Türk Ticaret Kanunu'na Göre Defter Tasdikleri / İsmail Kökbulut

 2013 yılına girmemize sayılı günler kaldı.

Yeni yıl, ticaretle uğraşanlar için yeni umutlar ve yeni hedefler demek. Ancak yeni yıla girmeden önce dikkat edilmesi ve yerine getirilmesi gereken çok önemli bir sorumluluk var: "Tutulması Gereken Defterlerin Tasdiki."
Bugünkü yazımızda; 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre tutulması gereken defterler, söz konusu defterlerin tasdik zamanı ve tasdik yükümlülüğüne uyulmamasının sonuçları konusunda siz değerli okurlarımıza bazı önemli bilgiler vermek istiyoruz.

Kimler defter tutmak zorunda?

Ticaret Kanunumuza göre her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorunda.

Tutulan defterlerin, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede, işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulması ise zaruri.

Hangi defterlerin tutulması gerekiyor? 

Ticaret Kanunu'nda adı geçen ve tasdike tabi olan ticari defterler şunlar: "Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri."

Söz konusu defterlerden yevmiye defteri ile envanter defterinin tasdik zorunluluğu ayrıca Vergi Usul Kanunu'nca da hüküm altına alınmış durumda.

Diğer taraftan limited şirketlerde yönetim kurulu bulunmadığından, yönetim kurulu karar defteri yerine müdürler kurulu karar defteri tutulması gerekiyor.

Sadece açılış tasdikine tabi olan defterler

Defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri sadece açılış tasdikine tabi.

Söz konusu defterlerin açılış onaylarının, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılması gerekiyor. Diğer taraftan, ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerin açılışının ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanması mümkün. Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onaylarının ise, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar noterlere yaptırılması gerekiyor.

Buna göre 2013 yılında kullanılacak defterlerin açılış tasdikinin en geç 31 Aralık 2012 tarihine kadar yaptırılması gerekmekte.

Ancak, 2012 yılında kullanılmış olan ve halen yeterli yaprağı bulunan "pay defteri" ile "genel kurul toplantı ve müzakere defterinin" açılış tasdiki yaptırılmaksızın 2013 yılında da kullanılması mümkün.

Hem açılış hem de kapanış tasdikine tabi olan defterler

Yevmiye defteri ile yönetim kurulu/müdürler kurulu karar defteri taşıdıkları özel önem nedeniyle hem açılış hem de kapanış tasdikine tabiler.

Diğer defterler gibi, bu defterlerin de açılış onaylarının, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce yapılması gerekiyor. İzleyen faaliyet dönemlerinde ise açılış onaylarının, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar yaptırılması gerekmekte.

Bu düzenlemelere göre; 2013 yılında kullanılacak olan yevmiye defteri ile karar defterinin açılış tasdikinin bu ayın son gününe kadar yaptırılması zorunlu.

Diğer taraftan söz konusu defterler aynı zamanda kapanış tasdikine de tabi olduğundan, 2012 yılında kullanılmış olan yevmiye defteri ile karar defterinin, en geç 31 Mart 2013 tarihine kadar da kapanış tasdikinin yaptırılması gerekmekte.

Elektronik ortamda tutulan defterlerin durumu 

Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmıyor.

Tasdik zorunluluğuna uymamanın sonuçları ne? 

Türk Ticaret Kanunu'nun 562. maddesi uyarınca; gerekli açılış ve tasdik işlemlerini yaptırmayanlar 4 bin TL idari para cezası ile cezalandırılacaklar.

Diğer taraftan ticari defterlerin mevcut olmaması veya hiçbir kayıt içermemesi durumunda ise sorumlular 300 günden az olmamak üzere adli para cezası ile tazyik olunacaklar.

Ticaret sicil tasdiknamesi gerekiyor mu?

Kanuna göre noterlerin açılış tasdiki yaparken ticaret sicili tasdiknamesi araması gerekmekte. Ancak sadece bu yıla münhasır olmak üzere, uyum sürecinde fazlaca olumsuzluk ve sıkıntı yaşanmaması için, tacirlerin ticari defterlerinin 2013 yılına ait açılış onaylarında ticaret sicili tasdiknamesi aranmayacak.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 17.12.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.