Serbest bölgelerde özel tüketim vergisi

Soru: Serbest bölgelere yapılan satışlarda özel tüketim vergisi var mıdır?

Cevap: Vergiyi doğuran olay ve teslimin tanımı açısından KDV kanunu ile paralellik arz eden ÖTV kanunu bir noktada KDV kanunundan keskin bir çizgiyle ayrılmaktadır. O da serbest bölgelere yapılan satışlarda ÖTV istisnanın uygulanması ile ilgilidir.

Bilindiği üzere KDV kanununda serbest bölgelere yapılan satışların KDV den istisna edildiği ayrı bir madde hükmü ile ifade edilmiştir. Zira ÖTV kanununda serbest bölgeler için ayrı bir paragraf açılmamıştır.

Ötv Kanunu’nun 5. Maddesi aşağıdaki gibidir.

 “Bu Kanuna ekli listelerdeki malların ihracat teslimleri aşağıdaki şartlarla vergiden müstesnadır. 

a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye yapılmalıdır. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin, yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade eder.

b) Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmaz. 

2. İhraç edilen malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen özel tüketim vergisi ihracatçıya iade edilir. Maliye Bakanlığı, ihraç edilen mallara ait verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. “

ÖTV kanunu açısından ihracat istisnası, teslimin yurt dışında bir müşteriye yapılmış olması ve teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde söz konusu olmaktadır.

Gelir idaresinin konu ile ilgili vermiş olduğu bir muktezasında (Gelir İdaresi Başkanlığının 10.07.2006 tarih ve 2463 sayılı muktezası)

“serbest bölgede faaliyet gösteren müşteriler yurt dışındaki müşteri kapsamında değerlendirilemeyeceğinden bu bölgelere yapılan mal teslimlerinin ÖTV Kanunu’nun 5. Maddesi kapsamında ihracat istisnası olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamakta ve söz konusu teslimlerde ÖTV uygulanması gerekmektedir”  denilmektedir. 

Serbest Bölgeler Türkiye Cumhuriyeti gümrük hattının dışında ancak siyasi sınırları içindedir. Bir malın Türkiye’den serbest bölgeye çıktığı anda hukuken Türkiye’yi terk ettiği kabul edilir. Serbest bölgeye yapılan ihracatta ÖTV ve KDV içeren bir mal ile ilgili olarak KDV açısından ihracat istisnası uygulanması ÖTV için ise ihracat istisnası uygulanmamasını anlamak mümkün değildir. Bu vergilerin her ikisi de işlem vergisi olup, malların Türkiye’ yi terk ettiği aşamada her iki verginin de arındırılmış olması genel kuraldır.

Sonuç olarak ÖTV açısından, serbest bölgelere mal teslimi eskiden olduğu gibi ihracat teslimi sayılmalı ve ihracat istisnası uygulanmalıdır. Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi ya tartışmalara yol açan muktezasını gözden geçirerek görüşünü değiştirmeli ya da ÖTV kanununda KDV kanununa paralel düzenleme yapılması için harekete geçmelidir.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(28.01.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.