Meslek Hastalığı Bilinci / Tahsin Sınav

 Sanayi toplumlarının çalışma hayatında bulunan bireylerinin yaşadıkları afetlerin en önemlilerinden biri de meslek hastalığıdır. İş kazalarının önlenmesi için nasıl eğitim ve bilinçlenme temel nitelik taşıyorsa, aynı şekilde meslek hastalıklarının önlenmesi için de eğitim ve bilinçlenme vazgeçilmezdir. Bu nedenle bugün "meslek hastalığı bilinci" konusunu çalışacağım. Yeni yasalaşan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'nda iş kazasının olmadığı gibi, meslek hastalığının da tanımı yapılmamıştır. Zaten buna gerek de yoktur. Çünkü 5510 SSGSSK.m.14'te bu tanım şöyle yapılmaktadır: "Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir."

Tanımından da anlaşıldığı üzere, "meslek hastalığı, iş kazası gibi meslekî risklerden olup; bir işte çalışma ve çalışılan işin ortam veya niteliklerine bağlı olarak ortaya çıkan meslekî kaynaklı bir hastalıktır. Başlıca özellikleri, kendine özgü bir klinik tablo, iyi belirlenmiş hastalık etkeni, hastalık etkeni ve metabolitinin biyolojik ortamda bulunuşu, hastalığın deneysel olarak oluşturulabilmesi, hastalığın o meslekte çalışanlarda insidansının yüksek olması meslek hastalıklarının genel özellikleridir. Bu hastalıklar, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulması halinde önlenmesi mümkün olan hastalıklardır. Bu bağlamda daha ilk işe alma aşamasında ruhsal ve bedensel yönden sağlıklı kişilerin işe alınası, işe alındıktan sonra da çalışanların yapılan işin niteliklerine göre sağlıklarının korunması için gerekli önlemlerin alınması ve bu önlemlerin önemi konusunda çalışanların bilinçlendirilmesi, hayati önem taşımaktadır. İşyerinde üst düzey yönetim başta olmak üzere tüm yönetim kademelerindeki yöneticilerin en genel amacı, işyerini çalışanlar açısından sağlıklı ve güvenilir bir yer haline getirmektir. İşyerinde gerekli işçi sağlığı ve iş güvenliği koşullarının sağlanması halinde meslek hastalıkları neticesinde işverence yapılacak masraflar ile ödenecek tazminat ve cezaların önlenmesini sağlayacaktır." (İsa KARAKAŞ, "Uygulamada Meslek Hastalığı Davaları ve Tazminat Davaları," Bilgi Yayınevi, Ankara, 2012, s. 26).

5510 sayılı Kanunun "Meslek hastalığının tanımı, bildirilmesi ve soruşturulması" başlıklı 14'üncü maddesinde yapılan düzenlemeye göre, "Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun; a)Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi, b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur."

Ve yine, "Meslek hastalığı, işten ayrıldıktan sonra meydana çıkmış ve sigortalı olarak çalıştığı işten kaynaklanmış ise, sigortalının bu Kanunla sağlanan haklardan yararlanabilmesi için, eski işinden fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirtilen süreden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması şarttır. Bu durumdaki kişiler, gerekli belgelerle Kuruma müracaat edebilirler. Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulgularıyla belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, sözkonusu hastalık Kurumun veya ilgilinin başvurusu üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilir."

Meslek hastalığının, 5510 sayılı Kanun uyarınca, 4/a sigortalıları (işçiler vb) ile 5'inci madde kapsamında bulunan sigortalılar (stajyer öğrenciler vb) bakımından, sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenen veya bu durum kendisine bildirilen işveren tarafından; 4/b sigortalıları (esnaf vb) bakımından ise kendisi tarafından, bu durumun öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış bildiren işverene veya 4/b sigortalılarına, Kurumca bu durum için yapılmış bulunan masraflar ile ödenmişse geçici işgöremezlik ödenekleri rücû edilebilecektir.

Kısaca söyleyelim ki, bilinçlenmeden meslek hastalıklarıyla yeterince mücadele edilemez. Meslek hastalığı bilinci, başarının temel şartıdır.

Meslek Hastalığı Tazminat Davaları Kitabı

İncelediğim konu hakkında uygulama esaslarını ve bütün mevzuatı ele alan değerli arkadaşım SGK Başmüfettişlerinden İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa KARAKAŞ tarafından kaleme alınan "Uygulamada Meslek Hastalığı Davaları ve Tazminat Davaları," kitabını Bilgi Yayınevi (Ankara) Mayıs 2012 ayında (İstanbul: 0.212.375 75 75/51199; Ankara: 0.312.230 87 74 (pbx) yayınladı. İlgilenen okuyucularım çok yararlanacaklardır.

(Kaynak: Yeni Şafak | 23.07.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.