Eczanelerin özel sandık mensuplarına yaptıkları iskontoların muhasebe kaydı

Soru: Eczanelerin özel sandık mensuplarına yaptıkları iskontoların muhasebe kaydı nasıl olacaktır? 

Cevap: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 25/a maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki ıskontoların KDV matrahına dahil olmayacağı, 35 inci maddesinde ise malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellefin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellefin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebileceği hükme bağlanmış olup iskonto uygulamalarına ilişkin gerekli açıklamalar 116 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (6.) bölümünde yapılmıştır.

Buna göre, faturanın düzenlenmesini gerekli kılan mal teslimi veya hizmet ifasına bağlı olarak yapılan iskonto, aynı faturada yer alması ve ticari teamüllere uygun miktarda olması şartlarına bağlı olarak KDV matrahına dahil edilmeyecektir.

Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yıl sonu iskontosu gibi adlarla) yapılan iskontolar ise esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda KDV Kanununun 35 inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle, mal teslimine ilişkin fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyen iskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3'üncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 227'nci maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre, Vergi Usul Kanununda aksine bir hüküm olmadıkça bu Kanun'a göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.

Anılan Kanunun 229'uncu maddesinde ise fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır.

Tek düzen muhasebe sisteminin uygulanmasına ilişkin açıklamalar, 1 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer Tebliğlerde yapılmış bulunmaktadır.

Bu bağlamda, tek düzen hesap planının "611 Satış İskontoları" hesabında, satışla ilgili faturanın düzenlenip satışın gerçekleşmesinden sonra yapılan her türlü kasa ve miktar iskontolarının bu hesapta yer alacağı açıklanmıştır.

Buna göre, Eczaneler tarafından gerek SGK mensuplarına gerekse özel sandık mensuplarına satılan ürünler için ticari teamüllere uygun olarak fatura ve benzeri belgelerde gösterilen iskontolar katma değer vergisine dahil edilmeyecek olup bu iskontoların "611-Satış İskontoları" hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Yine, özel sandık mensuplarına yapılan ve faturalarda gösterilmeyen iskontoların, bilgisayar çıktıları ile ilişkilendirmek suretiyle kayıtlara intikal edilesi mümkün bulunmamaktadır.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

(18.06.2013)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.