İş kazası bildiriminin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77/3. maddesi hükmü uyarınca iki (2) işgünü içerisinde 'Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne ve 5510 sayılı SSGSSK'nun 13/2-a maddesi hükmü uyarınca üç (3) işgünü içerisinde ise e-bildirge veya kâğıt ortamında ilgili Sosyal Güvenlik Merkezi Müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir. Bilindiği üzere iş kazası, bireysel olarak bir işçinin ya da sigortalının başına gelen ve aşağıda tanımı verilen bir olaydır. Yasal tanıma göre iş kazası, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olaydır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 'İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi' başlıklı 14/2'nci maddesinde, '(2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: a) İş kazalarını kazadan sonraki üç işgünü içinde. b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç işgünü içinde.' Bu hükümde yer alan tek bildirim düzenlemesi, 6331 sayılı Kanunun 38/1-c maddesi uyarınca, 01.01.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Şu anda yürürlükte bulunan 5510 sayılı SSGSSK'nun 13/2-a maddesinde, 'İş kazası; a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır' hükümleriyle 'iş kazasının tanımı' yapılmakta ve iş kazasının 4/a hükmü ve 5'inci madde kapsamında bulunan sigortalılar bakımından bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan ya da taahhütlü posta ile Kuruma bildirilmesi zorunluluğu düzenlenmiş bulunmaktadır. Sözkonusu bildirim süresi, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlamaktadır.
Okuyucum Burhan ÖZKAN, aşağıdaki sorusunda şöyle soruyor: 'Tahsin Bey, fabrikamızın personel taşıma servisi vardiya çalışanlarını fabrikaya getirirken trafik kazası yaptı ve 11 çalışanımız yaralandı. Trafik kazasını Bölge Çalışma Müdürlüğü'ne bir yazıyla 6 gün sonra bildirdiğimizden dolayı geç bildirim nedeniyle şirketimize idari para cezası kesildi. İdari para cezası tutarı, 1250 x 11 = 13750.-TL. Her bir çalışan için idari para cezası kesiliyor mu? Toplamda 1250.-TL kesilmesi gerekmez miydi?'
C: İş kazası bildiriminde, kazalı her işçi ya da sigortalı için, ayrı bildirim işlemi gerekmektedir. Bunun hem iş ve sosyal güvenlik mevzuatı hem de Borçlar Kanunu hükümlerinden doğan sorumluluk ve yükümlülükler gereği olduğunu söyleyebiliriz. Her kazalı hakkında yapılacak hukukî işlemler, ayrı ayrı yürütülmek zorundadır. Savcılıklar ve mahkemeler, bireysel olarak kazalı her işçi ya da sigortalı için ayrı hukukî süreç oluşturmakta ve buna göre soruşturma yapıp dava açmaktadır. Bu nedenle de iş kazası bildirimlerinin de bireysel olarak verilmesi gerekmektedir.
2013 yılbaşına kadar yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77/3. maddesindeki 'İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki işgünü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne (Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne) bildirmek zorundadırlar' hükmü uyarınca, iki (2) işgünü içerisinde, 'Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne bildirilmezse, aynı Kanunun 105/c maddesi hükmü uyarınca, 2012 yılı için, 1250.-TL idari para cezası ?İPC- verilmektedir. Okuyucumun çalıştığı fabrikanın personel taşıma servisinin vardiya çalışanlarını fabrikaya getirirken yaptığı trafik kazası sonucu 11 çalışanın yaralanması, trafik iş kazasıdır. Ve bu trafik iş kazasının 2 işgünü içerisinde 'Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne bildirilmesi gereklidir. Bu yasal bildirim süresine uyulmaksızın, anılan Müdürlüğe 6 gün sonra geç bildirim yapılması nedeniyle, işveren firmaya idari para cezası uygulanması ve 1250 x 11 = 13750.-TL tutarında idari para cezası tatbiki yasal esaslara uygundur. Çünkü yukarıda da belirttiğim üzere, her bir çalışan için ayrı idari para cezası kesilmektedir. Olay başına 1250.-TL'lik tek İPC kesilmesi, yani tek ceza işlemi yapılması yasal esaslara uymamaktadır. Görevli mahkemeye İPC itirazı yapılsa bile, görevli mahkemenin bu itirazı reddedeceğini düşünüyorum.
Kendi isteğiyle işten ayrılan işsizlik ödeneğinden yararlanabilir mi?
Mehmet Tuğrul KARA: Ben, 2002 Haziran ayında işbaşı yaptığım işyerimden 11.09.2012 tarihinde kendi isteğimle anlaşmalı olarak ayrıldım. Kıdem tazminatımı ödediler. Ama işten ayrılış kâğıdına istifa yazıldı. Bordrolu çalışandım. Aylık net ücretim, 1500 liraydı ve brüt 2000 civarı idi. Yani ne ise o yazıyordu bordroda, bu miktarlardan yattı sigortam.. Benim işsizlik maaşı alma şansım var mı acaba?
C: Kendi isteği ile ya da tarafların anlaşması (ikale sözleşmesi) ile işten ayrılan ve işten ayrılış bildirgesinde 'istifa' yazan işçi, işsizlik ödeneğinden yararlanamaz. Ancak ödenen kıdem tazminatı, banka hesabına yatırılmışsa, işçi, İşK.m.24/II-f hükmü uyarınca iş sözleşmesini feshettiğini öne sürebiliyor ve belgeleyebiliyorsa, Türkiye İş Kurumu'ndan işsizlik ödeneği talebinde bulunulabilir. Kurumca bu talep incelenecek, uygun bulunursa ve yasal hak ediş şartları varsa, işsizlik ödeneği ödenebilecektir.
(Kaynak: Yeni Şafak | 01.10.2012)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.