Oydan Yoksun Paylara İlişkin Esaslar Tebliği (Seri: I, No:36)

21 Ocak 2009 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27117

 

Sermaye Piyasası Kurulundan:

 

OYDAN YOKSUN PAYLARA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ (SERİ: I, NO: 36)

             Amaç

             MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ’in amacı, oydan yoksun payların ihracı, halka arzı ile pay sahiplerine tanınan haklar ve bu hakların kullanım şartlarına ilişkin esasları düzenlemektir.

             Kapsam

             MADDE 2 – (1) Anonim ortaklıkların oydan yoksun pay ihraçları ve bu paylara ilişkin esaslar bu Tebliğ hükümlerine tabidir.

             Dayanak

             MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 14/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

             Tanımlar ve kısaltmalar

             MADDE 4 – (1) Bu Tebliğin uygulanmasında;

             a) Aracı Kuruluş: Aracı Kurum ve bankaları,

             b) Borsa:  İstanbul Menkul Kıymetler Borsasını,

             c) Kanun: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,

             ç) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,

             d) Ortaklık: Anonim Ortaklıkları,

             e) Oydan Yoksun Paylar (OYP): Ortaklıkların sermaye artırımı ile ihraç edebilecekleri, oy hakkı hariç, sahibine kâr payından ve istendiğinde bedelsiz pay alma hakkında imtiyaz dışındaki diğer hususlarda imtiyaz ve diğer ortaklık haklarını sağlayan, istendiğinde belirli bir vade veya vadelerde, sabit veya değişken oranda ortaklığın oy hakkına sahip paylarını satın alma ve ortaklık payları ile değiştirme hakkı veren payları,

             f) TTK: 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununu,

             g) TTSG: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesini,

             ifade eder.

             OYP’ye ilişkin esaslar

             MADDE 5 – (1) Ortaklıklar sermaye artırımı suretiyle oy hakkı hariç, sahibine kâr payından ve istendiğinde bedelsiz pay alma hakkında imtiyaz dışındaki diğer hususlarda imtiyaz ve diğer ortaklık haklarını sağlayan, istendiğinde belirli bir vade veya vadelerde, sabit veya değişken oranda ortaklığın oy hakkına sahip paylarını satın alma ve ortaklık payları ile değiştirme hakkı veren OYP ihraç edebilirler.

             Payların türü

             MADDE 6 – (1) OYP, hamiline veya nama yazılı şekilde ihraç edilebilir. Ancak nama yazılı OYP için TTK’nın 418 inci maddesi hükmü uygulanmaz ve yönetim kurulu bu payları pay defterine kayıttan imtina edemez.

             Payların itibari değeri

             MADDE 7 – (1) OYP’nin itibari değeri, oy hakkı bulunan payların itibari değerine veya farklı itibari değerler varsa bunlardan herhangi birine eşit olmalıdır.

             İktisap yasağı

             MADDE 8 – (1) TTK’nın 329 uncu maddesindeki haller dışında OYP ihraç eden ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, murahhas müdür, genel müdürleri ve yardımcıları, yetki ve sorumluluk bakımından belirtilen görevlere benzer görevde bulunan kişiler ile bu kişiler veya ihraçcıların yönetim veya denetim veya sermaye bakımından ilişkili bulunduğu diğer teşebbüs ve şahıslar OYP’yi iktisap edemezler.

             İhraç şartları

             MADDE 9 – (1) Ortaklıkların OYP ihraç edebilmeleri için;

             a) Esas sözleşmelerinde OYP ihracına ilişkin hüküm bulunması,

             b) OYP ihracı için ortaklık yetkili organı tarafından karar alınması,

             c) Esas sözleşmede OYP’ye kâr payından ve istendiğinde bedelsiz pay alma dışındaki diğer hususlarda imtiyaz tanınması ve kâr payında imtiyaz oranının gösterilmesi,

             zorunludur.

             (2) Belirli bir vade veya vadelerde ve sabit veya değişken oranda ortaklık paylarını satın alma hakkı veren OYP’yi ihraç edebilmek için birinci fıkrada yer alan hususların yanında, esas sözleşme ile yetkili organa satın alma hakkı içeren OYP ihracı yetkisi verilmesi, ortaklığın kayıtlı sermaye sisteminde olması ve yeni pay alma haklarının kısıtlanmaması gerekir.

             İhraç limiti

             MADDE 10 – (1) Ortaklıkların çıkarabilecekleri OYP’nin itibari değer toplam tutarı, OYP’nin temsil ettiği sermaye tutarı dışındaki ödenmiş veya çıkarılmış sermayeyi geçmemek üzere esas sözleşmelerinde gösterilir. Limitin belirlenmesinde, daha önce ihraç edilmiş OYP miktarı hesaba katılır.

             Kayda alma

             MADDE 11 – (1) Ortaklıklar, OYP ihracı ve halka arzı için Kurul’un hisse senetlerinin kayda alınmasına ilişkin düzenlemelerinde aranan belgelere ek olarak aşağıdaki belgelerle kayda alınmak üzere yetkili organ kararının alındığı tarihten itibaren 6 ay içinde Kurul’a başvurmak zorundadırlar.

             a) Başvuru sırasında yürürlükte bulunan ve OYP ihraç yetkisini de içeren esas sözleşme metni,

             b) OYP ihraç gerekçesi,

             c) Çıkarılmış ve çıkarılacak OYP miktarları,

             ç) Kurul’ca gerekli görülen diğer bilgi ve belgeler.

             Değiştirme ve satın alma hakkı

             MADDE 12 – (1) OYP, belirli bir vade veya vadelerde ihraçcının payları ile değiştirme ve sabit veya değişken bir oran üzerinden ihraçcının oy hakkına sahip paylarını satın alma hakkı içerebilir. Bu fıkra kapsamında belirlenen vade beş yıldan uzun olamaz.

             (2) OYP sahibi tarafından satın alma hakkının kullanılması durumunda veya belirlenen son vade veya vadelerin sonunda değiştirme hakkı kapsamında kendiliğinden oy hakkı içeren paya dönüşür. Dönüşüm işleminde OYP ile ortaklık paylarının itibari değer farklılıkları dikkate alınır.

             Satın alma hakkının kullanılması

             MADDE 13 – (1) Satın alma hakkının kullanımı karşılığında OYP sahiplerine verilecek paylar, OYP’nin ihracına ilişkin izahname ve sirkülerde usul ve esasları ilan edilmek kaydıyla, tahsisli sermaye artırımı yapılması suretiyle veya OYP sahiplerine ortaklığın paylarını satma taahhüdünde bulunan ortak tarafından veya her iki yöntem birlikte kullanılarak karşılanabilir.

             (2) Satın alma hakkının tamamının veya bir bölümünün sermaye artırımı suretiyle karşılanması durumunda OYP’ye ilişkin olarak vade tarihinin bitiminden en geç 30 gün önce ilgili ortaklık tarafından, satın alma hakkının sermaye artırımı ile karşılanacak kısmının tamamını kapsayacak şekilde, tahsisli sermaye artırımı yapılması için Kurul’a başvuruda bulunulur.  OYP sahipleri tarafından tahsisli sermaye artımına ilişkin duyuru metninin ilanını izleyen 15 gün boyunca satın alma hakkı kullanılır. OYP sahiplerinin satın alma hakkının kullanımına ilişkin talepleri doğrultusunda hesaplanan tutarda pay ihraç edilir, kalan paylar iptal edilir.

             (3) Ortaklıkların, satış süresinin sona ermesini takiben satılamayan payları 6 iş günü içinde iptal ettirilmeleri, gerçekleştirilen satış tutarına ilişkin belgeler ve yönetim kurulu kararı ile tescile mesnet belge almak üzere Kurul’a başvurmaları ve Kurul’dan aldıkları belgeyi, 10 gün içinde tescil için Ticaret Siciline vermeleri, tescilden sonra TTSG’de ilan ettirmeleri zorunludur.

             (4) Sermaye artırımı suretiyle karşılanacak satın alma hakkı itibari değerden aşağı olmamak üzere izahname ve sirkülerde ilan edilen fiyattan kullanılır.

             (5) Satın alma haklarına ilişkin olarak yapılacak talep toplama ve bildirim işlemlerinin aracı kuruluş vasıtası ile yapılması zorunludur. Ortaklıklar tarafından OYP sahipleri tarafından talepte bulunulmasını kolaylaştırıcı önlemler alınır.

             Kâr payında imtiyaz

             MADDE 14 – (1) OYP sahipleri diğer ortaklarla birlikte, Kanun, ilgili Kurul düzenlemeleri ve esas sözleşmede belirtilen miktarda kâr payı alırlar. Ayrıca OYP sahipleri için, esas sözleşmede gösterilecek oranda kâr payında imtiyaz tanınması zorunludur.

             (2) OYP sahiplerine, imtiyazlı kâr payları nakden dağıtılır. OYP sahiplerine tanınan imtiyazlı kâr payı dağıtılmadıkça, başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve yönetim kurulu üyeleri ile memur, müstahdem ve işçilere, çeşitli amaçlarla kurulmuş olan vakıflara ve bu gibi kişi veya kurumlara kârdan pay dağıtılmasına karar verilemez.

             Diğer imtiyazlar

             MADDE 15 – (1) Ortaklık, esas sözleşmesinde hüküm bulunmak koşuluyla, OYP sahiplerine bedelsiz pay alma hakkındaki imtiyazlar dışındaki diğer hususlarda imtiyazlar tanıyabilir.

             (2) Tasfiye bakiyesinde imtiyaz tanınması halinde ortaklığın borçları ödendikten sonra kalan mevcudu, TTK’nın 401 inci madde hükmü saklı kalmak üzere, öncelikle tasfiye bakiyesinde imtiyazlı OYP sahiplerine, ortaklığa koydukları sermayenin ödenmesi için tahsis edilir.

             Oy hakkının doğması

             MADDE 16 – (1) OYP sahiplerine satın alma hakkı tanınmaması durumunda ortaklık, ard arda 3 yıl kâr dağıtamazsa veya mevzuat uyarınca izin verilmediği halde, herhangi bir nedenle bir yıl OYP’nin imtiyazına ilişkin kâr dağıtımını yapmazsa, OYP sahipleri, bu durumların kesinleştiği genel kurul toplantı tarihini izleyen yıl, esas sermayeye katılmaları ile orantılı olarak oy hakkını elde ederler ve buna bağlı olarak imtiyazlı bu paylar adi pay haline dönüşür.

             (2) Ayrıca esas sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla, belirlenecek bir süre sonunda satın alma hakkı içermeyen OYP,  adi paya dönüşebilir. Satın alma hakkı içeren OYP’lere ilişkin bu Tebliğ’in 12 nci maddesi hükmü saklıdır.

             Yeni pay alma hakkının kullanımı

             MADDE 17 – (1) Ortaklıkların yapacakları sermaye artırımında, TTK’nın 394 üncü maddesi hükmüne göre OYP sahiplerinin diğer ortaklarla birlikte, sermaye payları ile orantılı olarak yeni pay alma hakları vardır.

             (2) Esas sözleşmede, OYP veya oy hakkına sahip pay ihraçlarında, OYP sahiplerinin yeni pay alma haklarına ilişkin esaslar düzenlenebilir. Esas sözleşmede bu konuda bir düzenleme bulunmaması halinde, ortaklıkların sermaye artırımlarında, OYP sahiplerinin esas sermaye içindeki payını korumak üzere OYP ihraç etmeleri esas olup, bu durumda, OYP ve oy hakkına sahip paylar kendi içlerinde yeni pay alma haklarını kullanırlar.

             Bedelsiz pay alma hakkı

             MADDE 18 – (1) İç kaynaklı sermaye artırımlarında OYP sahipleri, artırım tarihindeki sermaye payları oranında bedelsiz OYP alma hakkına sahiptirler.

             (2) Ortaklık, esas sözleşmesinde hüküm bulunmak ve izahname ve sirkülerde ilan edilmek koşuluyla, iç kaynaklardan sermaye artırımlarında, oy hakkına sahip bedelsiz pay da verebilir. Bu durumda OYP sahiplerine tanınan imtiyazlar, bedelsiz pay alma hakkında geçerli değildir.

             Bilgi alma hakkı

             MADDE 19 – (1) OYP sahiplerinin, oy hakkına sahip diğer ortaklar gibi, TTK’nın 362 ve 363 üncü maddeleri hükümleri çerçevesinde bilgi alma hakları vardır.

             Genel kurula katılma hakkı

             MADDE 20 – (1) OYP sahipleri esas sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla, ortaklık genel kuruluna oy hakkı bulunmaksızın katılabilirler ve oylamalardan önce görüşlerini açıklayabilirler. Bu durumda, genel kurul toplantı gününün, nama yazılı OYP sahiplerine taahhütlü mektupla bildirilmesi zorunludur. Ancak OYP veya payları borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören ortaklıklarda, OYP sahiplerine toplantı gününün taahhütlü mektupla bildirilmesine ilişkin TTK’nın 368 inci maddesi hükmü uygulanmaz. OYP sahiplerinin talebi halinde, ortaklık yöneticileri, bu paylarla ilgili konularda, genel kurulda bilgi vermek zorundadırlar.

             (2) OYP sahiplerinin katıldığı genel kurul toplantı ve karar yeter sayılarında, oydan yoksun paylar dikkate alınmaz.

             (3) Genel kurul toplantılarına katılarak muhalefet şerhi yazdıran OYP sahipleri TTK’nın 381 inci maddesi uyarınca genel kurul kararları aleyhine iptal davası açabilir.

             OYP sahipleri özel kurulu

             MADDE 21 – (1) OYP sahipleri özel bir kurul oluştururlar. OYP sahiplerinin haklarında değişiklik yaratan genel kurul kararları, toplantı tarihinden itibaren en geç bir ay içinde bu özel kurulca onanmadıkça hüküm ifade etmez. Bu kurulun toplantı ve karar yeter sayıları hakkında TTK’nın 389 uncu maddesi hükmü uygulanır. OYP sahiplerinin haklarını değiştiren veya ortadan kaldıran ya da ihlal eden genel kurul kararları aleyhine, özel kurul toplantı tutanağına muhalefetini yazdıran OYP sahibi, gerektiğinde OYP sahipleri özel kurul kararları için iptal davası açabilir ve genel kurul kararının iptali için dava açılmak üzere, keyfiyeti yönetim kurulu üyeleri ve denetçilere bildirir.

             (2) Kayıtlı sermaye sisteminde, OYP sahipleri yönetim kurulu kararları aleyhine de iptal davası açabilirler.

             Sorumluluk davası açma hakkı

             MADDE 22 – (1) OYP sahipleri doğrudan veya dolaylı olarak uğradıkları zararların tazmini için yönetim kurulu üyeleri ve denetçileri aleyhine TTK’nın 336 ve 359 uncu maddeleri hükümleri gereğince sorumluluk davası açabilirler.

             Azınlık hakları

             MADDE 23 – (1) OYP sahipleri, azınlık hakkına sahiptirler.

             İzahname, sirküler ve halka arz

             MADDE 24 – (1) Ortaklıklar tarafından OYP’nin halka arzında izahname ve sirküler düzenlenmesi zorunludur.

             (2) OYP’nin halka arzına ilişkin olarak ortaklık tarafından hazırlanacak izahname ve sirkülerde ilgili ortaklığa ilişkin bilgilerin yanında, ihraç edilecek OYP’nin özellikleri, taşıdığı riskler, varsa vade süreleri, ihraç esasları, tasarruf sahiplerine sağladığı haklar, varsa değiştirme ve satın alma hakları ve bu hakların kullanılmasına ilişkin esas ve usuller ile ihraca ilişkin olarak mevzuatın öngördüğü ve Kurul’ca gerekli görülen bilgiler ile yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olabilecek diğer önemli bilgilere yer verilmesi zorunludur.

             (3) OYP’nin Kurul kaydına alınmasından sonra, Kurul’ca onaylanmış izahname, kayıt belgesi tarihinden itibaren 15 gün içinde ortaklığın kayıtlı olduğu Ticaret Sicili’ne tescil ve TTSG’de ilan ettirilir.

             (4) Tasarruf sahipleri sirküleri yeni pay alma hakkı kullanım süresinin bitiminden itibaren 15 gün içinde yayımlanarak OYP satışa sunulur. Yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan payların halka arz süresi 2 iş gününden az, 30 günden fazla olamaz. Kurul’dan uygun görüş almak suretiyle, halka arz süresi uzatılabilir.

             (5) Kurul, başvuruları izahname ve sirkülerlerin, ortaklık ve halka arz olunacak OYP’ye ilişkin mevzuatta öngörülen bilgileri içerip içermediğini dikkate alarak, kamunun aydınlatılması çerçevesinde inceler. İncelemeler sonucunda açıklamaların yeterli olmadığı ve gerçeği dürüst biçimde yansıtmayarak halkın istismarına yol açacağı sonucuna varılırsa, gerekçe gösterilerek, başvuru konusu OYP’nin Kurul kaydına alınmasından imtina edilebilir; uygun görülen OYP Kurul kaydına alınır.          

             (6) Kayda alınan, satışı yapılacak OYP’nin ihraç değeri üzerinden, Kanunun 28 inci maddesine göre belirlenen ücret, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ankara Şubesinde Kurul adına açılan hesaba yatırılır. Kurul karar tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde söz konusu ücretin ilgili hesaba yatırılması ve kayda alma belgesinin alınması zorunludur. Aksi takdirde başvuru Kurul’ca işlemden kaldırılır.

             (7) İzahnameye Kurul’ca onay verilmesi ve Kurul kaydına alınma, ihraç edilen OYP’nin ve ilgili ortaklıkların, Kurul veya kamuca tekeffülü anlamına gelmez ve reklam amacıyla kullanılamaz.

             Uygulanacak hükümler

             MADDE 25 – (1) OYP ihraç ve halka arzına ilişkin bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde, Kurul’un hisse senetlerinin kayda alınmasına ilişkin düzenlemelerine uyulur.

             Borsaya başvuru

             MADDE 26 – (1) İhraç edilecek satın alma hakkı içeren OYP’nin Borsaya kotasyonu için Kurul ile eşzamanlı olarak Borsaya başvuruda bulunulur.

             Kaydileştirme esasları

             MADDE 27 – (1) OYP, Kurul’un kaydileştirmeye ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde kayden izlenir.

             Yürürlükten kaldırılan mevzuat

             MADDE 28 – (1) 20/3/2003  tarihli ve 25054 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:I, No:30 sayılı “Oydan Yoksun Hisse Senetlerine İlişkin Esaslar Tebliği” yürürlükten kaldırılmıştır.

             Yürürlük

             MADDE 29 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

             Yürütme

             MADDE 30 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.

(21.01.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.