Şirket Ortaklarının Vergi Borcu Sorumluluğu Var Mı? / İsmail Kökbulut

 Sermaye şirketlerinin borçlarından dolayı şirket ortakları, yönetim kurulu üyeleri ve kanuni temsilcilerinin de sorumluluğu bulunuyor.

Zira bu şirketlerin kamu idarelerine olan ve 6183 Sayılı Kanun kapsamına giren borçları şirket tarafından ödenmezse, şirket türüne göre şirket ortakları, yönetim kurulu üyeleri veya kanuni temsilcilerden tahsil edilebiliyor. Yani devlet, şirketten tahsil edemediği alacağını şirket ortakları veya temsilcilerinden tahsil etme yetkisine sahip. Bazen hiç umulmadık bir şekilde 6183 Sayılı Kanun kapsamında takibe tutulan ortakların gayrimenkulleri veya menkul malları devlet idareleri tarafından haciz edilip satılabiliyor. Özellikle şirket ortakları sorumluluklarının olup olmadığını veya varsa ne kadarlık borçtan sorumlu olduklarını merak ediyorlar.

İlk sorumlu şirketin tüzel kişiliği

Öncelikle belirtmek gerekir ki bir şirketin vergi borcu gibi kamu idarelerine olan ödenmemiş borçlarındanilk olarak ilgili şirket sorumlu. Yani bir şirket örneğin vergi borcunu ödemezse, öncelikle şirketin malvarlığı takip ediliyor ve alacaklı kamu idaresi, 6183 Sayılı Kanun kapsamında ilgili şirketin malvarlığı için haciz ve satış gibi takip yöntemlerini uyguluyor. Örneğin şirketin gayrimenkulleri veya otomobilleri gibi menkul malları haczedilip satılıyor ve borç tahsil ediliyor.

Ancak eğer devlet alacağı şirketin malvarlığından bu şekilde tahsil edilemezse veya tahsil edilemeyeceği anlaşılırsa, bu sefer şirketin anonim şirket veya limitet şirket olmasına göre ortaklar veya kanuni temsilciler için takip işlemleri başlatılıyor. Şirket ortaklarının sorumluluğunun olup olmaması da şirket türüne göre belirleniyor.

1- Limitet şirketler açısından

-Ortaklar: Limitet şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu. Örneğin bir limitet şirkette %20 oranında ortak iseniz, şirketin ödenmemiş vergi borcunun %20'sinden sorumlu olursunuz.
-Kanuni temsilciler: Limitet şirketlerde aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklar hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi temsile yetkili ve mecburlar. Böyle bir durumda ortakların hepsi kanuni temsilci sıfatına haiz olacaklarından, amme alacağının tamamından müşterek ve müteselsil olarak sorumlu tutulurlar.
Ancak şirket işlerini idare ve şirketi temsile yetki verilmiş bir kişi (ortak) bulunması halinde, kanuni temsilci olan bu ortak amme alacağının tamamından sorumlu olacaktır.

Dolayısıyla limitet şirkette müdür olarak atanmış bir kişi, vergi borcunun tamamından sorumlu oluyor. Örneğin %20 ortak olduğunuz bir şirkette aynı zamanda müdür sıfatınız da varsa, vergi borçlarının %20'sinden değil tamamından sorumlu olursunuz.

Bir limitet şirkette hem ortaklar hem de kanuni temsilciler, yani müdürler aynı anda 6183 Sayılı Kanun kapsamında takibe tabi tutulabiliyor.

2- Anonim şirketler açısından

-Ortaklar: Anonim şirketlerde ortaklar açısından durum iyi. Yani anonim şirket ortaklarının, şirketin ödenmemiş vergi borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğu yok. Zira ortakların, şirketin amme borçlarından dolayı sorumlu tutulabileceğine dair herhangi bir yasal düzenleme yok.

-Yönetim kurulu üyeleri: Amme alacağının tüzel kişiliğin mal varlığından kısmen veya tamamen tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde; kanuni temsilciler şirketin ödenmemiş borçlarından müştereken ve müteselsilen sorumlu.

Ancak bu noktada önemli bir husus şirkette murahhas üye veya dışarıdan atanmış bir müdürün bulunup bulunmadığı. Zira şirketi temsil yetkisi murahhas üye veya üyeler ile şirkette pay sahibi olmayan sorumlu müdürlere bırakılmış ise, takip ve tahsil işlemleri bu kişiler için yapılıyor. Diğer yönetim kurulu üyeleri için takip yapılmıyor.

Temsil yetkisi murahhas üyelere veya pay sahibi olmayan müdürlere bırakılmamış ise, yönetim kurulu üyeleri kanuni temsilci olarak kabul ediliyor ve amme alacağının ödenmesinden yönetim kurulu üyeleri şahsi mal varlıklarıyla sorumlu oluyorlar.

Görüldüğü gibi şirket ortaklarının, kanuni temsilcilerinin veya yönetim kurulu üyelerinin şirketin amme borçlarından dolayı sorumluluğu, şirket türüne bağlı olarak değişiyor.

Ancak sorumluluk hükümlerine bakıldığında anonim şirket olmanın daha avantajlı olduğu gözüküyor. Zira;
- Anonim şirket ortaklarının hiçbir sorumluluğu yok. Ancak limitet şirket ortakları sermaye hisseleri oranında sorumlu.

-Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri de, yönetim kurullarında murahhas üye belirlemek suretiyle sorumluluktan kurtulabilirler. Zira yönetim kurulunda murahhas üye bulunduğunda sadece bu üyeler sorumlu, diğer üyelerin sorumluluğu yok. Ancak limitet şirketin kanuni temsilcileri, yani müdürleri borcun tamamından her halükarda sorumlu.

Özellikle yeni bir şirket kurarken, şirket türünün belirlenmesinde bu sorumluluk hükümlerinin de göz önünde bulundurulmasında fayda var.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 29.10.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.