Bireysel Emeklilikte Vergide Ne Değişiyor / Recep Bıyık

 Vergi uygulamacılarının gündemi bugünlerde yine oldukça yoğun. Rutin gündemden bahsetmiyorum, oldukça kapsamlı yeni yasal düzenlemeler getiren bir tasarı ve bir kanundan bahsediyorum. Bunda ne var, zaten her yıl en az birkaç tane vergi kanunu çıkıyor ve uygulanıyor diyen varsa, bunun da doğru olduğuna şüphe yok.

Bir süre önce DÜNYA'da yayımlanan bir makalede, önümüzdeki günlerde yürürlüğe girmesi beklenen 6322 sayılı Kanun'da yer alan düzenlemelerden kısaca bahsetmiştim. O tarihte henüz tasarı halindeydi. Ancak önemli değişiklikler olmadan kanunlaştı, yayımlanarak yürürlüğe girmeyi bekliyor.

Bu makalede, halen TBMM gündeminde bulunan bireysel emeklikle ilgili çeşitli düzenlemeler öngören tasarıyı özetlemek istiyorum.

Toplamda 71 maddeden oluşan tasarının 13 maddesi vergi düzenlemeleriyle ilgili. Tasarının vergiyle ilgili düzenlemelerini aşağıda ana hatlarıyla özetlemeye çalışacağım.

Bireysel emeklilikte yeni teşvik sistemi

Bireysel emeklilik sistemindeki katılımcılara bugün itibariyle sağlanan en önemli teşvik, ödenen katkı paylarının gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılabilmesidir.

Bireysel emeklilik sistemini yeteri kadar özendirmediği gerekçesiyle, tasarıda vergi teşvikine son verilmekte, mevcut sistemin yerine sistemdeki katılımcıların doğrudan devlet katkısı yöntemi ile daha etkin şekilde teşvik edilmesi öngörülmektedir.

Buna göre, bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payının %25'i kadar bir tutar, devlet katkısı olarak hesaplanacak ve ödenecektir. İşveren tarafından ödenen katkı payları için devlet katkısı olmayacaktır.

Vergi düzenlemeleri

Bireysel emeklilikle ilgili teşvik sisteminin değişmesine paralel olarak vergi kanunlarında çok sayıda değişiklik yapılmaktadır. Bu çerçevede;

- Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının ücret matrahından indirilmesi uygulamasına son verilmektedir.

- Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerde uygulanan istisnaya son verilmektedir.

- Katılımcıların bireysel emeklilik hesaplarına yapılan devlet katkısının veraset ve intikal vergisinden istisna olması sağlanmaktadır.

Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara vergi iadesi

Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin anapara dahil toplam tutarı üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır. Aksi yönde yargı kararları olmakla birlikte, uygulama bu şekilde yürümekte, dava açıp kazananlara iade yapılmaktadır.

Kanun tasarısıyla bu uygulama yargı kararları doğrultusunda değiştirilmekte, stopajın sadece getiri tutarı üzerinden yapılması öngörülmektedir.

Tasarının geçici 1. maddesiyle, daha önce sistemden çıkmış ve anapara dahil toplam tutar üzerinden vergi ödemiş olanlar için düzenleme yapılmakta ve anapara üzerinden ödenen verginin hak sahiplerine iadesi düzenlenmektedir.

Konuyla ilgili olarak dava açılmaması ve varsa açılmış davalardan vazgeçilmesi şartıyla, düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde başvurulması durumunda, anapara üzerinden kesilen gelir vergisi hak sahiplerine iade edilecektir.

Mevcut sandıkların bireysel emeklilik sistemine devri

Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketindeki emekliliğe yönelik taahhütlerin bireysel emeklilik sistemine aktarımında çeşitli vergi ayrıcalıkları sağlayan geçici düzenlemenin uygulama süresi 31.12.2015 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Bunun yanı sıra, aktarım sırasında doğabilecek vergi yükümlülüklerine ilişkin olarak önceki uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla, uygulamayı çok daha açık ve net biçimde ortaya koyan düzenlemeler yapılmaktadır.

Bu çerçevede;

- Yetkili organlarınca karar alınması kaydıyla, yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar nezdinde, 16.04.2012 tarihi itibariyle mevcut bulunan bu kapsamdaki yurt içi ya da yurt dışındaki birikimler ve taahhütlere ilişkin tutarların, 31.12.2015 tarihine kadar bireysel emeklilik sistemine aktarılması,

- Aktarılan tutarların gelir vergisinden müstesna olması,

- Aktarılan tutarların, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince daha önce gider kaydedilmemişse, aktarıldığı yılın ticari kazancının tespitinde dikkate alınması,

- Aktarımın yapılması amacıyla gerçekleştirilen taşınmaz veya iştirak hissesi satışından doğacak kazancın, bu kapsamda aktarılan kısma isabet eden kısmının kurumlar vergisinden müstesna olması,

- Aktarım amacıyla yapılan taşınmaz ve iştirak hisselerinin devir ve tesliminin katma değer vergisinden müstesna tutulması,

- Bu kapsamda yapılan işlemlerin her türlü harçtan, düzenlenen kâğıtların damga vergisinden, lehe alınan paraların banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna olması,

- Bu kapsamda aktarılan tutarların aktarım sonrasında Gelir Vergisi Kanunu'nun bireysel emeklilik sistemine ilişkin hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi,
öngörülmektedir.

Diğer düzenlemeler

Kanun tasarısında yapılan düzenlemelerle ayrıca;

- Şahıs sigorta primlerinin gider yazılmasıyla ilgili düzenlemeler yapılmaktadır.

- Bireysel emeklilik sistemi ve tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemelerde stopaj uygulaması yeniden düzenlenmektedir. Yeni düzenlemeyle bu kurumlarca yapılan toplam ödemenin değil sadece gelir tutarının stopaja tabi olması öngörülmektedir.

Makalenin başında da ifade edildiği gibi, yukarıda özetlenen konularda henüz yapılmış ve yürürlükte olan herhangi bir düzenleme yoktur. Özetlenen tasarı halen TBMM gündemindedir ve yasalaşma süreci devam etmektedir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 13.06.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.