Doğum-Süt İzninde Yanlışlık Var / Cem Kılıç

 Son günlerde çok konuşulup tartışılan doğum izni, Çalışma Bakanı Faruk Çelik'in kadınlar için toplamda 4 ay olan doğum iznini 6 aya çıkaracakları açıklamasıyla netleşti. Ancak memur ve işçi arasındaki farklı uygulamaların da kaldırılması gerekiyor

 

Doğum izni konusu son günlerde çok konuşuldu, tartışıldı. Sonunda Çalışma Bakanı Faruk Çelik kadınlar için toplamda 4 ay olan doğum iznini 6 aya çıkaracaklarını açıkladı. Bu değişiklik gerçekleşirse çok da iyi olacak. Türkiye'de de kadınlarımız gelişmiş ülkelerde olduğu gibi daha uzun sürelerle çocuklarına bakabilecekler. Ancak bu konuda kanun değişikliğine ihtiyaç var. Aslında Bakan'ın açıkladığı diğer konular için de, özellikle çocuk sayısıyla ilintili emeklilik yaşı düzenlemesinde kanunun değişmesi gerekiyor. Madem kanun değişikliklerine ihtiyaç var, bu vesileyle adil olmadığı bilinen birtakım kanun maddelerini de ele almakta fayda var. Özellikle kadın çalışanlar arasında işçi ya da memur olmalarına göre değişen farklı uygulamalar bulunuyor. 2008'de gerçekleşen sosyal güvenlik reformu tüm çalışanları aynı çatı altında toplayarak, herkes için eşit bir çalışma ve sosyal güvenlik sistemi vaat ediyordu ama bu gerçekleşmedi. 

SİGORTALI, yani 4-A'ya tabi kadın çalışanlar, doğum izni sonrasında bir yıl müddetle günde 1,5 saat süt izni kullanabilirken, memur kadınlar ilk altı ay günde 3 saat, sonraki altı ay boyunca 1,5 saat süt izni hakkına sahipler. Çocukların ihtiyaçları aynıyken, annelerinin statülerine göre farklı muamele görmeleri akıl alır gibi değil. Bu nedenle bu konunun da gündeme gelmesi gerekli. İşçi, memur ayrımı yapılmadan, çalışma hayatındaki anneler için verilen en üst hak neyse, bu tüm kadınlar için geçerli olmalı.

İşçiye 94 memura 184TL!

MEMUR kadına 184 TL doğum parası veriliyor. Eşi memur olup da kendisi çalışmayan kadına da yine aynı hak veriliyor. İşçi kadının doğum yapması durumundaysa emzirme ödeneği adı altındaki bu rakam 94 TL'ye iniyor. Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için, doğumdan önceki bir yıl içinde işverenin sigortalı için 120 gün kısa vadeli sigorta primi ödemesi gerekiyor.

Memur kadına 24 ay ücretsiz doğum izni

MEMUR kadınla işçi kadın arasında doğum sebebiyle ortaya çıkan farklılıklar bunlarla da sınırlı değil. Doğum izni sonrasında kullanılan ücretsiz izin konusunda da farklılıklar bulunuyor.  Doğum yapan memura, doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan erkek memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmi dört aya kadar ücretsiz izin veriliyor. Oysaki kadın işçilere analık izni sonrasında istekleri halinde en fazla altı aya kadar ücretsiz izin verilmekte.

İzinde alınan ücret de farklı

DİĞER yandan memurlara doğum izinleri sırasında, herhangi bir şarta bağlı kalmaksızın, aylıkları tam olarak ödenirken, işçi kadınlara doğum izni sırasında 'geçici işgöremezlik ödeneği' adı altında ödeme yapılıyor. Ancak bu ödemenin yapılabilmesi için, doğumdan önceki bir yıl içinde doğum yapmış kadın işçi için en az 90 gün sigorta primi ödenmiş olması şartı var. Kanuna göre, geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde doğum yapan kadının günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi. Bu durumda memurla - işçi kadın arasında kazanç yönünden de oldukça önemli sayılabilecek farklılıklar ortaya çıkıyor.

Memurun kocasına 10 gün izin var ama...

ÇALIŞAN kadınların doğum sonrası haklarıyla ilgili bir diğer farklılık da; memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni verilmesi, ancak işçiler bu haktan faydalanamıyor.
Önemli bir ayrım da iş güvencesiyle alakalı. Memurun doğum yapması halinde iş güvencesi varken, çoğu işçi kadın doğum yaptığı için işinden uzaklaştırılmakta.

Doğum sürecinde aynı sorun yaşanıyor

ANCAK İş Kanunu'nda doğum yapan işçi kadını koruyucu hükümler de var: Doğum izni kullanan bir işçinin iş sözleşmesi haksız yere feshedilmişse yani işten çıkarılmışsa ve işçinin de çalışma süresi bir yıl ve üzerinde ise işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.  Ayrıca kadın işçinin kıdem süresi 6 ay ve üzerinde, iş sözleşmesi belirsiz süreli ve işyeri iş güvencesi kapsamındaysa işçi bir ay içerisinde işe iade davası açabilir.

Eşit davranmayan 4 ay tazminat öder

DİĞER yandan yine İş Kanunu'na göre, işveren, bir işçiye, iş sözleşmesinin sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. İşveren işçiyi doğum yapmasından dolayı veya gebe kalmasından dolayı işten çıkarmış ise işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki tazminatı talep edebilir. Bu tazminat, ihbar ve kıdem tazminatından ayrı bir tazminattır.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 19.02.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.