Yakın zamana kadar ülkemizde, bireysel emeklilik sistemindeki katılımcılara sağlanan en temel teşvik, ödenen katkı paylarının Gelir Vergisi matrahından indirim konusu yapılabilmesiydi.
Ancak, gerek sistemde önemli oranda vergi mükellefi olmayan katılımcının bulunması gerekse matrahtan indirim sürecine ilişkin olarak ortaya çıkan bazı sorunlar nedeniyle teşvik sistemi etkin bir biçimde işlemiyordu.
29 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6327 Sayılı Kanun ile bireysel emeklilik ile ilgili çok köklü düzenlemelere gidildi.
Bireysel emeklilik sistemine katılımın özendirilmesi amacıyla; başta "doğrudan devlet katkısı" olmak üzere düzenlemeler yapıldı.
Bunun yanı sıra Meclis Plan Bütçe Alt Komisyonu'nda eklenen bir geçici madde ile uzun süredir devam eden ve de birçok vatandaşımızı ilgilendiren bir probleme de yapıcı ve dostane bir çözüm bulunmuş oldu.
Sorun neydi?
6327 Sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce bireysel emeklilik ve birikimli hayat sigortası sistemlerinden çıkan katılımcılara, sigorta şirketlerince yapılan ödemelerin tamamı üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılıyordu. Bir diğer deyişle sigorta ve sandıklarca yapılan ödemelerin tamamı menkul sermaye iradı kabul edilerek vergiye tabi tutuluyordu.
Ancak yapılan ödemeler; yalnızca getiriden değil, o getiriyi sağlayan anaparadan da oluştuğundan kişilerin anaparaları da vergiye tabi tutulmaktaydı. Bu uygulama sık sık vatandaşlarca dava konusu ediliyor, yargı da anaparaya isabet eden vergi kesintisinin katılımcıya iadesine karar veriyordu. Ancak yargı kararının sonucundan yalnızca bizzat davacı yararlanabildiğinden iade için her bir sigortalının ayrı ayrı dava açması gerekiyordu.
Sigorta şirketince yapılan anapara ödemelerine vergi yok!
Düzenleme ile 29/08/2012 tarihinden itibaren emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından bireysel emeklilik ve şahıs sigorta poliçeleriyle ilgili yapılan ödemelerde, sadece irat tutarları üzerinden tevkifat yapılacak. Bir diğer deyişle bundan böyle anaparadan vergi kesilmeyecek.
6327 Sayılı Kanunun 29/08/2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan geçici 1. maddesi ile de; geçmiş dönemlerde anapara üzerinden kesilen verginin, dava açılmaksızın katılımcılara iadesinin de önü açıldı.
Buna göre;
- 07/10/2001 tarihinden sonra yapılmış bireysel emeklilik ve şahıs sigorta poliçeleriyle ilgili olarak,
- Söz konusu geçici maddenin yürürlüğe gireceği tarihten (29 Ağustos 2012'den önce) önce emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan anapara tutarları dahil ödemeler üzerinden kesilerek ilgili vergi dairesine ödenen vergilerden gelir tutarına isabet eden tutarı aşan kısım,
- Hak sahiplerince kesilen verginin yatırıldığı vergi dairesine müracaat edilmesi halinde,
- 29/08/2012 tarihinden itibaren ret ve iade edilecek.
İade için başvuru nereye ve nasıl yapılacak?
İadenin yapılabilmesi için hak sahiplerince;
- Kesilen verginin yatırıldığı vergi dairesine müracaat edilmesi,
- Müracaatın 29/08/2013 tarihinden önce yapılması,
- İade için dava açılmaması veya açılmış olan davalardan vazgeçilmesi gerekiyor.
İade başvurularında; ilgili sigorta/emeklilik şirketi tarafından tanzim edilen poliçenin bir örneği ile düzenlenmiş olan poliçenin başlangıç-bitiş tarihleri ve yapılan kesintileri gösteren belgelerin bir örneğinin ibraz edilmesi gerekmekte.
İade alabilmek için açılmış davalardan vazgeçilmiş olması gerektiğinden, eğer açılmış bir dava mevcutsa söz konusu davadan feragat edildiğini gösterir şerhli dilekçe örneğinin de başvuru evraklarına eklenmesi lazım.
Ne kadar iade alınacak?
Alınacak vergi iadesi tutarı;
- Şahıs sigortaları kapsamında yapılan ödemelerde varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek,
- Bireysel emeklilik sistemi kapsamında yapılan ödemelerde ise ödemeye konu toplam birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları indirilerek hesaplanacak.
Örneğin; bireysel emeklilik sistemine toplam 10 bin TL katkı payı (anapara tutarı) ödeyen ancak emeklilik hakkı elde etmeksizin 10 yılını doldurmadan sistemden ayrılan bir kişi, yaklaşık 1.500 TL vergi iadesi (anaparaya isabet eden vergi kesintisi tutarı) alabilecek.
(Kaynak: Bugün Gazetesi | 30.07.2012)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.