İnternet Üzerinden Yurt Dışından Alınan Eğitim Hizmetlerinde Tevkifat ve Muhasebe Uygulaması (Muhasebe Kaydı)

Soru: İnternet üzerinden yurt dışı hizmet alımlarının vergi ve muhasebe uygulaması (muhasebe kaydı)

Cevap: Gelişen teknoloji ile birlikte özellikle bilişim sektöründe verilen hizmetlere hergün bir yenisi eklenmektedir. Önceleri sadece reklam hizmeti alınırken şimdilerde internet üzerinden sınavlar için ders dahi alınabilmektedir. Son dönemlerde bazı şirket ortaklarının internet üzerinden online İngilizce ve benzeri dersleri aldığına sıkça şahit olmaktayız. Zira, eğitimi alan şirket orta-ğı olunca bu firmalara yapılan ödemeler de şirket hesabından yapılmaktadır.

Yapılan bu ve benzeri ödemelerin kayıtlara intikali sırasında karşılaşılan problemin temelinde ise ödemeler esnasında stopaj ve KDV’nin hesaplanıp hesaplanmayacağı sorunsalı gelmektedir. Aşağıda konu hem KDV hem de stopaj açısından değerlendirilmiş olup örnek bir uygulamayla da sonuçlandırılmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun3''üncü maddesinin ikinci fıkrasında dar mükellefiyetin tanımı yapılmıştır. Buna göre; ''(2) Dar mükellefiyet: Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanlar, sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.'' hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 30’uncu maddesinde, (1) Dar mükellefiyete tabi kurumların madde metninde sayılı kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden ve hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm alına alınmış olup, ticari kazançlar üzerinden tevkifat yapılacağına dair herhangi bir hükme yer verilmemiştir.

Ayrıca, eğitim hizmeti için yurt dışına ödenen bedeller için kredi kartı ile yapılan ödemeler karşılığı yurt dışındaki eğitim kuruluşundan alınan belgenin, kendi ülke mevzuatı çerçevesinde geçerli olarak düzenlenen fatura niteliğinde olması durumunda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesine göre kurum kazancından gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bununla beraber, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithalatının verginin konusunu teşkil eden işlemler olduğu belirtilmiş olup, aynı kanunun 6'ncı maddesinde ise;

''İşlemin Türkiye'de yapılması:

a) Malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını,

b) Hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanıl-masını ifade eder.'' hükmü yer almaktadır.

KDV Kanunun'un 9/1'inci maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, iş yerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı'nın, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 29'uncu maddesinde ise;

''1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:

a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi,

b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi,

.....

3. İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vukuu bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir.

.....

denilmiş ve kanunun 34/1'inci maddesinde de; ''Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilir.'' hükmüne yer verilmiştir.

Konuya ilişkin olarak yayımlanmış tebliğlere göz attığımızda ise 15 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Teblini'nde ''Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesine göre işlemler Türkiye'de yapıldıkları takdirde vergiye tabi tutulacaktır. Aynı Kanunun 6/b maddesine göre, Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacaktır. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. Bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, firmanın Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde vergi, sözü edilen Kanunun 9'uncu maddesi gereğince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.'' İbaresinin yer aldığını görmekteyiz.

Böylece,  yurt dışındaki firmanın internet üzerinden sağlayacağı hizmet alımının katma değer vergisine tabi olması gerekmektedir. Türkiye'de ikametgahı ve kanuni iş merkezi bulunmayan firmadan yapılan bu hizmet alımı nedeniyle doğacak katma değer vergisinin hizmetin alındığı dönemde sorumlu sıfatıyla 2 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Ayrıca, söz konusu hizmet alımına ilişkin ödenen katma değer vergisinin ilgili dönemde düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmek ve kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Tabii ki bu açıklamalarımız maliye idaresinin görüşleri ışığında şekillenmiştir. Oysa bu duruma maliye idaresinin bir an önce çözüm bulması gerekmektedir. Yani bir faturanın hem 1 nolu beyannamede indirim konusu yapılıp hem de 2 nolu beyannamede beyan edilerek ödenmesinin hiçbir mantıklı açıklaması olamaz. Zira bu yapılmadığı takirde hazine zararı oluşmamasına rağmen inceleme esnasında sorumlu sıfatıyla ödenmeyen tutarlar için yüzlerce resen tarhiyatın yapıldığına şahit olmaktayız.

Oysa resen tarhiyat için hazine zararının meydana gelmesi gerekir. Haksız yere yapıldığını düşündüğümüz bu tür uygulamalar maalesef son zamanlarda oldukça artmıştır.

Uygulama : ABC A.Ş. müdürü yurt dışındaki bir firmadan pazarlama ve satış teknikleri üzerine eğitim almaktadır. Yurt dışı firması tarafından 10.000 Euro fatura tanzim edilmiş olup kayıtlara aşağıdaki gibi intikal ettirilecektir.

1 Euro = 2 TL

10.000 x 2= 20.000 TL

------------------------------------------------/--------------------------------------

760 Paz. Sat.Dağ.Gid. 20.000

191 İnd. KDV                 3.600

320       Satıcılar         20.000

360 Öd.Ver.ve Fon. 3.600

- 2 nolu KDV ile beyan edilecek tutar

Yurt dışından alınan eğitim faturası

---------------------------------------------------------------------------------------

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(05.09.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.