Gelirler Başkontrolörü İ. Halil BAĞDINLI - Serbest bölge hizmetleri ve KDV istisnası

Bilindiği üzere 06.02.2004 tarihi itibariyle, serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin vergilendirme esaslarında köklü bir değişime gidilmiş ve değişim süreci ile birlikte vergileme alanında kimi sorular ve sorunlarla karşılaşılmaya başlanılmıştır. Bu soru ve sorunların kaynağı ise 06.02.2004 tarihine kadar serbest bölgede faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükellefler ile bu tarihten sonra ruhsat almış mükellefler arasında istisna ve muafiyet uygulamasında farklılıklar olmasından kaynaklanmaktadır.

Bu konuda özellikle 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun 6. maddesinde yapılan değişiklik büyük önem arz etmektedir. Yapılan bu değişiklik ile Serbest bölgelerin gümrük bölgesi dışında sayılması bazı tartışma ve değerlendirmeleri de beraberinde getirmiştir. Özellikle bu tartışmalar serbest bölgelerde icra edilen veya serbest bölgeler dışından bölgeye verilen hizmetlerin KDV karşısındaki durumu noktasında yoğunlaşmaktadır. Konu ile ilgili değerlendirmelerle kafaları daha fazla karıştırmamak için, bu konuda Maliye Bakanlığı'nın değerlendirmesi üzerinde durmakta sanırız fayda olacaktır.

Bakanlık serbest bölgelerde veya serbest bölge dışından bölgeye yapılan hizmetlerin KDV karşısındaki durumunu, verdiği bir görüşünde aşağıda yer aldığı şekilde belirtmiş bulunmaktadır;

"-Yurtdışından serbest bölgeye gelen veya serbest bölgeden yurtdışına giden mallar için serbest bölgede faaliyette bulunan firmalara verilen gümrük müşavirliği hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır.

- Serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye veya serbest bölgeler arası malların intikali nedeniyle verilen gümrük müşavirliği hizmetleri ise genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi olacaktır."

Bu değerlendirme serbest bölgelerde yapılan hizmetlerin KDV karşısındaki durumunu yorumlamada önemli ipuçları sağlamaktadır. Zira bakanlığın değerlendirmesi, öncelikle serbest bölgelerin yurtdışı olarak kabul edilmediğini ortaya çıkarmaktadır. Serbest bölgelerin yurtdışı sayılmamasının sonuçları, özellikle hizmetler açısından KDVK'nın 12/2. maddesinde yer alan hizmet istisnası hükmünün uygulanması noktasında kendisini gösterecektir.

Bilindiği üzere KDVK'nın 12/2. maddesinde hizmet ihracı istisnasının koşulları iki ana esasa dayandırılmıştır;

- Hizmetler yurtdışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.

- Hizmetten yurtdışında faydalanılmalıdır.

Bu yasal düzenleme uyarınca, serbest bölgelere yapılan bir hizmetin KDV istisnasından yararlanması için serbest bölgenin yurtdışı olması öncelikli koşul olmaktadır. Ancak Serbest Bölgeler Kanunu'nun 6. maddesinde yapılan değişiklik ile serbest bölgeler yurtdışı olarak kabul edilmediğinden, bu bölgelere yurt içinden yapılacak tüm hizmetler KDV'ye tabi olmak durumundadırlar. Bir başka ifade ile, merkezi Türkiye'de bulunan mükelleflerin serbest bölgelerdeki şube veya serbest bölge merkezli mükelleflere Türkiye'den verilen hizmetler genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi tutulmak zorundadırlar.

Konu ile ilgili bir diğer düzenleme ise yine KDVK'nın 17/4-ı maddesinde yer almaktadır. Anılan maddede, serbest bölgelerde verilen hizmetler KDV'den istisna edilmişlerdir.

Bu madde ile ister Türkiye'de kurulu olsun ister serbest bölgede faaliyette bulunulsun, eğer hizmet serbest bölgede yapılıyorsa, verilen hizmet KDVK'nın 17/4-ı maddesi kapsamında KDV'den istisna olacaktır. Örneğin Türkiye'de muhasebe bürosu bulunan meslek mensupları serbest bölgede faaliyette bulunan mükellefine sadece serbest bölge sınırları içinde hizmet verirlerse, verilen bu hizmet KDV'den istisna olacaktır.

Özetle belirtmek gerekirse, serbest bölgelerde verilen hizmetlerin hizmet ihracı olarak değerlendirilip KDV istisnasına tabi tutulması, serbest bölgelerin yurtdışı sayılmamaları nedeniyle mümkün değildir. Ancak merkezi Türkiye'de olsa dahi sadece serbest bölge sınırları içinde bir hizmet sunuluyorsa, yapılan bu hizmet KDVK'nın 17/4-ı maddesi kapsamında KDV'den istisna olacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 06.03.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.