Aynı yıl içinde bitirilen inşaatlarda beyan

Soru: Aynı yıl içinde başlayıp bitirilen inşaat işlerinde vergi beyanı nasıl olacaktır.

Cevap: Bundan önceki soruların büyük kısmı aynı yıl içinde bitirilmeyip sonraki yıla veya yıllara sari inşaat işlerinde vergi matrahı ve tevkifat ile ilgili idi. Oysa bir o kadar da aynı yıl içinde başlayıp aynı yıl içinde bitirilen inşaat işleri vardır. Dolayısıyla bu işlerde alınan hakedişlerin avans olarak kayıtlara alınması ve yıl sonunda ne kadarının beyannameye dahil edilip vergi matrahını oluşturacağı aşağıda etraflıca ele alınmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, “ Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce; 

 

1- İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir,

2- İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

 

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41’ inci maddeleri hükümlerine uyulur.” hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, ticari kazancın tespitine ilişkin Gelir Vergisi  Kanununun 39’ uncu maddesinin        ikinci fıkrasında  “ Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları; giderler ise, tediye olunan ve borçlanılan meblağları ifade eder.” parantez içi hükmü yer almaktadır.  

Kanunda yer alan düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, kurum kazancı, ticari kazanç niteliği taşıdığı ve ticari kazanç gibi tespit edildiğinden elde etme yönünden tahakkuk esası geçerlidir. Kurum kazancının hesap dönemleri itibariyle tespit edilerek, dönemler itibariyle gerçekleşmiş gelir ve giderlerin safi kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekir. Dönemsellik ilkesi gereğince işletmenin sürekli kabul edilen ömrü belli dönemlere bölünür ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır. Gelir ve giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilerek hasılat, gelir ve karlar aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılır. Tahakkuk ise gelirin ve giderin  miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmesini ifade eder.

Dolayısıyla, yapılan inşaat tamamen bitirilmediği müddetçe maliyet oluşmayacağından inşaatın devamı süresinde alınan hak edişler avans olarak değerlendirilecek ve söz konusu hak ediş alımları nedeniyle kar/zarar beyan edilmesi söz konusu olmayacaktır.

Bu çerçevede, aynı yıl içinde başlayıp bitirilmesinin öngörüldüğü belirtilen inşaatlara ilişkin olarak; inşaatın bitirildiği dönemde maliyet bedelinin tespit edilmesi ve alınan hakedişlerle arasındaki farkın (inşaat devam ederken alınan hakedişler dahil) inşaatın tamamlandığı dönem kurum kazancına dolayısıyla geçici vergi matrahına dahil edilerek beyan edilmesi gerekmektedir.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(23.05.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.