Nihai tüketiciden yani vergi mükellefi olmayan bireylerden satın alınacak hurdalar için düzenlenecek gider pusulalarında tevkifat olacak mıdır?

 

Soru:

 

Nihai tüketiciden yani vergi mükellefi olmayan bireylerden satın alınacak hurdalar için düzenlenecek gider pusulalarında tevkifat olacak mıdır?

Cevap:
Hurda ticareti ile uğraşan şirketlerin yaşadığı önemli sıkıntılardan biri de nihai bir başka deyişle sokaktaki vatandaştan satın aldıkları hurda için düzenleyecekleri gider pusulasında KDV veya tevkifat yapıp yapmayacakları problemidir.
Konuyu öncelikle Gelir Vergisi yönünden ele alıp değerlendirelim
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 'Vergi Tevkifatı' başlıklı 94. maddesinde; Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
.....

            13. Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,

             ....

             b) Hurda mal alımları için,
... " vergi tevkifatı yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre; hurda lastik alımlarının,
- Esnaf muaf1ığından yararlanmayan ve vergi mükellefiyeti bulunmayan nihai tüketiciden yapılması durumunda düzenlenecek gider pusulasında gelir vergisi tevkifatı yapılmaması,
            - Esnaf muaflığından yararlanan ticaret ve sanat erbabından yapılması durumunda düzenlenecek gider pusulasında % 2 oranında tevkifata tabi tutulması,
- Vergi mükellefiyeti bulunanlardan yapılması durumunda ise fatura düzenlenmesi ve gelir vergisi tevkifatı yapılmaması,
gerekmektedir.
Konuyu şimdide KDV yönünden değerlendirecek olursak

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun  "Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar" başlıklı 17/4-g maddesinde; " Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kağıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıklarının teslimi" hükmüne yer verilmiştir.       

 Konu ile ilgili 05.07.2002 tarih ve 24806 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin 3/B-l bölümünde " ... bu uygulamada esas alınacak hurda kavramı; her türlü maden, plastik, kağıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, kağıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve mamul maddeyi ifade etmektedir" şeklinde tanımlanmıştır.    

Yine aynı konu ile ilgili olarak, 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 97 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin "Hurda ve Atık Plastikten Elde Edilen Ürünlerde KDV Uygulaması" başlıklı 3. Bölümünde; " ... Ancak, plastik hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle plastik esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan pet kırıkları, plastik çapak, plastik granül ve benzeri ürünler, hurda ve atık niteliğini kaybederek imalat sektöründe hammadde olarak kullanılan bir mamul haline gelmeleri nedeniyle KDV Kanununun sözü edilen 17/4-g maddesinde düzenlenen istisna kapsamına girmemektedir ... " ifadesine yer verilmiştir.

Yukarıda oldukça yalın anlatmaya çalıştığımız üzere; hurda ve atık niteliğindeki ürünlerin alım-satımı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-g maddesine istinaden katma değer vergisinden istisnadır.
 Ancak, çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra hurda ve atık niteliğini kaybederek imalat sektöründe hammadde olarak kullanılabilecek bir mamul haline gelen ve istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayan tel, kauçuk, toz vb. ürünlerin teslimi % 18 oranında katma değer vergisine tabidir.


Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(10.11.2010)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.