4-1(b) Engellilerin Emekliliği Nedir? / Vedat İlki

 5510 sayılı SS ve GSSK 28 inci maddesi ile 4-1(b) statüsünde çalışan (Eski adıyla Bağ-Kur) özürlü emekliliği hakkı verilmiştir.

Özellikle bunun malullük ile karıştırılmasıyla bu konu şu ana kadar netlik kazanmamıştır.

Bu yanlış anlamadan dolayı bir çok Bağ-Kur’lu SGK İl yada SGM malullük ile emekliğe müracaat ederek bu haklarını kullanamamaktadır.

Engelli  emekliliğine başvuran 4-1(b) sigortalılar ,engelli emekliliği  koşullarıyla malulen emekliliğe göre daha çabuk  ve kolay emekli olabilecektir.

Engelli  emeklisi olabilmek için, en az yüzde 40, en fazla yüzde 59 oranında çalışma gücünü kaybetmiş olmak yeterlidir.

Engelli emeklisinin işyerini kapatmasına da gerek yoktur.

Engelli emeklisinin çalışması olması halinde emekli aylığı kesilmez,işyerini devam ettirdiği sürece emekli aylığından SGDP ödenecektir.

5510 sayılı yasanın 28 inci maddesinin 4 üncü fıkrasında; “Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özür’ü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.” şeklindedir.

Özürlü emekliliğine ilişkin hükümlerin düzenlendiği 5510 sayılı yasanın 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası metni; 

“Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.” 

Böylecene 4-1(b) sigortalıları, yukarıdaki yazılı şartları taşımaları halinde engelli emeklisi olabilecektir.

 

Uygulama Nasıl Oluyor?

1.)%60 Malullük için Müracaat Edenler:

SGK sağlık kurullarına, çalışma gücünün % 60’ını kaybettiğini  fakat  sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul olduğu anlaşılanlara, “çalışma gücünün % 60’ını kaybettiği anlaşıldı ise de, ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malul olduğu anlaşılmıştır” şeklinde yazı verilir, bu yazı da SGK İl  müdürlüklerine gönderilir.

Bu yazıyı alan 4-1(b)’liler hemen engelli emekliliği şartı olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 günü olduğunda %60 ve üzerinde engelli olduğundan emekli aylığı alma hakkına sahip olacaktır.

Bunun içinde emekli aylığına müracaat ederlerse izleyen aybaşından itibaren emekli aylığı hakları doğacaktır.

2.)%60’ın Altında Çıkması Halinde:

4320 gün ve 4680 güne göre şartlar oluşacaktır.Bunun neticesinde malullük değil,engelli emeklilik şartı ile yeniden aylık bağlama başvurusunda bulunacaklar izleyen aybaşı itibariyle emekli aylığı bağlanacaktır.

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.

Yaş Şartı Aranmıyor:

Engelli emekliliğinde en önemli avantaj ise yaş şartı olmamasıdır.

Bunun yanında özür derecesi,sigortalılık süresi ve prim ödeme günü olmaktadır.

Prim borcu olsa da sevki yapılacak masrafını sigortalı ödeyecektir.

4-1(b) sigortalıları SGK’ya engelli aylığı müracaatında sevk talebinde bulunursa sigortalılık süresi şartının yerine getirilmiş olması aranmaz. Sevk tarihinde yalnızca prim ödeme gün sayısının yerine gelmiş olması yeterlidir.

 

1.Ekim.2008 Tarihinden İtibaren Bu Hak Gelmiştir:

1 Ekim 2008 tarihinden sonra bağımsız çalışan 4-1(b) sigortalılarına engelli hakkı ile emekli olma şansı tanınmıştır.

Şimdi Bağ-Kur’lular Malullük şartı ile emekli olamıyorsan şartlarını hemen engelli emekli olma yönünden değerlendir.

Size SGK bu yönde uyarmaz.

Siz bu hakkınızı kullanmanız gerekir.

Aslında kurum bu konuda malullük için müracaat etse bile,şartları taşımaması halinde ikinci bir emekli aylığı için tahsis talebi alınmadan önceki talebin dikkate alınarak işlem yapılması gerekir diye düşünüyorum.

SGK müdürlükleri ısrarla engelli için müracaat edenlere sigortalılık yılı aramaktadırlar.Oysa genelge de prim ödeme gününe bakılıyor.

Engelli aylığı müracaatında bulunabilmek için, vatandaşların % 50 veya  %60 oranında çalışma güçlerini kaybettiklerine SGK sağlık kurulu tarafından karar verilmesi gerekmektedir. Çalışma gücünü engelleyen  hastalığı, rahatsızlığı yada fiziksel engeli bulunan 4-1(b ) sigortalılarının, 5510 sayılı SS ve GSSK 28 inci maddesinin 4 üncü ve 5 inci fıkraları kapsamında engelli aylığı müracaatında bulunmalarını tavsiye ederim.

(Kaynak: Alitezel.com | 28.11.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.