Borçlar Kanunu'nda Zaman Aşımı (1) / Engin Malay

 Bilindiği gibi 6098 sayılı yeni Borçlar Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.

Bugün “Borçların ve borç ilişkilerinin sona ermesinde zaman aşımı”nı sizlerle paylaşacağız.

Kanunda zamanaşımı ile ilgili iki değişik süre bulunmaktadır: Birincisi; “on yıllık zamanaşımı” ikincisi; “beş yıllık zamanaşımı”dır.

On yıllık zaman aşımı:

Kanunun 146’ncı maddesinde; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, her alacak on yıllık zamanaşımına tabidir.” denmektedir.

Beş yıllık zaman aşımı:

Kanunun 147’nci maddesinde aşağıdaki alacaklar için beş yıllık zaman aşımı uygulanacağı hüküm altına alınmış olup bunlar;

“1- Kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler,

2- Otel, motel, pansiyon ve tatil köyü gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme içme bedelleri,

3- Küçük sanat işlerinden ve küçük çapta perakende satışlardan doğan alacaklar,

4- Bir ortaklıkta, ortaklık sözleşmesinden doğan ve ortakların birbirleri veya kendileri ile ortaklık arasındaki; bir ortaklığın müdürleri, temsilcileri, denetçileri ile ortaklık veya ortaklar arasındaki alacaklar,

5- Vekâlet, komisyon ve acentelik sözleşmelerinden, ticari simsarlık ücreti alacağı dışında, simsarlık sözleşmesinden doğan alacaklar,

6- Yüklenicinin yükümlülüklerini ağır kusuruyla hiç ya da gereği gibi ifa etmemesi dışında, eser sözleşmesinden doğan alacaklar.” olarak belirtilmiştir.

Kanunda, bu ayırımda belirlenen zamanaşımı süreleri, sözleşmeyle değiştirilemeyeceği 148’nci maddede hüküm altına alınmıştır.

Zamanaşımı başlangıcı:

Zamanaşımı, alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlar.

Alacağın muaccel olmasının bir bildirime bağlı olduğu hâllerde, zamanaşımı bu bildirimin yapılabileceği günden işlemeye başlar. (Md.149).

 

 

Dönemsel edimlerde zamanaşımı başlangıcı:

 

Kanunun 150’nci maddesinde; “Ömür boyunca gelir ve benzeri dönemsel edimlerde, alacağın tamamı için zamanaşımı, ifa edilmemiş ilk dönemsel edimin muaccel olduğu günde işlemeye başlar.

Alacağın tamamı zamanaşımına uğramışsa, ifa edilmemiş dönemsel edimler de zamanaşımına uğramış olur.” denilmekle, dönemsel edimlerde zamanaşımının başlangıcı hüküm altına alınmıştır.

Sürelerin hesaplanması:

Süreler hesaplanırken zamanaşımının başladığı gün sayılmaz ve zamanaşımı ancak sürenin son günü de hak kullanılmaksızın geçince gerçekleşmiş olur.

Zamanaşımı sürelerinin hesaplanmasında da, borçların ifasındaki sürelerin hesaplanmasına ilişkin hükümler uygulanır. (Md.151)

(Kaynak: Yenigün Gazetesi | 27.07.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.