Geleneksel Sanatları Devam Ettirenlere Vergi Yok! / İsmail Kökbulut

 Vergilemede; bir konunun vergi dışı bırakılmasına "istisna", bir kişi ya da kurumun vergiden ayrı tutulmasına ise "muafiyet" adı verilmekte.

Genelde vergi kanunlarımızda, özelde ise Gelir Vergisi Kanunu'nda muhtelif istisna ve muafiyet hükümleri yer almakta.

Bugünkü yazımızda, yakın dönemde yürürlüğe giren 6322 Sayılı Kanun ile getirilen değişiklikleri de dikkate alarak, geniş bir kesimi ilgilendiren esnaf muaflığı uygulamasındaki son durum hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Esnaf muaflığının kapsamı ve şartları

Gelir Vergisi Kanunu'nun 9. maddesinde yer alan düzenleme ile iktisadi ve sosyal mülahazalar gözetilerek bazı ticaret ve sanat erbabının küçük çaplı gelir getirici faaliyetleri vergiden muaf tutulmuş durumda.
Buna göre:
-Motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler,
-Gezici olarak çalışan hallaç, kalaycı, lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hamallar gibi küçük sanat erbabı,
-Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar,
-Nehir, göl, deniz ve su geçitlerinde makinesiz veya motorsuz nakil vasıtaları işletenler, hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar ile ziraat işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği mutat hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler,
-Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ile aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar,
-Ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlar veya tekrar işleyenler,
-Bir işyeri açmaksızın münhasıran gezici olarak, Milli Piyango bileti satanlar ile 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satanlar
gelir vergisinden muaf.
Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar ile yukarıda saydığımız işleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların ise esnaf muaflığından faydalanması mümkün değil.
Diğer taraftan, esnaf muaflığından faydalananlar, faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamak zorundalar.

Esnaf muaflığı kapsamına alınanlar

15 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6322 Sayılı Yasa ile esnaf muafiyetinin kapsamı genişletildi.
Buna göre; el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar da bundan böyle esnaf muaflığından yararlanacaklar, yani vergi ödemeyecekler.
Düzenlemeyle; geleneklerimizi ve kültürümüzü yansıtan, turizm alanında önemli gelir potansiyeli taşıyan ancak teknolojik gelişmeler ve küreselleşme nedeniyle kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan meslek kollarının rekabet gücünün artırılması, desteklenmesi, değişim ve dönüşümünün sağlanması amaçlanmış durumda.
Anılan meslek kollarında faaliyette bulunanların muafiyetten yararlanabilmeleri için basit usule tabi olmanın genel şartlarını topluca taşımaları ve sadece kendi ürettikleri ürünleri satmak suretiyle faaliyette bulunmaları gerekmekte. Öte yandan, söz konusu meslek kollarında; devamlı veya arızi olarak, işyeri açılarak, motorlu araç kullanılarak, yardımcı işçi veya çırak çalıştırılarak faaliyette bulunulması muafiyetten yararlanmaya engel teşkil etmeyecek. Şu an vergi mükellefi olanların mükellefiyeti ise, bağlı oldukları vergi dairesine başvurmaları halinde hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kapatılacak.

Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi

Ayrıca yeni düzenleme ile vergiden muaf esnafa talep etmeleri halinde vergi dairelerince "Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi" verilebilecek.
Belgeyi almak isteyenlerin; varsa işyerlerinin, işyeri olmayanların ise ikametgahlarının bulunduğu yerdeki vergi dairesine başvurmaları gerekmekte.
Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi, düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl için geçerli olacak. Belge almak isteyenlerden herhangi bir bedel talep edilmeyecek. 

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 06.08.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.