Dövizli Şüpheli Alacaklarda Değerleme Ve Muhasebe Uygulaması

Soru: Dövizli şüpheli ticari alacak uygulaması

Cevap: Vergi kanunlarımızda dövizli alacaklar mukayyet değeri ile değerlenmekle birlikte aynı zamanda kur değerlemesine de tabi tutulur. Bu alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyerek şüpheli hale gelenler için de her değerleme döneminde kur değerlemesi yapılır. Kur değerlemesi sırasında lehe oluşan kur farkları gelir yazılırken, ayrılan karşılık tutarındaki artış da gider yazılacaktır. Aleyhte kur farkı oluşması durumunda, bu tutar gider yazılacak ancak alacaklarda bu şekilde meydana gelen azalma için önceden ayrılmış bulunan karşılık kapatılacaktır (azaltılacaktır). Böylece her iki halde de şüpheli dövizli alacak değerlemesi nedeniyle dönem kârı farklılaşmayacaktır.

Uygulama : (B) A.Ş. 2011 yılında (X) ülkesindeki (Y) firmasına 40.000 ABD Doları tutarında mal satmış ancak satış bedelinin tahsil edilememesi üzerine bu alacağı için (X) ülkesinde dava açmış ve şüpheli alacak karşılığı ayırmaya karar vermiştir. Döviz kuru ihracat tarihinde 1 Dolar = 1,50 TL, 31.12.2011 tarihinde de 1 Dolar = 1,55 TL’dir.

40.000 ABD Doları tutarındaki dövizli alacağın 31.12.2011 tarihli kur değerlemesi sonucunda:

(40.000 x 1,55=) 62.000 TL

(40.000 x 1,50=) 60.000 TL

2.000 TL kur farkı geliri oluşacaktır.

Bu işlemlerin muhasebe kayıtları şöyle olacaktır.

--------------------------------------31.12.2011-------------------------------

120 Ticari Alacaklar 2.000

601 Yurt Dışı Satışlar   2.000

Yurt dışı satışa ilişkin kur geliri oluşması

------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------31.12.2011----------------------------------

128   Şüp.Tic.Alac.   62.000

                      120 Ticari Alac.     62.000

Alacakların şüpheli alacaklara devri

------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------31.12.2011-----------------------------------

654 Karşılık Giderleri   62.000

129    Şüp.Tic.Alac.Karş. 62.000

Şüpheli alacaklara karşılık ayrılması

-------------------------------------------------------------------------------------

Takip eden yıl sonunda döviz kurunun 1 dolar = 1,60 TL olduğunu ve alacağın hala tahsil edilemediğini varsayalım. Önce şüpheli dövizli alacağın kur değerlemesi yapılacak ve bu işlem sonucunda:

(40.000 x 1,60=) 64.000 TL

(40.000 x 1,55=) 62.000 TL

2.000 TL lehe kur farkı oluşacaktır.

Bu işlem ise hem şüpheli alacağın kayıtlı değeri, hem de karşılık tutarı kur farkı kadar artırılarak muhasebeleştirilecektir.

-----------------------------------31.12.2012----------------------------------

128   Şüp.Tic.Alac.   2.000

                                                         646 Kambiyo Karları     2.000

Şüpheli dövizli alacağın kur değerlemesi

------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------31.12.2012-----------------------------------

654 Karşılık Giderleri   2.000

                                                          129 Şüp.Tic.Alac.Karş. 2.000

Şüpheli dövizli alacağın değerlemesi sonucu karşılık                     

 tutarının düzeltilmesi

-------------------------------------------------------------------------------------

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(06.09.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.