İşsizlik Ödeneğini Hak Edebilmek / Tahsin Sınav

 Bilindiği üzere, 'işsizlik ödeneğini hak edebilmek', işsizlik sigortasından yararlanabilmek demektir. Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önleyen, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, devlet tarafından kurulan zorunlu bir sigorta koludur, işsizlik sigortası. Bu sigorta, ekonomik büyümenin yanı sıra sosyal gelişmenin sağlanması ve gelirin toplumda adil ve dengeli bir biçimde paylaştırılmasını amaçladığı için sosyal devlet olma ilkesinin bir gereğidir. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Yasası'na göre, işsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler, hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr portalı üzerinden başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmek koşulu ile işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlandırılmaktadır. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 39'uncu maddesine göre onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez.

İşsizlik ödeneğine hak kazanan sigortalı işsizlere aşağıda belirtilen hizmetler sunulmaktadır: a) İşsizlik ödeneği ödenmektedir. Bu ödenek, sigortalı işsizin çalışmış olduğu süre ile doğrudan ilişkilidir. Sigortalı işsizler prim ödeme sürelerine göre; en az 180, en fazla 300 gün süre ile işsizlik ödeneği alabilmektedirler. b) İşsizlerin ödenek aldıkları süre içinde; genel sağlık sigortası primleri, Sosyal Güvenlik Kurumu'na yatırılmaktadır. c) İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, işgücü piyasası ve mesleki eğitim alanında danışmanlık hizmetleri verilmektedir. d) Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmektedir. e) İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, yeni bir iş bulmalarında yardımcı olunmaktadır.

İşsizlik ödeneği alabilmek için dört temel koşul öngörülmüştür; 1) Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak prim ödenmiş olması, 2) Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışılmış olunması, 3) Hizmet akdinin, İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 51'inci maddesinde sayılan hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olması, 4) Sigortalı işsizin işten ayrıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR'un ilgili birimine doğrudan veya elektronik ortamda başvurması. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

Yukarıda öngörülen şartları taşıyanlardan;

- 600 gün prim ödemiş olanlara 180 gün,

- 900 gün prim ödemiş olanlara 240 gün,

-1080 gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği ödenmektedir.

Emin ÖZTÜRK (Kastamonu ) isimli okurumun sorusunu şöyle anlayabiliriz: 'İşsizlik ödeneği alabilir miyim? Tahsin Bey, 23.01.1975 doğumluyum. İlk SSK girişim 01.10.1997. SSK'dan 971 günüm var. Bağ-kur girişim, 01.04.2000. Bağ-kur'dan 9 yıl 11 ay 17 günlük primim var ve %50 raporum bulunuyor. Bir beldede 5620 sayılı kanunla mevsimlik işçi olarak çalışmaktayım. Şu an işten çıkartıldım. Sorularım: 1.İşsizlik maaşı alabilmem için 3 senenin toplamı 179*3 = 537 gün yapıyor ve 600 gün dolmuyor. Ne yapmam gerekir? 2.Aynı sene içinde başka SGK'lı işe girme hakkım var mı? 3.Ne zaman emekli olurum, vergi indirim belgesi almam gerekir mi, gerekirse yüzdelik oranı kaç olmalı bunlardan başka kullanabileceğim haklarım var mıdır?

C: Okuyucumun yukarıda belirtilen işsizlik ödeneğinden yararlanma şartlarını yerine getiremediği değerlendirilmiştir. Bu nedenle işsizlik ödeneğini alamayacaktır.

Eğer %40'tan daha düşük özürlülük oranına indirilmezse, %50 özürlülük oranıyla özürlü emekliliğinden yararlanabilmesi için de Maliye Bakanlığı'ndan vergi indirim belgesi alması gerekmektedir.

Kıdem tazminatım hakkında ne yapabilirim?

İbrahim ŞEBER: Tahsin Bey, ben, 1981 yılında Akbank'ta çalışmaya başladım ve 1998 yılında kendi isteğimle ayrılarak başka bir bankada çalışmaya başladım. O tarihlerde bilinen şey (kendi isteğiyle istifa eden kıdem tazminatı alamaz) idi. Zaten ben de almadan ayrıldım. Anılan tarihlerde 17 sene ve 3600 işgününü fazlasıyla tamamladım. Yeni kanun bana geçmişe yönelik kıdem tazminatına hak kazandırır mı?

C: Okuyucumun iş sözleşmesini fesih sebebi sonradan değiştirilemez. Diğer bir ifadeyle Mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun halen yürürlükteki 14/5'inci maddesi şartlarını taşıyan fesih işlemi gerçekleşmediğinden ve bilhassa 10 yıllık kıdem tazminatı talebi için zamanaşımı oluştuğundan, okuyucum, Akbank'tan kıdem tazminatını talep edemez.

(Kaynak: Yeni Şafak | 22.10.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.