Özel Okulda Öğretmene Yapılan Öğretim Yılına Hazırlık Tazminatından Kesinti Yapılacak Mıdır ?

 Soru: Özel okulda öğretmene yapılan öğretim yılına hazırlık tazminatından kesinti yapılacak mıdır ?

 

Cevap: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde: "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

             Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez…"

             94 üncü maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

             1.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,

            …"

            hükümleri yer almıştır.

             Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesinin, II/B fıkrasında eğitim-öğretim tazminatına yer verilmiş olup aynı maddenin ortak hükümler başlıklı III üncü fıkrasında ise bu maddenin ikinci bölümünde yer alan tazminatların damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi olmadığı belirtilmiştir.

             Aynı Kanunun ek 32 nci maddesinde ise "Eğitim ve öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda görevli olup; fiilen öğretmenlik yapanlara (ilköğretim ve okul müdürleri ile yardımcıları, cezaevi okullarında çalışan öğretmenler, yönetici, eğitim uzmanı ve eğitim uzman yardımcıları dahil her öğretim yılında bir defaya mahsus olmak üzere ve öğretim yılının başladığı ay içinde Milli Eğitim Bakanı tarafından belirlenecek tarihte Bakanlar Kurulunca belirlenecek miktarda, öğretim yılına hazırlık ödeneği ödenir.

             Bu ödenek damga vergisi hariç diğer vergi ve kesintilere tabi tutulmaz."

             hükmü yer almaktadır.

              Öte yandan, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 6528 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile değişen "Özlük hakları ve sorumluluklar" başlıklı 9 uncu maddesinde,

             "…

             Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmez."

             hükmüne yer verilmiştir.

             Ayrıca, konu ile ilgili olarak yayımlanan 2003/2 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu İç Genelgesinde,

 

            "…

 

            1) 625 sayılı Özel Öğretim Kurumlarında çalışan öğretmen ve personele ödenen asli ücretleri ile sosyal yardımlar dışında kalan özel hizmet tazminatı, iş güçlüğü, iş riski ve eleman teminindeki güçlük zammı, ek ders ücreti ve kira yardımlarının gelir vergisine tabi tutulması,

 

            2) 625 sayılı Özel Öğretim Kurumlarında çalışan öğretmen ve personele ödenen eğitim-öğretim tazminatı ile yabancı dil tazminatı ve öğretim yılına hazırlık ödeneğinin resmi okul öğretmen ve personeline yapılan tutarı kadar kısmının gelir vergisine tabi tutulmaması,

 

            3) Sosyal haklar ve yardımlar niteliğindeki 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümlerine göre gelir vergisinden istisna edilerek ödenen aile ve çocuk (657 sayılı Kanun Madde 203), doğum (657 sayılı Kanun Madde 207), ölüm (657 sayılı Kanun Madde 208), tedavi (657 sayılı Kanun Madde 209), giyecek (657 sayılı Kanun Madde 211) ve yiyecek (657 sayılı Kanun Madde 212) yardımlarının, özel öğretim kurumlarında da ödenmesi halinde, bu ödemelerin, Devletçe verilen tutarı kadar olan kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi,

 

            gerektiği"  belirtilmiştir.

             Öte yandan, sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmeyeceğine ilişkin 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununda yer alan hüküm 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununda da aynen korunmuş olduğundan, uygulamanın 2003/2 sıra no.lu Gelir Vergisi Kanunu İç Genelgesi hükümleri çerçevesinde yürütülmesi gerekmektedir.

             Buna göre,  5580 sayılı Kanuna tabi özel okulda çalışan öğretmen ve personele yapılan öğretim yılına hazırlık tazminatı, bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline yapılan ödemeler kadarlık kısmının vergiye tabi tutulmaması, bu tutarı aşan kısmının ise ücret olarak değerlendirilip, Gelir Vergisi Kanununun 94/1 inci maddesi hükmüne göre tevkifata tabi tutulmak suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

(07.11.2016)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.