%47'si Barajın Altında Kaldı, Sendikalar Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya / Cem Kılıç

 Türkiye, yeni Sendikalar ve Toplu Sözleşme Yasası'nı konuşuyor. Düzenlemeyle işkolu barajı yüzde 1'e çekilse de istatistikler değişti. Son durum şu: Bağımsızlarla beraber toplam 92 sendikadan 49'u sendika işkolu barajını aşamadı. Baraj 2018'den sonra yüzde 3'e çıkacak. Sendikalı sayıları böyle giderse, 2018'den sonra endüstri ilişkileri alanı diye bir şey kalmaz. Sendikalar yok olur

Büyük mücadeleler sonucunda çıkarılan 6356 sayılı yeni Sendikalar ve Toplu Sözleşme Yasası, Çalışma Bakanlığı'nın dün açıkladığı işkolu istatistikleri ile tekrar gündeme oturacak. Bu yasa çıkarılırken üzerinde en çok tartışılan konulardan birisi de sendikaların işkolu barajlarının ne olacağıyla ilgiliydi. Sıkı pazarlıklar sonucunda işkolu barajı yüzde 10'dan yüzde'1 e geriledi. Ancak bu yüzde 1'lik baraj 2016 Temmuz ayına kadar geçerli olacak. Temmuz 2016-Temmuz 2018 arasındaki iki yıl bu oran yüzde 2 olarak uygulanacak. Temmuz 2018 sonrasında da, bir daha değişmemek üzere, işkolu barajı yüzde 3'e yükseltilecek. İşkolu barajı, sendikaların, kurulu bulundukları işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde kaçının bu sendikalara üye olması gerektiğini gösteren oran. Yani bir işkolunda 100 bin çalışan varsa, o iş kolundaki sendikanın, işverenle toplu sözleşme yapabilmesi için, şu anki oranlara göre en az 1000 üyesinin bulunması zorunluluğu var. Bu rakam Temmuz 2018 sonrasında 2 bin, Temmuz 2018 sonrasında da 3 bin olacak.İşkolu barajının düşürülmüş olması başlangıçta sendikalar için olumlu görülebilir. Ne var ki, baraj düşerken, işkolları sayısının 28'den 20'ye düşürülmesi de işkolu barajının gerçekte düşmediği sonucunu ortaya çıkardı.

ESKİ İSTATİSTİKLER YALANMIŞ
DİĞER yandan Bakanlığın yeni açıkladığı Ocak 2013 istatistikleri gerçek rakamlara dayanıyor. Yani geçmişte olduğu gibi, şişirilmiş sigortalı ve sendikalı sayıları artık yok.
ESKİ rakamlar sigortalı sayılarını oldukça düşük gösteriyordu. 2009'da açıklanan istatistiklere göre toplam işçi sayısı 5,4 milyon, sendikalı işçi sayısı 3,2 milyon ve sendikalaşma oranı yüzde 59,9 olarak belirlenmişti. Oysa bu rakam ve oranların gerçekle uzaktan yakından ilgisi yok.

Dernekten farkı kalmayacak
ÇALIŞMA Bakanlığı'nın yeni Sendikalar Yasası'na göre geçtiğimiz cumartesi günü açıkladığı istatistikler ise gerçeği gösteriyor. Sigortalı sayıları SGK verilerinden elde ediliyor. Yeni istatistiklere göre, Türkiye'de şu anda toplam işçi sayısı 10 milyon 882 bin, sendikalı işçi sayısı 1 milyon 2 bin, sendikalaşma oranı ise yüzde 9,2. Yeni açıklanan bu istatistikler bazı sendikaların artık toplu sözleşme yapamayacağı sonucunu ortaya çıkarmış oldu. Türk-İş, Hak-İş ve DİSK'in bazı sendikaları üye sayısı olarak barajı geçemedikleri için yetkiyi kaybettiler. Bir dönem sonra toplu sözleşme yapamayacakları için işlev olarak derneklerden farkları kalmayacak.

Bir ihtimal daha var
YENİ yasayla baraj altında kalan yani yetkisiz kalan bu sendikalara bir dönem daha toplu sözleşme yapabilme hakkı geldi. Yasanın geçici 6. maddesine göre Ocak 2013 istatistikleri açıklanmadan toplu iş sözleşmesi yapmak için çalışmalarını başlatan bu sendikalar yeni istatistiklerden şimdilik etkilenmeyecek. Ocak 2013'te barajı aşamayanların bir dönem daha toplu iş sözleşmesi yapabilmelerine olanak tanınacak.

İşkolu barajı hep % 3 olacak
TÜRK-İş, Hak-İş ve DİSK Ekonomik ve Sosyal Konsey üyesi. Bu nedenle bu konfederasyonlar için kademeli baraj var. Yasa işkolu barajını yüzde 3 olarak belirlemiş olsaydı bu sendikalar arasında sadece Türk - İş'e bağlı birkaç sendika barajı geçebilecekti. Konsey üyesi olmayan bağımsız sendikalar için işkolu barajı hep yüzde 3 olarak uygulanacak. Bağımsızların neredeyse tamamı baraj altında kaldığından toplu sözleşme yapamayacaklar.

2018'de baraj yükselecek
ANCAK şunu belirtmekte fayda var. Baraj tehlikesi sendikaların tamamı için devam ediyor. İşkolu barajı 2018 Temmuz ayından sonra yüzde 3'e çıkacak. Eğer sendikalı sayıları böyle giderse, 2018 Temmuz ayından sonra Türkiye'de endüstri ilişkileri alanı diye bir şey kalmaz. Sendikalar yok olur. Nitekim açıklanan istatistiklere göre, toplam 69 sendika şu anda yüzde 3 barajının altında.

Barajı aşan çok az
BAĞIMSIZLARLA beraber toplam 92 sendikadan 43'ü işkolu barajını aşarken 49 sendika işkolu barajını aşamadı. Üç konfederasyona üye 62 sendikadan 20'si barajı aşamadı. Türk-İş'te 3, Hak-İş'te 6, DİSK'te 11 sendika yüzde 1'lik barajın altında kaldı. Türk-İş üyesi 33 sendikadan 30'u barajı aşabildi. Hak-İş üyesi 14 sendikadan 8'i barajı aştı. DİSK üyesi 15 sendikadan ise sadece 4'ü barajı geçebildi.

Sigorta priminde indirim var, ödenekte kayıp yok...
19 OCAK tarihinde yayınlanan kanunla sosyal güvenliğe ilişkin birtakım önemli düzenlemeler getirildi. Bu kanunda, kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2 olarak sabitlendi. Ayrıca bu oranın yüzde 1,5'e ve yüzde 2,5'e yükseltilmesi yetkisi Bakanlar Kurulu'na verildi. Bu değişiklik ile eski düzenlemede yer alan yüzde 1 ila yüzde 6,5 arasında işyerinin tehlike derecesine göre değişen kısa vadeli sigorta primi oranı yüzde 2 olarak belirlendi. Yani sigortalının prime esas kazancı üzerinden alınması gereken kısa vadeli sigorta prim oranı sabitlendi. Artık tehlike sınıfı fark etmeksizin tüm işverenler yüzde 2 oranında kısa vadeli sigorta kolları primi ödeyecek. Bu yeni düzenlemeyle 'geçici işgöremezlik ödeneği' azalacak mı endişesi de ortaya çıktı ve dillendirildi. SGK'nın bu konuda ne yapacağı merak edilir oldu. SGK tarafı bu konuyu en son olarak bir 'bilgi notu' ile açıklığa kavuşturdu. Endişelerin yersiz olduğunu açıkladı.

İş güvenliğine uymamanın cezaları 2013 yılında yüzde 7.8 yükseltildi
YASADAKİ idari para cezaları 2013 yılı için %7,8 artmış oldu. Bu kapsamda yeni yasa, 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinin iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğunun 30 Aralık 2012'den itibaren başlamasını öngördü. 50'den az çalışanı bulunan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri 30 Haziran 2013'ten, kamu kurum ve kuruluşları ile 50'den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerleri ise 30 Haziran 2014'ten itibaren bu yükümlülüğe tabi olacaklar. İş güvenliği uzmanı çalıştırmamanın karşılığında verilecek idari para cezası 2012 yılında 5 bin TL iken, yeni değerleme oranına göre 2013 yılında her ay için 5 bin 390 TL olacak. Yine aynı şekilde işyeri hekimi çalıştırmamanın cezası da 5 bin TL'den 5.390 TL'ye çıktı. Diğer sağlık personeli istihdam etmemenin cezası ise 2013 yılı için 2.695 TL olarak belirlendi. Her üç cezada da aykırılığın devam ettiği her ay bu tutarlar ilave edilecek. Yani üç ay iş güvenliği uzmanı istihdam etmemişseniz ceza tutarı 3 x 5 bin390 = 16 bin 170 TL olacak. Sağlık ve güvenlik birimi kurma yükümlülüğünü yerine getirmemelerinin cezası da 1.617 TL oldu.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 29.01.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.