Zamanında Tescil Olmayan Muhtar Hem Kendini Hemde Ailesini Mağdur Eder / Vedat İlki

 1/10/2008 ÖNCESİ MUHTARLARIN SOSYAL GÜVENLİĞİ

Köy ve mahalle muhtarlarının sosyal güvenceleri, 2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Kanununa göre sağlanıyor.

Bu yasal düzenleme de 10/09/1977 tarihinde yürürlüğe girmişti.

2108/4.Maddesine göre Sosyal Güvenceleri Bağ-Kur statüsünde sayılıyordu.

“Köy ve mahalle muhtarlarından bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmayanlar, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu kapsamına alınmıştır. Bunlardan yeniden bu görevlere seçilmeyenler veya ayrılanların Bağ-Kur’la ilişkileri Kanuni primlerini ödedikleri sürece devam eder.’’

Borçlanma Hakları da Vardı:

2108/5.Maddesinde borçlanma hakkına sahip idiler.

“Köy ve mahalle muhtarları ile daha önce muhtarlık yapmış olanların, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki muhtarlık hizmetleri, istekleri halinde 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu hükümlerine göre borçlandırılmak suretiyle değerlendirilir…” 

Kanun hükmünden yararlanan muhtarlar 10.09.1977-01.10.2008 tarihleri arasındaki bütün muhtarlık hizmet sürelerini geçmişe yönelik borçlanarak hizmet olarak kazanabilmişlerdir.

 

REFORM YASA İLE GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA HAKLARI  ELLERİNDEN ALINDI

1 Ekim 2008 tarihinden sonra ise, 5510 sayılı SS ve GSS Kanunun  106/3 maddesiyle, 2108 sayılı Kanunun 5 inci maddesi yürürlükten kaldırıldığından  muhtarların 1 Ekim 2008’den önceki muhtarlık sürelerini borçlanarak hizmet anlamında  kazanma şansları ellerinden alınmıştır.

1/10/2008 SONRASI MUHTARLARIN SOSYAL GÜVENLİĞİ

Köy ve mahalle muhtarları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında 4-1(b) statüsünde sigortalı sayıldılar.

Bu değişiklik ise 2108 /4.Maddesine işlendi.

31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirecek bir çalışması bulunmayan veya bu kapsamda aylık ve gelir almayan köy ve mahalle muhtarları, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.

Bunlardan yeniden bu görevlere seçilmeyenler veya ayrılanların Bağ - Kur'la ilişkileri, kanuni primlerini ödedikleri sürece devam eder.

MUHTARLARIN TESCİLİ

Muhtarların seçimlerden sonra sigorta statüleri başlar.

Şayet 4-1(c) yada 4-1(a) kapsamında aktif olarak çalışmıyorlar yada emekli maaşı almıyorlarsa 4-1(b) olarak statüleri başlayacaktır.

Seçildikleri tarihten itibaren  il veya ilçe mülki amirliklerince 15 gün süre içinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmesi gerekmektedir. Köy ve mahalle muhtarlarının sigortalılıkları muhtarlık görevinin bittiği tarihte sona erer ve bu tarihin il ve ilçe mülki amirliklerince ve sigortalılarca Sosyal Güvenlik Kurumu’na 10 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir.

 

HİZMET ÇAKIŞMALARINDA HANGİSİ DİKKATE ALINIR

Muhtar seçilen kişi muhtarlığı sırasında  4-1(c)’li (Emekli Sandığı) ya da 4-1(a)’lı (SSK) olmayı gerektirecek bir sigortalılıkları olursa, sigortalılık hallerinin çakışmasına göre, muhtarların hangi statüde sigortalı sayılacakları 5510 sayılı kanunun 53. maddesine bakılarak karar verilecektir.

Buna göre, muhtar seçilen bir kişinin 4-1(a) (eski SSK) sigortalılığı, 4-1(b) (eski Bağ-Kur) sigortalılığı veya 4-1(c) (eski Emekli Sandığı) sigortalılığı kapsamlarından birden çoğuna tabi olmasını gerektirecek biçimde çalışması halinde; öncelik  4-1(c) sigortalılığı geçerli olacaktır. Sigortalının 4-1(c) sigortalılığı kapsamında çalışması olmazsa, kişi hem 4-1(a)’lı olacak şekilde bir işyerinde hizmet akdi ile  çalışıyor, hem de 4-1(b)’li sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışması varsa, bu durumda öncelik 4-1(a) sigortalılığında olacaktır.

PRİM ÖDEME YÖNÜNDEN MAHALLE MUHTARLARI VE KÖY MUHTARLARI FARKLIDIR. 

5510 sayılı yeni sosyal güvenlik reform yasasının “Kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunan sigortalılara ilişkin geçiş hükmü” başlıklı geçici 16 ncı maddesinde; “Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan köy muhtarları ile (4) numaralı alt bendinde belirtilenler için 80 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen “otuz” ibaresi ile (4) numaralı alt bendinde belirtilenler için bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde belirtilen “otuz” ibaresi bu maddenin yürürlüğe girdiği yıl için “onbeş” olarak uygulanır ve prime esas günlük kazancın otuz katını geçmemek üzere takip eden her yıl için bir puan artırılır.” hükmü bulunmaktadır.

Bu durumda 1 Ekim 2008’den itibaren muhtarlara getirilen indirimli prim ödeme imkanından yalnızca köy muhtarları yararlanabiliyor.

Böylecene sadece Köy muhtarları indirimden faydalanıyor,mahalle muhtarı normal 4-1(b) kapsamında prim ödüyor.

Köy muhtarının 4-1(b) kapsamında sigortası yok ise indirimden faydalanır.4-1(b) kapsamında muhtar olmadan önce prim ödüyorsa normal statüde ödeyecektir.

Genelde bu indirimli prim faydalanmak için köy muhtarlığına seçilenler esnaf ise işyerlerini devrediyorlar.

 

YARGITAY KARARI İLE 1/10/2008 ÖNCESİ TESCİL OLMAYANLARIN DAVA İLE GERİYE DÖNÜK TESCİL OLMA HAKLARI YOKTUR.

T.C.

YARGITAY

21. HUKUK DAİRESİ

E. 2009/7031

K. 2010/5644

T. 11.5.2010

• SİGORTALILIĞIN TESPİTİ İLE KURUM İŞLEMİNİN İPTALİ ( Sigortalılık Niteliği Taşıdıkları Halde Bu Yasa'nın Yürürlük Tarihine Kadar Kayıt ve Tescil Yaptırmayanların Sigortalılık Hak ve Yükümlülüklerinin Bu Kanun'un Yürürlük Tarihinden İtibaren Başlayacağı )

• SİGORTALILIK HAK VE YÜKÜMLÜLÜĞÜ ( Sigortalılığın Tespiti İle Kurum İşleminin İptali - Sigortalılık Niteliği Taşıdıkları Halde Bu Yasa'nın Yürürlük Tarihine Kadar Kayıt ve Tescil Yaptırmayanların Kanun'un Yürürlük Tarihinden İtibaren Başlayacağı )

2108/m.4, 4-b, 5, 106/3

5510/m.4/b

ÖZET : Davacı, 06.03.2003 tarihinden itibaren muhtar olarak görev yaptığı gerekçesi ile sigortalı olduğunun tespitine, aksine kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. 5510 sayılı Yasa'nın geçici 8. maddesinde, bu Yasa'nın 4. maddesine göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde, bu Yasa'nın yürürlük tarihine kadar kayıt ve tescil yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin bu Kanun 'un yürürlük tarihinden itibaren başlayacağı öngörülmüştür. Söz konusu düzenleme muhtarları da kapsamaktadır.

(Kaynak: Alitezel.com | 08.10.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.