Vergi mükellefi olmayan nihai tüketiciden hurda alımlarında gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

Soru: Nihai tüketiciden alınan hurda alımlarında tevkifat var mıdır?

Cevap: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ispat edici kağıtlar başlıklı 227. maddesinde, "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir. ..."

Gider pusulası başlıklı 234. maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:

2- ....

3- Vergiden muaf esnafa;

Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.

Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.

Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir." hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, bir firmanın vergi mükellefi olmayan kişilerden hurda alımları için gider pusulası düzenlemesi ve gider pusulasını hurdayı satan kişiye imzalatarak bir nüshasını satan kişiye vermesi gerekmektedir.

Ayrıca, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 9. maddesinde, ticaret ve sanat erbabından maddede bentler halinde sıralanan şekil ve suretle çalışanların gelir vergisinden muaf olduğu ve ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar ile bu işleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların esnaf muaflığından faydalanamayacağı ve bu muaflığın, 94. madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü olmayacağı hüküm altına alınmıştır.

 

Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde ise kimlerin tevkifat yapmaya mecbur oldukları sayılmış olup, aynı maddenin 13 numaralı bendine göre; "Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden;

a)...

b) Hurda mal alımları için % 2,

c) Diğer mal alımları için % 5,

d)Diğer hizmet alımları ("a", "b", ve "c" alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır.) için % 10," oranında Gelir Vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Tüm bu açıklamalara göre, her türlü hurdanın esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilerden satın alınması durumunda, nihai tüketicilere gider pusulası düzenlenmesi gerekmekte olup, ödenen bedel için düzenlenen gider pusulasında gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Ancak, bu hurdaları işletmeye bağlılık arz etmeyecek şekilde esnaf muaflığından yararlananlardan satın alınması halinde bu kişilere gider pusulası düzenleyerek yapılan ödemelerden (Gelir Vergisi Kanununun 94/13-(b) maddesi uyarınca %2 oranında) gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(30.11.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.