Ekonomi Fazla Mı Soğuyor? / Osman Arıoğlu

 Bu soruya hemen evet demek doğru olmaz.

Onun için önce bazı ayrıntı rakamları görüp ona göre değerlendirme yapmak gerekiyor. Sadece büyüme oranının düşüklüğüne bakarak bu yargıya varmak kolaycılık olacaktır. Bu yazıda talep cephesinden bakıldığında durumun ne olduğunu değerlendirmeye çalışacağız.

TÜİK tarafından açıklanan ikinci çeyrek büyüme rakamlarına göre gerçekleşme, piyasa beklentilerine yakın ama biraz altında oldu. Türkiye 2012 ikinci çeyrekte yüzde 2,9 oranında büyüdü. Böylece ilk yarı yıl büyümesi yüzde 3,1 oldu. İlk bakışta ekonomide soğutma tedbirlerinin etkisini gösterdiği anlamı kolaylıkla çıkarılabiliyor.

Şimdi tartışma 2012 yılı büyümesinin hedeflenen yüzde 4 büyüme oranının altında kalıp kalmayacağı. Birçok ekonomist Türkiye'nin 2012 yılı büyümesinin hedefin altında kalacağı yönünde öngörüde bulunuyor. Kısmen de fazla fren yapıldığına yönelik sesler yükseliyor.

Özel tüketimde gerileme var

Harcamalar cephesinde büyümeyi analiz ettiğimizde; bu dönemde özel tüketim harcamalarında yüzde 0,5'lik gerileme yaşanmış. İlk çeyrekte de zaten özel tüketim harcamaları sadece yüzde 0,3 artmıştı. Yani bir anlamda yerinde saymıştı. Oysa geçen yılın aynı dönemlerinde özel tüketim harcamaları ilk çeyrekte yüzde 12,1, ikinci çeyrekte yüzde 8,3 artmıştı. Bu artış trendi yılın ikinci yarısında kısmen azalma eğilimine girmiş ve 3. çeyrekte yüzde 7,8 olan artış son çeyrekte sadece yüzde 3,4 düzeyinde kalmıştı. Buna karşılık kamu harcamaları geçen yılın özellikle son çeyreğinde yüzde 4,3 gerilemişken bu yıl ilk çeyrekte yüzde 5,5, ikinci çeyrekte ise yüzde 4,4 artış şeklinde gerçekleşmiştir.

Yatırım cephesine bakıldığında; 2011 yılının ilk çeyreğinde toplam yatırım harcamaları yüzde 35,7, ikinci çeyreğinde yüzde 29 genişlemişken, bu yılın ilk çeyreğinde artış sadece yüzde 1,5'te kalmış, ikinci çeyrekte yüzde 7,4'lük azalış meydana gelmiştir. Geçen yılın ilk iki çeyreğindeki yatırım harcaması artışının tamamı özel sektörden kaynaklanmışken bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,4 artan özel sektör yatırım harcamaları ikinci çeyrekte yüzde 7,9 oranında gerilemiştir.

Bu yıl büyümeye en önemli katkı ihracattan gelmiştir. İhracat ilk çeyrekte yüzde 11,9, ikinci çeyrekte yüzde 19,8 artış sağlamıştır. Halbuki geçen yılın ikinci çeyreğinde ihracattaki artış sadece yüzde 0,5'te kalmış, ithalat harcamaları ise bu yıl sırasıyla yüzde 6 ve yüzde 3,6'lık azalış göstermişken geçen yıl aynı dönemlerde yine sırasıyla yüzde 28 ve yüzde 18,9 artış şeklinde idi.

Ne görünüyor?

Bütün bu rakamları değerlendirdiğimizde iç talepteki yavaşlamanın ekonomi yönetimindeki karar vericilere önemli bir avantaj sağladığını, ikinci en önemli olumlu yanı ise ihracata dayalı büyüme sloganının kısmen gerçekleşmeye başladığını söyleyebiliriz. Çünkü iç talepteki yavaşlamayı biraz canlandırmak yavaşlatmaya kıyasla daha kolay olacaktır ama iç talebi canlandırmanın tekrar ithalatı da körükleme ihtimali dikkate alınarak burada çok da aceleci davranmaya gerek yok. Zaten Merkez Bankası da bunu dikkate alarak faizlerle oynama konusunda aceleci davranmıyor. Önemli olan ithalatın ve dolayısıyla da cari açığın azalış trendine girmesidir.

Geçen yıl neredeyse yüzde 55'lerin altına gelen ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl yeniden yüzde 65'lere doğru gelmiştir. Üstelik bu AB'nin daralma ABD'nin ise çok sınırlı büyüdüğü bir ortamda gerçekleştirilmiştir.
Altı çizilmesi gereken bir diğer önemli konu, teşviklerin etkisiyle kısmen hareketlenmeye başlayan özel sektör yatırımlarının yeniden canlanmasıyla büyüme hedefe doğru biraz daha yaklaşacaktır

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 12.09.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.