Hastalıkların özürlülük oranı olarak değerlendirilmesine ilişkin etkisi faklı farklıdır. Elbette bu etki, vücut bütünlüğü içerisinde oluşturduğu olumsuzluklar vb bilimsel esaslara göre özürlülük mevzuatı tarafından tespit edilmektedir. Hastayı muayene eden doktorlar da bu mevzuata göre özürlülük oranlarını belirlemektedirler. Okuyucum Erkan TEMİZKAN sorusu ve bu soruya vereceğim cevap hakkındaki çalışmam, aşağıda sunulmuştur.
Okuyucum Erkan TEMİZKAN, şöyle soruyor: 'Merhaba Tahsin Abi, benim Talasemi Major rahatsızlığım var. Malulen emeklilik için heyete girdim. Heyet, %46 verdi; sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan yazı geldi. Yazıda % 46 ile 3'üncü dereceden hizmet erbabı özürlü indirimine hak kazanıldığı yazıyor. Bundan sonrası için ne yapmam lazım? Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan gelen evrakı çalıştığım yerin muhasebesine mi vermem gerekiyor. 2001'de sigorta girişim var 3046 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Özürlü kimliğini nereden çıkartmam lazım?
C: İnternette araştırıldığında Talasemi Majör (Akdeniz Anemisi) hastalığı hakkında önemli bazı bilgiler edinebilirsiniz. Kısacası sorumlu genin hem anne, hem de babadan, yani homozigot olarak geçmesiyle oluşmaktadır. Akdeniz kansızlığının en ağır belirtiler veren tipidir. Yapılan incelemelerde anne ve babanın kanında talasemi minör ya da talasemi minimaya özgü hemoglobinler saptanarak hastalığın kalıtsal temeli açıkça ortaya çıkarılmaktadır. Sağlıklı insanlarda iki alfa ve iki beta alt birimlerinden oluşan hemoglobin molekülünün aksine, Cooley anemisi olan hastada beta birimleri düzgün oluşamadığı için, sorunsuz oluşan alfa alt birimleri beta alt birimleri olmadan hücre içinde çöker ve alyuvarların yaklaşık %90'ı daha olgunlaşmadan ilik içinde ölür. Buna etkisiz kan üretimi (inefektif hematopoez) denir. Hastalık hemen her zaman çocukluk evresinde görülür. Yaşamın ikinci altı ayında tanı konabilmekle birlikte hastalık ilk iki ya da üç yaş içinde açık belirtiler vermeden yavaş yavaş gelişmektedir. Kendini kötü hissetme durumu, hafif üşütme ve diş çıkarma gibi olaylarla ilgili ya da nedensiz ortaya çıkan hafif ateş yükselmeleri biçiminde belirtiler baş göstermektedir. Ana ve baba, oldukça erken evrede bebeğin gittikçe solduğunu ve deri renginin sarılıkta olduğu gibi sarımtırak bir renk aldığını fark ederler. Bebekte iştahsızlık başlar ve büyüme yavaşlar. Çoğunlukla bebek daha 6 aylıkken birdenbire başlayan ağır kansızlık sonucu kalp yetmezliği gelişir. Bunun olmaması için düzenli olarak sık sık kan nakli yapılmalıdır. Kan nakli yapılmazsa hasta birkaç yılda ölür. Kan nakli yetersiz yapılırsa, kan eksikliğini karşılamak için normalde kan yapımının gerçekleşmediği organlarda da (karaciğer, dalak, yassı kemikler (özellikle kafatası kemiklerinde)) ilik doku gelişmeye başlar ve bu kemiklerin kırılmalarına neden olup, aynı zamanda çocuğun yüz şeklinde belirgin değişikliklere yol açabilir. Kan yapımındaki tüm bu çabalara karşın, üretilen alyuvarların hemoglobinin yapısındaki bozukluk bu üretimi etkisiz kılar. Bu noktada hekim hastayı gözleyerek sarımtırak deri rengine ek olarak tanıya yardımcı başka önemli ve tipik belirtileri saptar. Bu belirtilerden biri dalak büyümesidir. Hastalıklı alyuvarların yıkıma uğradığı yer olan dalak, aşırı çalışarak iyice genişler. Karaciğer de büyümüştür ve karın büyüyen bu iki organ nedeniyle şişerek dışarı fırlamıştır. Bu durum ince bacaklarla belirgin bir zıtlık yaratır. İskelet yapısında ortaya çıkan değişiklikler ve kemik lezyonlarının da etkisiyle Akdeniz kansızlığına yakalanan çocukların görünümü ayırt edici bir biçim kazanmaktadır. Kan hücrelerinin yapılma yeri olan kemik iliği, yıkıma uğrayan alyuvarların eksikliğini karşılayabilmek için aşırı miktarda çalışarak alyuvar üretmektedir. Böylece kemik iliği aşırı çalışmaya bağlı olarak genişlemekte, kemikler incelmekte ve kırıklar oluşabilmektedir. Uzman bir gözün bebeklerde hemen tanıyacağı bu fiziksel gelişme zamanla daha da belirginleşmektedir. Kafatası genişleyerek köşeli bir görünüm kazanmakta; burun basıklaşmakta ve burun kanatları genişlemekte, burun kökü çökmekte, elmacık kemikleri çıkıklaşmakta, gözler çekikleşmektedir. İskelet filminde kalça, kol ve bacaklarda kemik dokusunun inceldiği, kafatası filminde kemiklerin fırça biçimini aldığı görülmektedir.
Sıkça belirttiğim üzere, özürlüler için vergi indirimi uygulaması, özürlü vatandaşların, içinde bulunduğu zor koşulların giderilmesine katkıda bulunmak ve özürlüler ile özürlü olmayanlar arasındaki rekabet eşitsizliğini gidermek amacıyla özürlü ücretlilerin gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında dikkate alınan bir uygulamadır. Sakatlık indiriminden yararlanacak olanlar, özürlü hizmet erbabı, bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabı, özürlü serbest meslek erbabı, bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabı, basit usulde vergilendirilen özürlülerin sadece kendisidir.
Okuyucum, malulen emeklilik için heyete girmesine rağmen, sağlık kurulu (heyet), %46 verdiğine göre, malulen emekli olamaz. Özürlü vergi indirimi başvurusu sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan gelen yazı gereği, % 46 ile 3'üncü dereceden hizmet erbabı özürlü indirimine hak kazanmıştır. Okuyucumun Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan gelen bu evrakı yani vergi indirim yazısını çalıştığı yerin muhasebesine vermesi gereki-yor. Vücut fonksiyon kaybı oranı % 40 ve üzerinde bulunanlar; özür durumuna ilişkin bilgilerini nüfus cüzdanlarına işletebilmek, özürlü aylığı alabilmek ve vergi indiriminden faydalanabilmek için ilgili kurumlara başvuruda bulunabilirler. Ayrıca, ağır özürlü olduğu bu rapor ile belgelendirilenler sayılan hakların yanı sıra; bakım hizmetlerinden yararlanabilmek amacıyla ilgili kurumlara başvurabilirler. Sakatlık indirimi de Birinci Derece özürlüler için 770.-TL, İkinci Derece özürlüler için 380.-TL, Üçüncü Derece özürlüler için, 180.-TL olarak belirlenmiştir. Daha önceki yazılarımda bu indirim uygulaması anlatılmıştır.
(Kaynak: Yeni Şafak | 15.10.2012)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.