Yedieminlik Faaliyetinin Vergilendirilmesi

 Soru: Yedieminlik Faaliyetinin Vergilendirilmesi Nasıl Olacaktır?

Cevap: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 61 inci maddesinde; "Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

             Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı) tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez..."

            hükmüne yer verilmiştir.

             Aynı Kanunun 94 üncü maddesinde ise; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiş olup, aynı Kanunun 98 inci maddesinde de; "94'üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar." hükmü yer almıştır.

             Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin, birinci fıkrasının, 5/a bendinde , "70 inci maddede yazılı mal vehakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 20" oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.

             Diğer taraftan,  anılan Kanunun 37 nci maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmıştır.

              Bu hükümlere göre yedieminlerin;

             - Kendilerine teslim edilen eşyayı icra dairesinin istediği şekilde koruma ve istediği sürede eksiksiz teslim etme zorunluluğu dolayısıyla bir işverene tabi olması,

             - Kendilerine teslim edilen eşyanın korunduğu yere bağlı olması şeklinde, belirli bir işyerine bağlı olması,

             - Kendilerine yapılan ödemelerin bir hizmet karşılığı niteliğinde olması,

              durumlarında elde edilen gelirin ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

              Öte yandan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin verginin konusunu teşkil eden işlemler olduğu hüküm altına alınmıştır.

            Yukarıda yer alan açıklamalara göre; yedieminlik faaliyeti İcra Müdürlüklerinin talimatları doğrultusunda yürütülmesi halinde elde edilecek gelirin, Gelir Vergisi Kanunu uygulaması yönünden ücret kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, Katma Değer Vergisi Kanununun konusuna girmeyen bu faaliyet nedeniyle elde edilecek gelirin de katma değer vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

              Öte yandan, İcra Müdürlüklerinin talimatları  dışında yedieminlik faaliyetinde bulunulması halinde  ise, elde edilecek gelir ticari kazanç olarak değerlendirilecek olup, bu  kazançlardan dolayı gerçek usulde gelir vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla,  üçüncü şahısların evlerine ait bahçelerin veya boş depoların yedieminlik faaliyeti için kullanılması karşılığında ödenecek olan kira bedelleri üzerinden gider pusulası düzenlenmesi ve  193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin, birinci fıkrasının, 5/a bendi  gereği % 20 gelir vergisi tevkifatı yapılması ve bu tevkifatın gider pusulasında ayrıca gösterilmesi gerekmektedir.

            Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde; mahkemeler, icra daireleri ve diğer kurumlarca yediemin olarak görevlendirilme nedeniyle kişinin kendisine yapılan ödemelerin ücret olarak vergilendirilmesi; depo, antrepo, otopark ve benzeri yerlerin işletilmesinden elde edilen gelirin ise ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(26.09.2013)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.