Engellilerin Engellenen Emekliliği / Vedat İlki

 Engelli çalışanlarımız emeklilik konusu hakkında soruları elime geçtiğinde cevaplamaya çalışıyorum.

Fakat bir  çok engelli vatandaşımız bu konuda eksik bilgiye sahip olduğu için bazı kafa karışıklıkları oluşmaktadır.

Aslında engelli vatandaşlarımız için hiç de adil olmayan uygulama kademeli geçiş ile emeklik haklarının uzatılması olmuştur.

Fakat ellerinden giden bu haklarına ise seyirci kalmışlardır.

Bugün erken emekli olma adına Kızılay Meydanı dolduranlar hak arar iken bu sessiz çoğunluğun çığlığına maalesef kulak tıkanarak üç maymun oynanıyor.

Onlarında erken emekli olma hakları yok mu diye düşünmüyoruz.

Her reform senaryosu ile şartlar ağırlaşıyor.

Senaryonun ilk perdesinde;

Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar

5510 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin iki ve üçüncü fıkraları ile sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların, 506 sayılı Kanunda öngörülen aylığa hak kazanma koşulları korunmuştur.

Kademeli geçiş ile sistem ağırlaştırıldı.

- 06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihte en az 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlara 15 yıl 3600 gün,

- 06.08.2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan sakatlık derecesi;

Birinci derecede sakatlığı  (% 80 - % 100 arasında) olanlara en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 gün,

İkinci derecede sakatlığı (% 60 - % 79 arasında) olanlara en az 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 gün,

Üçüncü derecede sakatlığı (% 40 - % 59 arasında) olanlara en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 gün,

şartlarıyla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

 

06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihte 12 yıldan daha az sigortalılık süresi bulunanlar ise 506 sayılı Kanunun geçici 87. maddesindeki kademeli geçiş sürecindeki şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır. 

 

 

06.08.2003 tarihindeki sigortalılık süresi/başlangıcı	I. Derece sakat		II. Derece sakat		III. Derece sakat
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
12 yıldan Fazla 06.08.1991’den önce	15 yıl	3600	15 yıl	3600	15 yıl	3600
9 yıl – 12 yıl 07.08.1991- 06.08.1994	15 yıl	3600	15 yıl 8 ay	3680	16 yıl	3760
6 yıl – 9 yıl 07.08.1994 - 06.08.1997	15 yıl	3600	16 yıl 4 ay	3760	17 yıl	3920
3 yıl – 6 yıl 07.08.1997 - 06.08.2000	15 yıl	3600	17 yıl	3840	18 yıl	4080
0 yıl – 3 yıl 07.08.2000 - 06.08.2003	15 yıl	3600	17 yıl 8 ay	3920	19 yıl	4240
06.08.2003 tarihinden sonra	15 yıl	3600	18 yıl	4000	20 yıl	4400

5510 sayılı Kanunun Geçici 10. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların sevk ve kontrol muayene işlemleri mülga 506 sayılı Kanun uygulamasında olduğu şekilde yapılmaya devam edilecektir.

Oysa 06/08/2003 tarihinden önce en basit emekli şekli olan engelliler için maliyeden alınan engellilere esas sakatlık vergi indirimi şartı ile 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün yetiyordu.

Reform söylemi ile tıpkı sağlam kişiler ile aynı kefeye konularak onlarda kademelendirildi.

 

1/10/2008 SONRASI SİSTEM ESKİ ENGELLİ ÇALIŞANLARA GÖRE FARKLI BİR BOYUTA GELDİ

Çalışma gücündeki kayıp oranı % 60’dan az olanlar

Çalışma gücü kayıp oranlarının % 60’ın altında olması nedeniyle malul sayılmayan sigortalılardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranının % 60’ın altında olduğu tespit edilenlere, 5510 sayılı Kanunun 28. maddesinin beşinci fıkrasında yine belirli bir sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşullarını yerine getirmeleri halinde yaşlılık sigortasından aylık bağlanması öngörülmüştür.

Buna göre; SGK’ca  yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanacaktır.

Bu fıkra gereğince Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki Sağlık Kurulunca düzenlenen raporlarda oranın % 59 ve daha üzerinde belirlendiği durumlarda da aylığa hak kazanma şartları ve oranı Kanunun 28/5-(a) bendi hükümlerine göre belirlenecektir.

5510/28. madde beşinci fıkra ve geçici altıncı madde yedinci fıkra (d) ve (e) bentlerine göre çalışma gücü kaybı oranı % 60’ın altında olanlar (4/1-(a) sigortalıları için)
Sigortalılık süresinin başlangıcı	Çalışma gücü kayıp oranı
	% 50- % 59		% 40- % 49
	Sigortalılık süresi	Gün sayısı	Sigortalılık süresi	Gün sayısı
--.10.2008 - 31.12.2008	16	3700	18	4100
01.01.2009 - 31.12.2009	16	3800	18	4200
01.01.2010 - 31.12.2010	16	3900	18	4300
01.01.2011 - 31.12.2011	16	4000	18	4400
01.01.2012 - 31.12.2012	16	4100	18	4500
01.01.2013 - 31.12.2013	16	4200	18	4600
01.01.2014 - 31.12.2014	16	4300	18	4680
01.01.2015'den sonra	16	4320	18	4680

SSK  sigortalıları için ilk defa 2008/Ekim ayı başında sigortalı olanlardan

 5510 sayılı Kanunun geçici 6. maddesinin yedinci fıkrasının (d) bendinde 4320 gün,

(e) bendinde de 4680 gün için kademelendirme öngörülmüş olup,

Bağ-Kur  sigortalıları için ise 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 1/10/2008 sonrası talepte bulunanlara,

a)%50 ile %59 arasında ise 16 yıl sigortalılık süresi 4320 gün,

b)%40 ile %49 arasında ise 18 yıl sigortalılık süresi 4680 gün şartı ile engellilik durumuna göre emekli olacaktır.

 

Reform Sonrası Bakın Engelliler İçin Şartlar Nasıl Değişiyor?

Oysa incelediğimizde 1/10/2008 öncesi için 3 kademe var iken,1/10/2008 sonrası için iki kademe belirlenmiştir.

Fakat 1/10/2008 sonrası engelli hakları ise 1/10/2008 öncesine göre daha avantajlı olurken eski engelliler ise şartları ağırlaştırılmıştır.

Böylecene 1 gün önce işe  giren 4 yıl geç emekli olur mantığı ile karşı karşıya kalıyor.

Tüm uyumsuzluklara karşı bu mantık hatasının düzeltilmesi ve engellilerin haklarının iadesi gerekmez mi?

(Kaynak: Alitezel.com | 12.10.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.