İş Verenin Evinde Çalışan Hizmetlinin İşyerinde Sigortalılığı ve Kıdem Hakkı

 Soru: İş Verenin Evinde Çalışan Hizmetlinin İşyerinde Sigortalılığı Ve Kıdem Hakkı Var Mıdır?

 

Cevap: Son yıllarda evlerde temizlik, çocukların bakımı ve benzeri işler için hizmetli çalıştıranların sayısında önemli bir artış meydana gelmiştir.

 

İş Kanuna Göre Ev Hizmetlerinde Çalışanların Durumu:

 

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 4’üncü maddesi “İstisnalar” başlığı adı altında ev hizmetlerinde çalışanlar için İş Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir. Ev hizmetlerinde çalışanın hakları Borçlar Kanunu kapsamında değerlendirilmektedir.

 

Ev Hizmetlerinde Çalışanlar Kıdem Tazminatı Alamazlar

 

Ev hizmetlerinde çalışanların tamamı ile kapıcılar, “İşsizlik Sigortası” kapsamı içindedirler. Yani ev hizmetlerinde çalışanlara İş Kanunu kapsamında ihbar, kıdem tazminatı, yıllık izin gibi haklar verilmemiştir ama işsiz kalırlarsa işsizlik sigortasından para da alabilirler. Tabi bunun için 4447 sayılı Kanun gereğince en az az 600 gün (20 ay) sigortalı çalışmak birinci şarttır.

 

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanuna Göre Ev Hizmetlerinde  Çalışanların Durumu:

 

5510 sayılı Kanun gereğince sürekli ve ücretle çalışan ev hizmetlilerini SGK’ya bildirmenin de bir usulü vardır.

Mevzuat gereğince, bir işçiyi (hizmetçiyi-kapıcıyı-bahçıvanı) işe alan ev sahibi,

1-Aynı gün SGK’ya işyeri bildirgesi doldurup gönderecektir. (Bildirgelerin örnekleri www.sgk.gov.tr web sayfasında “Formlar ve Dilekçeler” bölümünde var.)

2-Ardından, e-bildirge için şifre talep edip, internet üzerinden işe aldığı ev hizmetlisi için bir ay içinde işe giriş bildirgesi doldurup SGK’ya vereceklerdir.

3-Öte yandan her ay bir önceki ayda ev hizmetlisi için (asgari ücretten az olmamak şartıyla) ayda kaç lira ücret ödendiğini belirten Aylık Prim ve Hizmet Bildirgesi’ni de SGK’ya verecektir.

SGK’nın yeni uygulaması gereğince işverenler evde bir kişi dahi çalıştırıyor dahi olsalar aylık bildirgeleri de elden değil e-bildirge sistemi üzerinden SGK’ya internet üzerinden gönderme zorunluluğu vardır.

Evlerde, dadı, temizlik, bahçıvanlık, kapıcılık ve yemek işlerinde çalıştırılanlara ödenen ücretlerden, SGK ve işsizlik primi kesilir. Gelir Vergisi Kanunu Md. 23/6’ncı maddesine göre gelir vergisi kesintisi yapılmaz. Ayrıca damga vergisi de kesilmez.

 

Sadece mürebbiyelere ödenen ücret vergiye tabidir.

 

Bazı işverenler evlerinde çalıştırdıkları hizmetlileri işyerlerinden sigortalı göstermektedirler. SGK ve İş Kanununa göre çalışanlar fiilen çalıştığı yerde sigortalı olur. Evde çalışanın geçirdiği bir iş kazasında o adresten sigortalı olmadığı için sigortasız çalışmış gibi işlem yapılmaktadır. Bir kişi birkaç yerde çalışsa bile her işyerinden ayrı ayrı sigortalı yapılması gerekmektedir. Daha açık bir ifade ile; işyerinde sigortalı olması yeterli olmayıp, evde sigortasız çalışıyor demektir. Durum anlaşılınca tedavi masrafları da ev sahibinden istenmektedir.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(06.08.2014)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.