Telif Hakkı Kazançlarının Ve İhtira Beratlarının Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu Nedir?

 

Soru:

 

Telif Hakkı Kazançlarının Ve İhtira Beratlarının Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu Nedir?

Cevap:
Konuyu öncelikle gelir vergisi kanunu kapsamında değerlendirmemiz gerekir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisi'nden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir. Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez. Serbest meslek kazançları istisnasının , bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almıştır.

Şunu önemle belirtmek isteriz ki bu tür çalışmaların , 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliği taşıması ve bu durumun kişiler tarafından tevsik ve ispat edilmesi şartı ile söz konusu çalışmalardan elde edilecek hasılata münhasır olmak üzere, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, yukarıda belirtilen koşulları taşıyan, söz konusu serbest meslek erbablarına yapılacak ödemelerden ise anılan Kanunun 94/2-a maddesi gereğince %17 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

En çok yapılan hata da zaten budur. Bu tür gelirler nasıl olsa vergiden istisna diye bunlara yapılan ödemelerde GVK 94. maddeye istinaden kesinti yapılmamasıdır. Oysa bu kesintisinin istisna olsa da olmasa da yapılması gerekir. İstisna olan şey bu kişilerin bu tür gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesidir.

Ancak, yukarıda belirtilen koşulları taşımayan, söz konusu serbest meslek erbablarına yapılacak ödemelerden anılan Kanunun 94/2-b maddesi gereğince %22 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, "Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler," in katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

 Ayrıca, 19 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre, telif hakkına konu olan hususlarda devamlılık arz edecek şekilde faaliyette bulunulmaması ve bu işin mutad meslek haline getirilmemesi, başka bir ifade ile aynı yılda veya birbirini takip eden yıllarda birden fazla eser meydana getirilmemesi şartıyla, yapılan faaliyet arızi serbest meslek faaliyeti kapsamına gireceğinden, söz konusu çalışmaların satışları katma değer vergisinin konusuna girmeyecektir.

Fakat bu faaliyet devamlılık arz edecek şekilde yapılırsa, gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi gerekecektir.

Ancak, teslimlerin tamamının Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlara yapılması halinde, başka bir nedenle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti de bulunmuyorsa, teslimden doğan katma değer vergisi 94 üncü maddede sayılanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.

Bu durumda, işlemden önce ilgili vergi dairesine yazılı olarak başvurulması şartıyla , katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesine ve beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.


Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(09.07.2010)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.