Soru:
Tanıtım amacıyla gönderilen ürünler için herhangi bir belge düzenlemek gerekli midir?
Cevap:
Şirketler nezdinde maalesef sadece ticari amaçlı mal hareketlerine belge düzenlenmesi gereklidir diye yanlış bir algılama mevcuttur. Bir belgenin düzenlenmesi için illa ki ticari amaçlı bir satış veya alım işleminin olması şart değildir. Aşağı konu ilgili kanun maddeleriyle detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Vergi Usul Kanununun 230’uncu maddesinin 5’inci bendinde; “Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.)
Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir…” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde hükmünden de anlaşılacağı üzere sevk irsaliyesi; ticari mal hareketinin izlenmesi amacıyla düzenlenen ve her zaman alım-satım ilişkisi gerektirmeyen bir belgedir.
Öte yandan; konu ile ilgili olarak yayımlanan Vergi Usul Kanunu’nun 173 Seri No.lu Genel Tebliğinin C/f bölümünde “Numune üzerine veya tecrübe ve muayene şartıyla satım yapılmak üzere mal sevkiyatı yapılması halinde sevk edilen mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunludur…” denilmektedir.
Genel olarak sevk irsaliyesi, satışa konu olan ticari mal hareketinin takip edilebilmesi ve bu hareketlerin faturalaştırılmasının kontrolü amacıyla düzenlenen bir belgedir.
Promosyon teslimleri de satılan ve satıma konu olan bir mal olmamakla birlikte, bu tür teslimlerin hedefi satışları artırmak olduğuna göre nihai anlamda ticari mal hareketi söz konusudur. Numune mal teslimi de, işletmelerin piyasada halen sattıkları veya piyasaya yeni çıkaracakları bir ürünün tanıtımı amacıyla verdikleri ürünlerdir. Numune ürünlerin teslimlerinde, ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması, satışa konu olmayacak şekilde yapılması ve ilgili firmanın ünvanını taşıması ayrıca para ile satılamayacağının ürün üzerinde açıkça belirtilmesi şarttır.
Buna göre, sevk irsaliyesinin mal hareketinin izlenmesi açısından düzenlenmesi gereken bir belge olması nedeniyle, promosyon ve numune ürünleri için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerinde malların promosyon teslimi veya numune mal olduğunun ayrıca belirtilmesi gerekmektedir.
Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com
(24.09.2010)
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.