Emekli Aylıklarında Bermuda Üçgeni / Şevket Tezel

Soru: 1987 Nisan ayı girişliyim. Bağ-Kur’luluktan 08.07.2012’de emekli maaşı almaya başladım. 9 bin 120 günüm var ama verilen maaş 850 TL olarak bağlandı. Karşılaştırma yaptığımda 5 bin 200 günü olanla aynı maaşı alıyorum. Sebebi nedir? Ne yapılabilir? A.KARLIOĞLU

 

Cevap: Uzun sayılmayacak geçmişe sahip SSK ve Bağ-Kur emekli maaş sistemimiz çok sayıda müdahaleye uğradığından çok karmaşıklaşmış durumda bulunuyor. Biz gerçek uzmanlar dışında da maalesef sistemi çözüp sağlıklı öneri koyabilen de yok. Sistemimizde daha çok primi olan daha çok aylık alır diye bir genelleme yapmak yanlış olur. Bırakın Bağ-Kur-SSK aylık farkını SSK aylıkları arasında bile çok prim motamot daha çok aylık demek değildir. Çok primin daha olumlu etki yapması için primlerin matrahlarının yani brüt ücretlerin de yüksek olması gerekiyor.

 

Karmakarışık gözüken bu konuda anlamanızı kolaylaştırmak için şöylece bir örnek arz edeyim. Örneğin SSK aylık bağlama sisteminde prim ödemiş ve Eylül 2012 ayında 6’ şar bin günle emekli olmuş üç kişi düşünün. Bu üç kişi de çalışma yaşamları boyunca hep asgari ücretle çalışmış olsunlar. Fark olarak 1. kişinin 6000 gününün 1600 günü 2000 yılından önce, 3000 günü 2000-Ekim 2008 arasında 1400 günü de Ekim 2008’den sonra edinilmiş olsun. Bu kişiye bağlanacak aylık 715 TL olacaktır. 2. kişi ise 2000 yılından önce 3000 güne, 2000 yılından sonra ise yine 3000 güne sahip olsun. Bu kişiye bağlanacak aylık 821 TL olacaktır. Üçüncü kişi ise 6000 gününün tamamını 2000 yılından önce edinmiş olsun. Bu kişiye bağlanacak aylık ise 1058 TL olacaktır. Hatta bu üçüncü kişinin prim gün sayısı 6 bin değil de 3 bin 600 gün bile olsa sonuç değişmez. Sisteme koydukları katkı aynı olan bu üç kişinin emekli aylıkları arasında bu kadar farkı doğuran etken primleri edindikleri dönemlerdir. Aynı matrahtan bile olsa 2000 yılından önceki çalışmaların aylığa etkisi 2000 ve 2008 yıllarından sonraki çalışmalara göre daha olumludur.

 

Bu fark 2000 yılı öncesinde uygulanan gösterge-katsayı sistemi ile sonraki dönemlerde uygulanan prim matrahının TÜFE+Gelişme hızı ile güncellenmesine dayalı sistemlerin farkından kaynaklanmaktadır. Bağ-Kur emekli aylıkları da 01.10.2008’den sonraki süre için SSK emekli aylıklarına uygulanan sistemle aynıdır.

 

Sizin ise Bağ-Kur basamaklarında kaldığınız sürelerin önemi yanında 2008’den bu yana geçen sürede prim gün sayınızın da önemi vardır ve şayet aylık prim olarak 850 TL’nin üzerinde bir prim yatırmıyorsanız bu dönemdeki primlerinizin çok oluşu aleyhinize olacaktır. Velhasıl, emekli aylıklarında “2000 Öncesi/2000-2008 Ekim arası/2008 Ekim Sonrası” üçgeninde gün sayısının yoğunluğunun son dönemde artıyor olması emekli aylığının tabiri caizse batması anlamına geliyor.

 

İlave olarak Bağ-Kur prim matrahlarının arasında ekonomik krizlerle boğuştuğumuz 1994-2002 yılları yeteri kadar artırılmaması da Bağ-Kur aylıklarının SSK aylıklarına göre geride kalmasında önemli bir etken olmuştur. Keza Bağ-Kur aylıklarında son basamaktan aylık bağlanırken ağırlıklı basamak ortalamasına göre aylık bağlanmasına başlanması da 2000 yılından sonra bağlanan Bağ-Kur aylıklarında önceki Bağ-Kur aylıklarına nazaran en büyük kırılma noktası olmuştur. Bu bağlamda sizin için de 01.10.2008’den önceki süre için hangi basamaktan ne kadar süre prim ödediğinizle 01.10.2008’den sonraki süre için de SSK aylıkları prime esas beyan matrahlarınız önemlidir. Bu bilgileri vermediğiniz için de maalesef bir de benim hesaplamam mümkün olamıyor.

(Kaynak: Alitezel.com | 13.09.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.