Trampa uygulaması, Trampa işlemlerinin muhasebesi

Soru: Trampa olarak alınan kıymetlerin muhasebesi nasıl olacaktır?

Cevap: Son yıllarda trampa yoluyla yapılan ticaretin hacminde önemli bir artış meydana gelmiştir. Vergi hukuku trampa işlemini, “iki ayrı teslim” olarak kabul etmiştir. Teslim ise “vergiyi doğuran olay” olarak kabul edilmiştir. Yasada bir trampa tanımından çok vergiyi doğuran olay açısından bir açıklama yapılmak istenmiştir.

Borçlar Kanunu’na göre, trampa çift satış hükmünde bir olay olarak kabul edilmemesine karşın Katma Değer Vergisi Kanunu’nda “iki ayrı teslim” bir diğer anlatımla iki ayrı satış hükmünde kabul edilmiştir.

Edimin mal ya da bir çıkar ya da hizmet olması halinde trampa işlemi söz konusudur ve bedelinde, eşit tutarlar olduğu savı geçerlilik kazanmaktadır. Zira, mal teslimleri, paranın işlevlerini yerine getiremez hele hele “değer ölçüsü” işlevlerini hiçbir suretle üstlenemez. Bu nedenle trampada “emsal bedeli” ölçütü kullanılarak tarafların çift taraflı teslim konusu malların değerleri saptanmadıkça ne katma değer vergisi matrahını saptamaya ne belge düzenlemeye ne de muhasebe kaydı yapmaya olanak yoktur.

Örnek: (XYZ) Ltd.Şti (ABC) Ltd.Şti firmasına 100.000 TL’lik ticari mal satmış ve ABC Ltd.Şti ise buna karşılık daire vermeyi teklif etmiştir. XYZ firması ise bu daireyi borçlu olduğu Barış Ltd.Şti’ne borcuna karşılık vermeyi teklif etmiş ve Barış Ltd.Şti bu teklifi kabul etmiştir.

 

-----------------------------------------/-----------------------------------------------

120 Alıcılar     118.000

 

                                           600 Yurt İçi Satışlar   100.000

 

                                          391   Hes.KDV              18.000

XYZ şirketi ticari mal satış kaydı

-----------------------------------------------------------------------------------------

 

Daha sonra ABC ltd.Şti XYZ şirketine borcuna karşılık daire vermiştir. Daire 150 metrekareden büyük olduğundan dolayı KDV yüzde 18 hesaplanmıştır.

 

------------------------------------------------/------------------------------

252 Binalar     100.000

191 İnd.KDV    18.000

 

                                        120 Alıcılar 118.000

 

ABC Ltd.Şti’den dare alımı

-------------------------------------------------------------------------------

 

XYZ şirketi satın almış olduğu bu daireyi Barış Ltd Şti’ye olan borcuna mahsup etmek üzere Barış Ltd.Şti’ye devretmiştir.

 

---------------------------------------------/---------------------------------

320 Satıcılar   118.000

 

                              252 Binalar   100.000

 

                             391 Hes. Kdv    18.000,

XYZ şirketinin kaydı

------------------------------------------------------------------------------

 

Barış Ltd.Şti ise aşağıdaki kaydı yapacaktır;

 

---------------------------------------------------/-----------------------------

 

252 Binalar     100.000

191 İnd.KDV    18.000

 

                                        120 Alıcılar 118.000

Barış Ltd.Şti kaydı

---------------------------------------------------------------------------------

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(10.01.2011)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.