecikilen her ay için gecikme faizi talep edilir. Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizinin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir. Yani verginin iki taksitle ödenmesi imkânı da kalmaz.

3 bin TL’lik istisna her bir ortak için ayrı kullanılır

Eşlerin veya kardeşlerin bir konuta ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 3 bin TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde de her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı faydalanabilir. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde ise istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanır. Ayrıca unutulmamalıdır ki kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, bu istisnadan faydalanamaz.

Artık kira geliri elde edilmiyorsa bu durum vergi dairesine bildirilmeli

Geçtiğimiz yıllarda kira geliri için GMSİ beyannamesi veren mükellefler o gayrimenkulü satmış veya artık gayrimenkulü kendisi kullanıyorsa yani artık kira geliri elde etmiyorsa bu durumu bir dilekçe ile ilgili vergi dairesine bildirmelerinde fayda var. Çünkü vergi daireleri geçen yıl beyanname veren mükellefleri tarayıp bu sene vermeyenleri takdir komisyonlarına sevk edebiliyor. Bu durum elde edilmeyen bir gelir yüzünden vergi ödemeye veya gelir elde edilmediğini ispatlamak için günlerce uğraşmaya sebep olacaktır.

Yıllık kira geliri 110 bin TL’ye kadar olanlar farklı miktarda vergi iadesi alabilir

Ticaret şirketleri, iş ortaklıkları ile gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan ticaret ve serbest meslek erbabı, işyeri olarak kullanmak üzere, gerçek kişilerden kiraladıkları mal ve haklar için yaptıkları ödemeler üzerinden, Gelir Vergisi kesintisi yapmaya mecburdur. Aynı şekilde; kamu idare ve müesseseleri vs. kurumların da yaptıkları kira ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapmaları gerekiyor.

Yapılan kesintiler kiracılar tarafından muhtasar beyanname ile bildirilir. Bildirilmeyen kesintilerden kiracılar sorumludur. Gayrimenkul sahibinin sorumluluğu yoktur. Kira geliri 25 bin TL’nin altında olan işyeri sahipleri bu gelir ile ilgili beyanname vermeyecek. 25 bin TL’lik sınırın aşılması halinde ise beyanname verilir.

Konut ve işyeri gelirinin ikisini de elde edenlerin her iki gayrimenkulden elde ettikleri toplam kira gelirini dikkate alarak 25 bin TL’lik beyan sınırını aşıp aşmadıklarını kontrol etmeleri gerekiyor. Bu arada işyeri kira sahiplerinin beyan sınırını aşmaları halinde verecekleri beyanname sonrasında vergi dairesinden iade alacaklarını da belirteyim. Gayrimenkul için yapılan giderler düşüldükten sonra hesaplanan vergi, yapılan kesintilerden düşük çıkacağı için kiracılar tarafından kesilip vergi dairesine yatırılan vergilerden gayrimenkul sahiplerine vergi iadesi yapılması söz konusu oluyor.

Gider yöntemini seçmek önemli

Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı götürü ve gerçek gider yöntemi olmak üzere iki farklı şekilde tespit edilebilir. Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemez.

Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri indirebilirler.

Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri tutarından aşağıdaki giderler indirilebilir:

Aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,

İdare giderleri,

Sigorta giderleri,

Faiz giderleri,

Konutun 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i

Vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,

Amortismanlar,

Bakım, onarım giderleri

Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli.

Yukarıda saydığım türden gideri olanların gerçek gider yöntemini tercih etmeleri kendileri için daha avantajlı olacaktır. Bu konuyla ilgili farklı örnekler ve okuyucu sorularına cevaplar bir sonraki yazıda genişçe yer alacak.

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 05.03.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.