Halen 2013 yılbaşına kadar yürürlükte olan Gelir Vergisi uygulamasına göre, bireysel emeklilik sistemine yapılan katkı paylarının yanı sıra diğer şahıs sigortalarına da prim ödenmesi durumunda, indirim konusu yapılabilecek toplam tutar, ücretin % 10'u ve asgari ücretin yıllık tutarıyla sınırlıdır. Şahıs sigorta primleri için % 5'lik sınır ayrıca dikkate alınmaktadır. Bilindiği üzere, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu'nda değişiklik, 29.06.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Bireysel emeklilik sistemi ve şahıs sigortalarına ödenen katkı payı ve primlerin vergi matrahının tespitinde indirimi ve elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi hakkında 85 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri de yayımlanmış bulunuyor.
Ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 63'üncü maddesinde yapılan değişiklik ile 01.01.2013 tarihinden itibaren ücretlinin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin tamamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak koşuluyla ücret matrahından indirilebilecektir. Yapılan düzenleme ile ödenen hayat sigortası poliçelerine konu prim ödemelerinin yarısının matrahtan indirilmesine imkân sağlanmıştır. Ayrıca, hayat ve şahıs sigorta poliçelerine dair ödenen primlerin ücret matrahından indirebilecek kısmı ücretin % 5'inden % 15'ine yükseltilmiştir. Ancak indirim tutarı eskiden olduğu gibi yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.
Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Paylarının Ücret Matrahından ve Yıllık Beyannameyle Beyan Edilecek Gelirlerden İndirimi uygulamasını özetleyelim. Yenilik getiren 6327 sayılı Kanun'un 5 ve 8'inci maddeleriyle Gelir Vergisi Kanunu'nun 63 ve 89'uncu maddelerinde yapılan değişiklikler uyarınca, 1.1.2013 tarihinden itibaren, ücretliler için vergiye tabi ücret matrahının ve yıllık beyanname veren mükellefler için vergi matrahlarının tespitinde bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, indirim konusu yapılamayacaktır. Sözkonusu hükümler, 1.1.2013 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, anılan tarihten önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak ücretliler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları 3 sıra No.'lu Gelir Vergisi Sirküleri'nde yapılan açıklamalara göre sadece ilgili vergilendirme dönemi itibarıyla vergiye tabi ücret matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Yıllık beyanname veren mükellefler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ise anılan sirkülerde yapılan açıklamalara göre 2012 takvim yılına ilişkin olarak verilen yıllık beyannamede gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
Yukarıdaki yürürlük tarihlerinden anlaşılacağı üzere, bireysel emeklilik katkı payları ile hayat sigortası ve diğer şahıs sigortaları primlerinin, ücret ve diğer beyana tabi gelirlere ilişkin matrahın tespitinde indirimine yönelik eski düzenlemeler, 2012 yılı ücret ve diğer beyana tâbi gelirlere ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde dikkate alınacak, bu Kanunla getirilen yeni düzenlemeler ise 1.1.2013 tarihinden itibaren uygulanacaktır. GVK'nın 89'uncu maddesinde yapılan değişiklik ile 2013 yılından itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere, mükelleflerin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, issizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin tamamı, beyan edilen gelirin % 15'ini ve asgari ücretin yıllık brüt tutarını asmamak koşuluyla gelir vergisi matrahından indirim olarak dikkate alınabilecektir. Sözkonusu % 15'lik ve asgari ücrete iliskin sınır belirlenirken, işverenlerin ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödedikleri katkı payları ile ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının belirlenmesinde dikkate alınan prim ödemeleri de dikkate alınacaktır.
Bireysel emeklilik sisteminin teşvikinde doğrudan devlet katkısı yöntemine geçildiğinden, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının ücretin safı değeri hesaplanırken indirim konusu yapılması uygulaması kaldırılmıştır. Gelir Vergisi matrahından indirilebilecek özel sigorta primleri de yeniden düzenlenmiştir
Dolayısıyla Gelir Vergisi Beyannamesi vermek durumunda olan bir mükellef, ücret geliri elde etmiş ve bu gelirin safi tutarı belirlenirken ödenen şahıs veya hayat sigorta primleri dikkate alınmış ise, beyanname ile beyan ettiği gelirden hayat ve diğer sağlık sigortası primlerini indirirken, beyan ettiği gelirin %15'ini ve asgari ücretin yılık tutarına ilişkin sınırın belirlenmesinde, ücret gelirinden indirdiği primler ile işverenince karşılanan katkı paylarını dikkate almalı, yukarıdaki sınırlardan geri kalan sınır dâhilinde beyanname üzerinde indirim kullanmalıdır. Ayrıca mükelleflerin eşleri ve küçük çocuklarının ayrı beyanname vermeleri durumunda, bunlara ait primler kendi beyannamelerinde beyan edilecek gelirden indirilmelidir. Düzenlemenin yeni şekli, 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. 2012 yılı vergilendirilmesinde eski düzenleme geçerlidir.
Özetlenirse işverenlerin çalışanları adına ödeyecekleri bireysel emeklilik katkı paylarından, ücret bordrosuyla ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapabilecekleri katkı payı oranı, çalışanın brüt ücretinin % 10'undan %15'ine çıkartılmaktadır. Ancak eskiden olduğu gibi, katkı payının yıllık tutarı, asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Aşan kısımların net ücret sayılarak bordrolaştırılması ve gerekli vergiler (gelir, damga) ödenmek suretiyle "ücret gideri" olarak ticari kazançtan düşülebileceği tabiidir. İşverenler tarafından çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödenen bireysel emeklilik primlerinin ücretle ilişkilendirilmeksizin doğrudan gider yazılacağı düzenlemesiyle var olan tereddütler de giderilmiştir. Öte yandan, gerek işverenler tarafından çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, gerekse sigortalılar tarafından ödenen şahıs sigorta primlerinden indirim konusu yapılabilecek toplam tutar, çalışanın brüt ücretinin %15'i ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarı ile sınırlandırılmaktadır.
(Kaynak: Yeni Şafak | 05.11.2012)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.