İşletmelerin Yıllık Faaliyet Raporunda Olması Gerekenler

 Soru: Yıllık Faaliyet Raporunda Olması Gerekenler Nelerdir?

Cevap:

Yıllık Faaliyet Raporunda Olması Gereken Bilgiler

Yıllık faaliyet raporunda şirketin finansal durumu ile finansal performansının genel özellikleri ve karşı karşıya olduğu temel riskler yıllık faaliyet raporunda değerlendirilir. Şirketin finansal durumuna ilişkin değerlendirmeler finansal tablolara dayandırılır.

Buradan anlaşılacağı üzere finansal tablolara dayanmayan ve tamamen tahmini olan bilgilere bundan böyle yıllık faaliyet raporlarında yer verilmeyecektir. Bazı şirketler finansal durumlarını olduğundan daha iyi göstermek için faaliyet raporlarını buna yönelik yazmaktaydı. Bu durumlarını da ileriye yönelik tahmini yatırımlarının getirilerine dayandırmaktalar. Oysa, bu durum şuan ki Türk Ticaret Kanununun dürüst resim ilkesine tamamen aykırıdır.

Faaliyet raporunda sadece finansal değil, finansal olmayan risklere yer verilmelidir. Bununla beraber yıllık faaliyet raporlarında, şirket faaliyetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz şekilde yürütülmesini, muhasebe ve mali raporlama sisteminden sağlanan bilgilerin bütünlüğünü, tutarlılığını ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla iç kontrollerin etkinliği ve yeterliliği gibi konularda açıklama yapılır.

Yıllık Faaliyet Raporunda Bilgiler Ne Yönde Olmalıdır?

Söz konusu yönetmeliğe göre, faaliyet raporundaki bilgiler, ilgili hesap dönemine ait iş ve işlemlerin akışını, finansal durumu, şirketin hak ve yararını gözetecek şekilde, doğru, eksiksiz, dolambaçsız ve gerçeğe uygun şekilde yansıtması gerekmektedir. Yılık faaliyet raporunda yanıltıcı ve gerçeğe aykırı bilgilere yer verilmez.

Yıllık Faaliyet Raporunun Yazım Dili Nasıl Olmalıdır?

Yönetmeliğe göre yıllık faaliyet raporunun dili son derece sade ve yalın olmak zorundadır. Anlaşılması güç teknik kelimelerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Zira raporda teknik kelime kullanılması zorunlu ise bunlar mümkün olduğunca herkesin anlayacağı şekilde anlatılmalıdır.

Yönetmelik hükümlerinde de anlaşılacağı üzere yıllık faaliyet raporunun yazım dilinin anlaşılır ve şüpheye yer vermeyecek şekilde düzenlenmiş olması amaçlanmaktadır.

Faaliyet Raporlarında Her Türlü Tahminin Dayanağı da Olmak Zorundadır

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere yıllık faaliyet raporları şirketlerin gerçek mali tablolarını temel alarak yazılmak zorundadır. İşte bu doğrultuda Faaliyet raporlarında hem finansal hem de finansal olmayan risklere yer verilebileceği gibi şirket yönetiminin geleceğe yönelik tahminlerine de yer verilebilir. Ancak, bu tahminlerin dayanağı raporda açıkça belirtilmek zorundadır.

Geleceğe yönelik söz konusu tahminler abartıdan uzak, şirket finansal durumu ile uyumlu olmalıdır.

Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Olması Zorunlu mudur?

Gümrük ve ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 28 Ağustos 2012 Tarih ve 28395 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik uyarınca faaliyet raporlarının asgari içeriği standart hale getirilmiştir.

Faaliyet raporunun asgari içeriği aşağıdakiler oluşturmaktadır.

1) Genel Bilgiler

Genel bilgilerin içinde;

- Raporun ait olduğu hesap dönemi,

- Ticaret unvanı, ticaret sicil numarası, merkez ve varsa şubelerine ilişkin bilgiler, ve varsa internet adresi

- Şirketin organizasyon, sermaye ve ortaklık yapısı ile hesap dönemi içinde bunlara yönelik değişiklikler,

-Varsa imtiyazlı paylara ve payların oy haklarına ilişkin açıklamalar,

- Yönetim organı, üst düzey yöneticiler ve personel sayısı ile ilgili bilgiler,

- Varsa , şirket genel kurulunca verilen izin çerçevesinde yönetim organı üyelerinin şirketle kendisi veya başkası adına yaptığı işlemler ile rekabet yasağı kapsamındaki faaliyetleri hakkında bilgiler

Yer almak zorundadır.

2) Yönetim Organı Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar

Raporda yönetimle ilgili olarak;

- Şirket yöneticilerine sağlanan huzur hakkı,

-Verilen ödenekler, yolculuk, konaklama, ve temsil giderleri ile ayni ve nakdi imkanlar,, sigortalar ve benzeri teminatların toplam tutarlarına ilişkin bilgiler,

3) Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları

Şirketin araştırma ve geliştirme çalışmaları ile bunların sonuçlarına ilişkin açıklayıcı bilgilere bu bölümde yer verilmelidir.

4) Şirket Faaliyetleri ve Faaliyetlere İlişkin Önemli Gelişmeler

Bu Bölümde asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilmelidir;

a) Şirketin ilgili hesap döneminde yapmış olduğu yatırımlara ilişkin bilgiler,

b) Şirketin iç kontrol sistemi ve iç denetim faaliyetleri hakkında bilgiler ile yönetim organının bu konudaki görüşü,

c) Şirketin doğrudan veya dolaylı iştirakleri ve pay oranlarına ilişkin bilgiler,

ç) Şirketin iktisap ettiği kendi paylarına ilişkin bilgiler,

d) Hesap dönemi içerisinde yapılan özel denetime ve kamu denetimine ilişkin açıklamalar,

e) Şirket aleyhine açılan ve şirketin mali durumunu ve faaliyetlerini etkileyebilecek nitelikteki davalar ve olası sonuçları hakkında bilgiler,

f) Mevzuat hükümlerine aykırı uygulamalar nedeniyle şirket ve yönetim organı üyeleri hakkında uygulanan idari veya adli yaptırımlara ilişkin açıklamalar,

g) Geçmiş dönemlerde belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığı, genel kurul kararlarının yerine getirilip getirilmediği, hedeflere ulaşılamamışsa veya kararlar yerine getirilmemişse gerekçelerine ilişkin bilgiler ve değerlendirmeler,

ğ) Yıl içerisinde olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmışsa, toplantının tarihi, toplantıda alınan kararlar ve buna ilişkin yapılan işlemler de dâhil olmak üzere olağanüstü genel kurula ilişkin bilgiler,

h) Şirketin yıl içinde yapmış olduğu bağış ve yardımlar ile sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde yapılan harcamalara ilişkin bilgiler,

ı) Şirketler topluluğuna bağlı bir şirketse; hâkim şirketle, hâkim şirkete bağlı bir şirketle, hâkim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı hukuki işlemler ve geçmiş faaliyet yılında hâkim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına alınan veya alınmasından kaçınılan tüm diğer önlemler,

i) Şirketler topluluğuna bağlı bir şirketse; (ı) bendinde bahsedilen hukuki işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veyahut alınmasından kaçınıldığı anda kendilerince bilinen hal ve şartlara göre, her bir hukuki işlemde uygun bir karşı edim sağlanıp sağlanmadığı ve alınan veya alınmasından kaçınılan önlemin şirketi zarara uğratıp uğratmadığı, şirket zarara uğramışsa bunun denkleştirilip denkleştirilmediği.

5) Finansal Durum

Yıllık faaliyet raporunun finansal durum başlıklı bölümünde asgari aşağıdaki bilgilere yer verilmelidir.

a) Finansal duruma ve faaliyet sonuçlarına ilişkin yönetim organının analizi ve değerlendirmesi, planlanan faaliyetlerin gerçekleşme derecesi, belirlenen stratejik hedefler karşısında şirketin durumu,

b) Geçmiş yıllarla karşılaştırmalı olarak şirketin yıl içindeki satışları, verimliliği, gelir oluşturma kapasitesi, kârlılığı ve borç/öz kaynak oranı ile şirket faaliyetlerinin sonuçları hakkında fikir verecek diğer hususlara ilişkin bilgiler ve ileriye dönük beklentiler,

c) Şirketin sermayesinin karşılıksız kalıp kalmadığına veya borca batık olup olmadığına ilişkin tespit ve yönetim organı değerlendirmeleri,

ç) Varsa şirketin finansal yapısını iyileştirmek için alınması düşünülen önlemler,

d) Kâr payı dağıtım politikasına ilişkin bilgiler ve kâr dağıtımı yapılmayacaksa gerekçesi ile dağıtılmayan kârın nasıl kullanılacağına ilişkin öneri.

Madde hükümlerinde de anlaşılacağı üzere burada amaçlanan temel gaye yatırımcıların ve karar vericilerin şirketin mevcut durumunun tüm çıplaklığıyla ortaya konularak en etkin kararların zamanında ve yerinde verilmesini sağlamaktır.

6)Riskler ve yönetim organının değerlendirmesi

Yıllık faaliyet raporunun Riskler ve Yönetim organının değerlendirilmesi başlıklı bölümünde asgari aşağıdaki bilgilere yer verilmelidir.

a) Varsa şirketin öngörülen risklere karşı uygulayacağı risk yönetimi politikasına ilişkin bilgiler,

b) Oluşturulmuşsa riskin erken saptanması ve yönetimi komitesinin çalışmalarına ve raporlarına ilişkin bilgiler,

c) Satışlar, verimlilik, gelir yaratma kapasitesi, kârlılık, borç/öz kaynak oranı ve benzeri konularda ileriye dönük riskler.

Faaliyet raporuna getirilen önemli yeniliklerden biri de şirket alacaklıları ve karar vericilerin şirketin ileride maruz kalabileceği riskleri önceden haberdar etmek ve bu doğrultuda karar vermelerini sağlamaktır. Türk Ticaret Kanununun dürüst resim ilkesinin yönetmeliğin bu madde hükmünde de cereyan ettiğini görmekteyiz.

7) Diğer Hususlar

Yıllık faaliyet raporunun diğer hususlar bölümünde, faaliyet döneminden sonra meydana gelen olaylara yer verilmelidir. Ancak, söz konusu olaylar, ortaklar ile alacaklılar ve diğer kişi ve kuruluşların haklarını etkileyen bir yapıda ise raporda yer verilecektir. Aksi halde faaliyet döneminden sonra meydana gelen her türlü olaya yer verilmeyecektir.

Şirketler Topluluğunda (Holding Kuruluşlarında) Ana Şirketin Faaliyet Raporu Ne Şekilde Olacaktır

Şirketler topluluğunda ana firma için düzenlenecek faaliyet raporunda aşağıdaki bilgiler mutlaka olmak zorundadır.

a) Bir sermaye şirketinin sermayesinin, doğrudan veya dolaylı olarak, yüzde beşini, onunu, yirmisini, yirmi beşini, otuz üçünü, ellisini, altmış yedisini veya yüzde yüzünü temsil eden miktarda paylarına sahip olunduğu veya payları bu yüzdelerin altına düştüğü takdirde bu durum ve gerekçesi,

b) Topluluğa dâhil işletmelerin ana şirket sermayesindeki payları hakkında bilgiler,

c) Konsolide finansal tabloların hazırlanması süreci ile ilgili olarak topluluğun iç denetim ve risk yönetimi sistemlerine ilişkin açıklamalar,

ç) Yönetim organı üyelerinden birinin talep etmesi halinde, Kanunun 199 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında öngörülen raporun sonuç kısmı.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

(26.02.2014)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.