Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: VII, No: 37)

21 Ocak 2009 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 27117

 

Sermaye Piyasası Kurulundan:

 

YATIRIM FONLARINA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİNDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ: VII, NO: 37)

 

             MADDE 1 – 19/12/1996 tarihli ve 22852 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:VII, No:10 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinin 3 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

             “Şemsiye Fon: Payları tek bir içtüzük kapsamında ihraç edilen tüm alt fonları kapsayan fonu,

             Alt Fon: Bir şemsiye fon içtüzüğüne bağlı olarak her katılma payı ihracı için ayrı bir izahname ve sirküler düzenlenmesi gereken fonları,”

             MADDE 2 – Aynı Tebliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (iv) bendi ve aynı maddenin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 

             “iv) Alt fonları asgari olarak altı ay vadeli kurulmak kaydıyla;

             m) Yatırımcının başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının ya da başlangıç yatırımının üzerinde belirli bir getirinin izahnamede belirlenen esaslar çerçevesinde belirli vade ya da vadelerde yatırımcıya geri ödenmesinin, uygun bir yatırım stratejisine ve garantör tarafından verilen garantiye dayanılarak taahhüt edildiği ve şemsiye fon şeklinde kurulan fonlar "GARANTİLİ FON",

             n) Yatırımcının başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının ya da başlangıç yatırımının üzerinde belirli bir getirinin izahnamede belirlenen esaslar çerçevesinde belirli vade ya da vadelerde yatırımcıya geri ödenmesinin, uygun bir yatırım stratejisine dayanılarak en iyi gayret esası çerçevesinde amaçlandığı ve şemsiye fon şeklinde kurulan fonlar "KORUMA AMAÇLI FON"

             olarak adlandırılır.

             Koruma amaçlı ve garantili yatırım fonların unvanlarında koruma amaçlı veya garantili fon ibarelerinin bulunması yeterli olup, garantinin veya korumanın başlangıç yatırımına oranına ya da garantili yatırım fonlarında garantör tarafından sağlanan garanti kapsamındaki getiri oranına alt fonların unvanlarında izahname ve sirkülerlerinde yer verilmesi gerekmektedir. Garantili ve koruma amaçlı fon başvurularında istenecek bilgi ve belgeler Tebliğin (4) numaralı ekinde yer almaktadır.”

             MADDE 3 – Aynı Tebliğin 5/A maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “MADDE 5/A – Koruma amaçlı yatırım fonları tarafından, yatırımcının başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün ya da tamamının korunmasına yönelik olarak oluşturulacak yatırım stratejisinin, kamu borçlanma senetlerine ve/veya ters repoya ve/veya korumayı sağlayabilecek nitelikteki Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçlarına yatırım yapılmasını içermesi zorunludur.

             Katılma payı sahiplerinin garantiden ya da korumadan yararlanabilme koşulları ve katılma paylarının vadeden önce fona iadesi halinde uygulanacak esaslar alt fonların izahname ve sirkülerinde belirlenir.

             Garantili yatırım fonlarına ve koruma amaçlı yatırım fonlarına ilişkin olarak yatırımcılar tarafından, vergi hariç olmak üzere, doğrudan katlanılan maliyetler garanti edilen ya da korunan yatırım tutarını azaltamaz.

             Garanti ya da koruma, garantiden ve korumadan faydalanma hakkına sahip tüm katılma payı sahipleri açısından aynı nitelikte olmalıdır. Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının portföy yönetim stratejisinde ve türünde fonun vadesi içerisinde değişiklik yapılamaz.

             Garantili yatırım fonlarının alt fonlarının portföy yönetim stratejileri bu Tebliğin 42 nci ve 43 üncü maddelerinde belirtilen sınırlamalar dikkate alınarak serbestçe belirlenebilir. Portföy yönetim stratejilerine alt fonların izahnamelerinde yer verilir.”

             MADDE 4 – Aynı Tebliğe 5/C maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

             “Şemsiye Fonlara İlişkin Özel Hükümler

             MADDE 5/D – Şemsiye fonlar için aşağıdaki hükümler uygulanır.

             a) Şemsiye fonların kuruluş ve kayda alma başvuruları birlikte değerlendirilir ve sonuçlandırılır.

             b) Bir şemsiye fon kapsamındaki her bir alt fonunun tüm varlık ve yükümlülükleri birbirinden ayrıdır.

             c) Bir şemsiye fon için yapılması gereken tüm giderler alt fonların portföy büyüklüğü dikkate alınarak oransal olarak alt fonların portföyünden karşılanır.

             ç) Bu Tebliğin 14 üncü, 41 inci, 42 nci, 43 üncü, 48 inci, 51 inci, 52 nci ve 53 üncü maddelerinde belirtilen düzenlemeler ile Seri: V, No: 60 sayılı Bireysel ve Kurumsal Portföylerin Performans Sunumuna, Performansa Dayalı Ücretlendirme ve Sıralama Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğde belirtilen düzenlemeler şemsiye fonların her bir alt fonu için ayrı ayrı uygulanır.

             d) Şemsiye fon tutar artırımı başvurularında artırıma konu paylar kayda alınarak sadece içtüzük değişikliği gerçekleştirilir.

             e) Kurulca onaylanmış alt fon izahnameleri Kurul izin tarihinden itibaren 15 gün içinde kurucunun merkezinin bulunduğu yerin ticaret siciline tescil ve TTSG'de ilan ettirilir. Tasarruf sahiplerine yayımlanacak sirkülerde izahnamenin tescil tarihi belirtilir.

             f) Alt fonların izahname değişikliklerinde tescile mesnet belgenin verilmesinden itibaren 6 işgünü içinde izahname değişikliği ticaret siciline tescil ve TTSG’de ilan ettirilir. Yatırımcıların yatırım yapma kararını etkileyebilecek ve önceden bilgi sahibi olunmasının gerekli olduğu içtüzük/izahname değişiklikleri, ayrıca Türkiye çapında yayım yapan en az iki günlük gazetenin Türkiye baskısında ilan ettirilir ve yeni hususların yürürlüğe giriş tarihi 10 iş gününden az olmamak üzere ilanlarda belirtilir.

             g) Her bir alt fonun birim pay değeri bu Tebliğin 36 ncı maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde ayrı ayrı hesaplanır. Birim pay değerlerinin hesaplanmasına ilişkin esaslara alt fon izahnamelerinde yer verilmesi yeterlidir.

             ğ) Bu Tebliğin 37/A maddesi çerçevesinde her bir alt fon kapsamında pay grupları oluşturulabilir. Pay gruplarına ilişkin esaslara alt fon izahnamelerinde yer verilmesi yeterlidir.

             h) Bu Tebliğin 46 ncı maddesinde belirtilen günlük raporlar her bir alt fon için ayrı ayrı hazırlanır. Aylık ve yıllık raporların ise; her bir alt fona ilişkin bilgileri içerecek şekilde tek bir rapor olarak hazırlanması mümkündür.

             ı) Şemsiye fon için bu Tebliğin 46 ncı maddesinde belirtilen bağımsız denetim raporu her bir alt fonu içerecek şekilde hazırlanır. Şemsiye fonların mali tablolarına ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.

             i) Bir şemsiye fonun bu Tebliğin 52 nci ve 53 üncü maddeleri uyarınca tasfiye edilmesi durumunda, alt fonların da tasfiye edilmesi gerekir.”

             MADDE 5 – Aynı Tebliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “MADDE 11 – Fon kuruluş ve tutar artırımı başvurularında bir kurucuya ait mevcut tüm fonların toplam değerleri toplamının kurucunun Kurula gönderilen bağımsız denetimden geçmiş son mali tablosunda yer alan özkaynakları toplamının 10 katını aşmaması şartı aranır.”

             MADDE 6 – Aynı Tebliğin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “Özel fonların, endeks fonların, serbest yatırım fonlarının, garantili yatırım fonlarının, koruma amaçlı yatırım fonlarının, fon sepetlerinin ve şemsiye fonların içtüzük esasları Kurulca belirlenir.”

             MADDE 7 – Aynı Tebliğin 23 üncü maddesine aşağıdaki ikinci fıkra eklenmiştir.

             “Serbest yatırım fonları ve borsa yatırım fonları dışındaki fonların kuruluş ve kayda alma başvuruları birlikte değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Kayda alma belgesi, fon içtüzüğünün ticaret siciline tescil edildiğine ilişkin belgenin Kurula gönderilmesini müteakip verilir.”

             MADDE 8 – Aynı Tebliğin 39 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “MADDE 39–- Borsa’da işlem görmeyen katılma belgelerinin, aracılık amacıyla borsa dışında alım satımı fon içtüzüklerinde hüküm bulunması kaydıyla mümkündür. Bu durumda kurucu dışında fon katılma belgelerinin alım satımına aracılık edecek aracı kuruluşların Kurulca uygun görülecek yöntemlerle kamuya duyurulması zorunludur. Serbest yatırım fonlarının, garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının katılma belgelerinin satışına aracılık edecek kurumların bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli istihdam etmeleri ve söz konusu fon katılma belgesi satışlarının bu satış personeli tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Serbest yatırım fonlarının katılma belgelerinin alım satımı konusunda yetkili kuruluşlar, satış yapılan yatırımcıların bu Tebliğde belirlenen nitelikli yatırımcı vasıflarını haiz olduklarına dair bilgi ve belgeleri temin etmek ve düzenli olarak tutmakla yükümlüdürler.

             Borsa’da işlem görmeyen anonim şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapan fonların kurucuları, fon katılma belgelerinin geri dönüşlerinde gerekli likiditenin sağlanmasından sorumludur. Bu kapsamda geri dönen katılma belgeleri kurucu tarafından kendi portföyüne alınabilir. Kurucu ayrıca söz konusu fonların portföylerinin büyütülmesi ve çeşitlendirilmesi amacıyla da fon katılma belgelerini kendi portföyüne alabilir.

             Kurucu tarafından katılma belgelerinin fon adına alım satımı esastır. Kurucu ve/veya yönetici tarafından gerekli görülmesi halinde fon katılma belgeleri fonun toplam pay sayısının %20’sini aşmayacak şekilde kendi portföylerine dâhil edilebilir. Kurucu ve yönetici tarafından kendi portföylerine alınabilecek katılma belgelerine ilişkin sınırlamalar borsada işlem görmeyen anonim şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapan fonlar ile serbest yatırım fonları için uygulanmaz.

             Aracılık amacıyla katılma belgelerinin borsa dışında alım satımı için, kurucu ile alım satımı gerçekleştirecek kuruluşlar arasında alım-satıma aracılık sözleşmesi yapılması zorunludur.

             Alım-satıma aracılık sözleşmesinde asgari şu hususların bulunması gerekir;

             a) Sözleşmenin tarafları ile katılma belgeleri sözleşmeye konu olan fonun adı,

             b) Sözleşmenin süresi,

             c) Katılma belgelerinin alım-satımına aracılık edecek kuruluşlara ödenecek ücret ve ödeme biçimi,

             ç) Katılma paylarının alım-satım esasları,

             d) Günlük alım-satım sonuçlarının fona bildirilme esasları,

             e) Kurul tarafından gerekli görülecek diğer hususlar.”

             MADDE 9 – Aynı Tebliğin 42 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “c) Fon portföyüne borsaya kote edilmiş varlıkların alınması esastır. Şu kadar ki, borsada işlem görmeyen anonim şirketlerin hisse senetlerine fon portföy değerinin en fazla %10’u oranında yatırım yapılabilir. Garantili yatırım fonları ve koruma amaçlı yatırım fonları tarafından bu Tebliğin 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ikinci paragrafı çerçevesinde portföye alınan ters repo ve sermaye piyasası araçları için borsaya kote edilme şartı aranmaz.

             Kurucunun ve yöneticinin borsa dışında halka arzına aracılık ettiği menkul kıymetlere, borsaya kote edilmesi şartıyla, ihraç miktarının azami %10’u ve fon portföyünün azami %5’i oranında yatırım yapılabilir.

             T.C. Merkez Bankası A.Ş. tarafından düzenlenen ihalelerden ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan halka arzlardan ihale veya ihraç fiyatlarıyla fon portföyüne menkul kıymet alınabilir. Bu duruma konu menkul kıymetlerin İMKB’ye kote ettirilmeleriyle birlikte alış fiyatları tescil ettirilir. Bu menkul kıymetler bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sınırlama kapsamında değerlendirilmez.”

             MADDE 10 – Aynı Tebliğin 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “b) Fon portföyüne riskten korunma ve/veya yatırım amacıyla döviz, kıymetli madenler, faiz, finansal göstergeler ve sermaye piyasası araçları üzerinden düzenlenmiş opsiyon sözleşmeleri, forward, finansal vadeli işlemler ve vadeli işlemlere dayalı opsiyon işlemleri dâhil edilebilir. Vadeli işlem sözleşmeleri nedeniyle maruz kalınan açık pozisyon tutarı fon toplam değerini aşamaz. Portföye alınan vadeli işlem sözleşmelerinin fonun yatırım stratejisine ve karşılaştırma ölçütüne uygun olması zorunludur. Karşılaştırma ölçütü belirlemeksizin opsiyon sözleşmeleri ve mala dayalı vadeli işlem sözleşmeleri garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının portföyüne hem koruma hem de yatırım amaçlı olarak alınabilir.

             Garantili yatırım fonları ve koruma amaçlı yatırım fonları tarafından, vade ve diğer sözleşme koşulları açısından borsada işlem gören eşdeğerlerinin bulunmaması halinde, borsa dışından, ters repo sözleşmelerine taraf olunabilir, bu bendin birinci paragrafında belirtilen dayanak varlıklar üzerinden düzenlenmiş vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmeleri ile mala dayalı vadeli işlem sözleşmeleri ve mala dayalı opsiyon sözleşmeleri satın alınabilir ve Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçlarına yatırım yapılabilir. Garantili yatırım fonları ve koruma amaçlı yatırım fonları tarafından borsa dışında yabancı kurumlarla yapılan ters repo sözleşmelerine ancak Kurul düzenlemeleri uyarınca ters repo sözleşmelerine konu olabilecek menkul kıymetlere eşdeğer yabancı menkul kıymetler konu olabilir.

             Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının borsa dışında taraf oldukları sözleşmeler aşağıda yer verilen esaslara tabidir:

             1)  Sözleşmelerin, alt fonların yatırım amacına uygun olması zorunludur.

             2) Sözleşmelerin karşı tarafları ancak Türkiye’de derecelendirme faaliyetinde bulunması Kurulca kabul edilen derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen derecelendirme notu verilmiş mali kuruluşlar olabilir.

             3) Sözleşmelerin herhangi bir ilişkiden etkilenmeyecek şekilde objektif koşullarda yapılması ve adil bir fiyat içermesi zorunludur. Sözleşmelerin bu ilkelere uygunluğunun temini için uygulanacak güvenilir yöntemler ve sözleşmelerle ilgili genel ilkeler alt fon izahnamelerinde belirlenir ve kamuya açıklanır.

             4) Sözleşmelerin alt fonun fiyat açıklama dönemlerinde makul değeri üzerinden nakde dönüştürülebilir olması zorunludur.

             Garantili yatırım fonları ve koruma amaçlı yatırım fonlarının alt fonlarının portföylerine borsa dışından alınan sözleşmelerin bu bendin dördüncü paragrafının (2) ve (4) nolu alt bentlerinde sayılan niteliklere uygunluğunu tevsik edici tüm bilgi ve belgeler, sözleşmelerin portföye dâhil edilmelerini takip eden 10 işgünü içinde Kurula gönderilir. Gerekli nitelikleri taşımadığı Kurulca tespit edilen sözleşmeler fon portföyünden çıkarılarak Kurul düzenlemelerine uygun olan sözleşmeler portföye dâhil edilir. Sözleşmelerin portföyden çıkarılması nedeniyle doğan masraf ve zararlar fon malvarlığına yansıtılamaz.

             Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının portföylerine alınan opsiyon sözleşmeleri ve Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçları nedeniyle maruz kalınan toplam risk tutarı fon toplam değerini aşamaz.”

             MADDE 11 – Aynı Tebliğin 45 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (e) bendi eklenmiştir.

             “e) Borsada işlem görmeyen anonim şirketlerin hisse senetlerinin değerlemesinin portföye dâhil edilmeleri aşamasında ve sözkonusu hisse senetlerinin fon portföyünden çıkarılana kadar geçen süre zarfında takvim yılı esas alınarak en az altı ayda bir defa olmak üzere, Kurulca belirlenecek esaslara uygun olarak yapılması zorunludur.”

             MADDE 12 – Aynı Tebliğin 48 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

             “Reklâm ve ilanlara ilişkin esaslar  

             MADDE 48 – Her tür yazılı, sesli ve görüntülü basın yayın ilanları, bilgi işlem ortamında verilen ilanlar, belirsiz sayıdaki kişiye yapılan her tür mektup, çağrı, broşür, afiş ve bunlara benzer nitelikteki reklâm ve ilanlarda aşağıda belirlenen ilkelere uyulur.

             a) Halkı yanıltıcı ve aldatıcı bilgi ve tecrübe noksanlıklarını istismar eder tarzda ifadelere yer verilemez,

             b) Mevzuatın izin vermediği vaad ve taahütlerde bulunulamaz,

             c) Objektiflikten uzak bilgi verilemez,

             ç) Asgari gerekliliği olan bilgiler gizlenemez,

             d) Katılma belgesi fiyatını etkileyebilecek abartılı şekilde yazı, görüntü ve resimlere yer verilemez.

             e) İçtüzüğe ve izahnameye aykırı nitelikte bilgiye yer verilemez.

             f) Reklâm ve ilan metinlerinde, yatırım fonu, kurucu ve yönetici hakkında “en büyük”, “en iyi”, “en güvenilir”, “en çok kazandıran” , “en sağlam” ve buna benzer sübjektif ve abartılı bir imaj yaratmaya yönelik ifadelere yer verilemez.

             g) Reklâm ve ilanlarda, fonun mali durumuna, portföyüne, getirisine, sektördeki yerine, diğer yatırım araçları ile karşılaştırılmasına veya getirisinin benzer nitelikteki fonlarla karşılaştırılmasına ilişkin sayısal veriler, yatırım fonuna, kurucuya, yöneticiye ilişkin “en yüksek işlem hacmi olan”, “en çok müşterisi olan” , “portföyü en büyük” veya buna benzer resmi verilerle kanıtlanması mümkün olan ifadeler, ancak bu yargılara ulaşmayı sağlayabilecek kaynaklar referans gösterilmek suretiyle kullanılabilir. Fonların getirilerine ilişkin reklâmlar için Seri: V, No: 60 sayılı Bireysel ve Kurumsal Portföylerin Performans Sunumuna, Performansa Dayalı Ücretlendirme ve Sıralama Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ ile belirlenen hükümler uygulanır. Portföy büyüklükleri ile ilgili veriler resmi kaynaklardan referans gösterilerek yayımlanabilir.

             ğ) İlan ve reklâmlarda, ölçeklerde farklılık yaratmak suretiyle görsel olarak yatırımcıyı yanıltıcı grafik ve şekiller kullanılamaz.

             h) İlan ve reklâmlarda herhangi bir kuruluşun fonun garantisi olduğunu ima eden ibarelere yer verilemez. Garantili yatırım fonları için garantör tarafından verilen garanti bu bent kapsamında değildir.

             Reklâm ve ilanlar yayımını takip eden 7 iş günü içerisinde Kurula gönderilir.

             Özel fonlara ve serbest yatırım fonlarına ilişkin olarak her ne suretle olursa olsun reklâm ve ilan verilemez.”

             MADDE 13 – Aynı Tebliğe Geçici Madde 2 olarak aşağıdaki madde eklenmiştir.

             “GEÇİCİ MADDE 2 – Bu Tebliğin koruma amaçlı ve garantili fonlara ilişkin hükümlerine uyumun bu fonların içtüzük ve izahnamelerinde belirlenen yatırım dönemleri sonunda sağlanması zorunludur.”

             MADDE 14 – Aynı Tebliğin 23/A maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

             MADDE 15 – Aynı Tebliğin 34 üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

             MADDE 16 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

             MADDE 17 – Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.

(21.01.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.