Şirket olarak Uludağ Üniversitesinde okuyan bir öğrenciye burs vermeyi kararlaştırdık. Ödeyeceğimiz bu bursu ticari kazançtan indirebilir miyiz?

 

Soru:

 

Şirket olarak Uludağ Üniversitesinde okuyan bir öğrenciye burs vermeyi kararlaştırdık. Ödeyeceğimiz bu bursu ticari kazançtan indirebilir miyiz?

Cevap:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/2’nci maddesinde; beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamalarının, gelir vergisi matrahının tespitinde, beyannamede bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabileceği, hüküm altına alınmıştır.

Bu hükme göre; mükelleflerin kendisi, eşi ve küçük çocukları için yapmış oldukları eğitim ve sağlık harcamaları gelir vergisi matrahının tespitinde, beyannamede bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecek, ancak yukarıda sayılanlar dışında kalan kişiler için yapılan eğitim ve sağlık harcamaları indirim konusu yapılamayacaktır.
 
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin 1’inci bendinde ise; ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin; safi ticari kazancın tespitinde gider olarak indirileceği, hükme bağlanmıştır. Bu giderlerin başında da ücret giderleri yer almaktadır. Anılan Kanunun, 61’inci maddesinin 1’inci fıkrasında ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler, olarak tanımlanmış; aynı maddenin 3’üncü fıkrasının 2’nci bendinde evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlar ile sağlanan diğer menfaatlerin de ücret sayılacağı, belirtilmiştir.

Diğer taraftan; aynı Kanunun 28’inci maddesinin 2’nci bendinde, resmi ve özel müesseseler ile şahıslar hesabına Türkiye’de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak ödenen paralar, gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Konu ile ilgili yayımlanan 128 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde; hizmet erbabına evvelce yapılan veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin ücret olarak vergiye tabi tutulacağı; ancak 28’inci maddenin 2’nci bendinde yazılı şartla istisna tutulan tahsil ve tatbikat ödemeleri ve bu meyanda bursların, gelecekte yapılacak  hizmetler karşılığını teşkil eden ücret ödemesi sayılmakla birlikte, söz konusu istisna hükmü gereğince gelir vergisine tabi tutulmayacağı, açıklamalarına yer verilmiştir.
                                               
Buna göre; özel müessese ve şahıslar hesabına Türkiye’de tahsilde bulunan öğrencilere iaşe (yiyecek), ibate (barınma) ve tahsil gideri ile burs olarak yapılan ödemelerin;            

-Bursun işle ilgili olması, yani burs verilen kişilerin okulu bitirdikten sonra işletmede yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösteren bir sözleşme düzenlenmesi ve bu durumun herhangi bir inceleme anında inceleme elemanına kanıtlanması,

-Burs verilecek kişilerin, Türkiye’nin her tarafından eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda sınavı kazanabilen kişilerden olması,

-Verilen burs miktarının işin ehemmiyeti ve genişliği ile orantılı olması,                        
halinde, gelecekteki hizmet yükümlülüğü nedeniyle yapılan ve ücret niteliğinde bulunan bu ödemeler gelir vergisinden istisna olacak ve ticari kazancın tespitinde gider olarak hasılattan indirilebilecektir. 

Yukarıdaki şartların sağlanamaması halinde ise; öğrencilere karşılıksız olarak yapılacak ödemeler veya verilen burslar (sadece yardım amacıyla yapılan ödemeler veya verilen burslar) ticari kazancın elde edilmesi ile ilişkilendirilemeyeceğinden bağış olarak değerlendirilecektir. Bu durumda, yapılan ödemelerin ve verilen bursların ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün olmayacaktır.

Öte yandan; bağış olarak değerlendirilen bu ödemelerin, Gelir Vergisi Kanununun 89’uncu maddesinin 4’üncü bendine göre beyan edilecek gelirlerden indirilebilmesi için; söz konusu ödemelerin, yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini aşmaması, genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, makbuz karşılığında yapılması, gerekmektedir. Bahsedilen bağış ve yardımların şartlı olarak (bağış ve yardımın, bağış yapan tarafından belirlenecek kişiye verilmek üzere) yapılması halinde de, yapılan bağış ve yardımlar beyan edilecek gelirlerden indirilebilecektir. 

Bu kanun hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde; yukarıda sayılan şartlar dahilinde, üniversite öğrencisine vereceğiniz burslar ile tahsil gideri olarak yapacağınız ödemelerin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün olup; burs ve ödemelerin bahsedilen şartlar dahilinde yapılmaması (sadece yardım amacıyla yapılması) halinde ise; yapılan ödemeler bağış olarak değerlendirileceğinden, ticari kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. Ancak, bağış ve yardım olarak değerlendirilecek olan ödemelerinizin, yukarıda yer alan Gelir Vergisi Kanununun 89/4 maddesinde belirtilen şartlar dahilinde yapılması halinde ise; beyan edilecek gelirlerinizden indirimi mümkün bulunmaktadır.



Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi - Denetçi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(11.03.2010)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.