Türkiye-Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (Ipa Iı) Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği (Sıra No:1)

 
13 Şubat 2016 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 29623

TEBLİĞ

Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA II)
ÇERÇEVE ANLAŞMASI GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO:1)
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki mali işbirliği çerçevesinde AB’nin 2014-2020 bütçe dönemine ilişkin mali yardımları için 11/02/2015 tarihinde Türkiye ile Avrupa Komisyonu arasında imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Tarafından Temsil Edilen Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) Çerçevesinde Birlik Tarafından Türkiye Cumhuriyeti’ne Yapılacak Mali Yardımın Uygulanmasına İlişkin Düzenlemeler Hakkında Çerçeve Anlaşma” (IPA II Çerçeve Anlaşması), 04/04/2015 tarih ve 6647 sayılı Kanunla1 onaylanması uygun bulunmuş, 08/05/2015 tarih ve 2015/7708 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı2 ekinde yayımlanmış ve 24/08/2015 tarih ve 2015/8085 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı3 ile 22/06/2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
1- Amaç
Bu Tebliğin amacı, IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28. maddesinde yer alan vergi istisnalarına ilişkin hükümlerin uygulama usul ve esaslarını, aynı maddenin 3. fıkrasının verdiği yetki kapsamında belirlemektir.
2- Kapsam
Bu Tebliğ, AB’nin 2014-2020 bütçe döneminde IPA II Çerçeve Anlaşması ve bu Anlaşmaya dayanarak Türkiye ile AB arasında imzalanan sektörel anlaşmalar veya finansman anlaşmaları ile IPA II kapsamındaki Teknik Destek ve Bilgi Değişim Mekanizması (TAIEX) da dâhil olmak üzere Birlik programları çerçevesinde ve finansmanı AB veya Türkiye-AB ortak finansmanı ile karşılanan, AB tarafından bu amaçla yetkilendirilmiş Sözleşme Makamları ile Birlik Yüklenicisi ve Birlik Yüklenicisi ile Birlik Alt Yüklenicileri arasında imzalanan sözleşmeleri kapsamaktadır.
3- Tanımlar
3.1. Sözleşme Makamı: Avrupa Komisyonu ile Avrupa Komisyonu tarafından AB mali yardımlarını kullandırmakla görevlendirilen ve Birlik Yüklenicisi ile Birlik Sözleşmesini imzalayan kurum veya kuruluşlardır. Türkiye’deki genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile özel kanunla kurulan kamu idarelerinin taraf olduğu ortak yönetim öngören anlaşmalara dayanılarak Avrupa Komisyonu tarafından yetkilendirilen bu idareler de Sözleşme Makamı olarak kabul edilir.
3.2. Finansman Anlaşması: IPA II Uygulama Tüzüğünün kapsamında olan bir eylem aracılığıyla Birliğin mali yardımının uygulanması için Avrupa Komisyonu ile IPA II yararlanıcısı arasında akdedilen yıllık veya çok yıllı anlaşma anlamına gelir.
3.3. Sektörel Anlaşma: Avrupa Komisyonu ile IPA II yararlanıcısı arasında belirli bir IPA II politika alanı veya programına ilişkin olarak Çerçeve Anlaşmada veya Finansman Anlaşmalarında yer almamış olup gözetilmesi gereken kural ve usulleri belirlemek için yapılan düzenleme anlamına gelir.
3.4. Birlik Yüklenicisi: Birlik Sözleşmesi kapsamında hizmet veren ve/veya mal tedarik eden ve/veya iş yapan ve/veya bir işi yöneten gerçek ve tüzel kişiler olarak anlaşılır. “Birlik Yüklenicisi” terimi ayrıca, hibe yararlanıcıları (ortaklar, Birlik Sözleşmesinde belirtilen iştirakler [ilişkili kişiler] ve alt hibe yararlanıcıları ve eşleştirme yüklenicileri dâhil) konsorsiyum veya ortak girişim [adi ortaklık] ortaklarını, eşleştirme kapsamında yüklenici ve daimi [Yerleşik] eşleştirme danışmanlarının (RTA) yanı sıra Teknik Yardım ve Bilgi Değişimi Aracı (TAIEX) kapsamındaki yüklenicileri işaret eder.
3.5. Birlik Sözleşmesi: Alt Hibe Sözleşmeleri ve IPA II faaliyetlerini finanse etmekte kullanılan dolaylı yönetim kapsamındaki görev dağılımı anlaşmaları dâhil olmak üzere ve IPA II yararlanıcısı veya IPA II yardımının gerçek ve tüzel kişileri tarafından eş finansmanı da içerecek şekilde Avrupa Komisyonu veya IPA II yararlanıcısı veya Birlik sözleşmeleri ile ilgili Hibe Yararlanıcısı tarafından imzalanan herhangi bir sözleşme veya hibe sözleşmesi anlamına gelir. “Birlik Sözleşmesi” terimi aynı zamanda TAIEX kapsamındaki yardım ve Birlik programları kapsamında alınan hibeler ve bu hibelerin eş finansmanını da içerecek şekilde Birlik programlarına katılımın hükümlerini de kapsar.
3.6. Alt Hibe Sözleşmesi: Kaynağını teşkil eden Birlik Sözleşmesine uygun olarak, Hibe Yararlanıcısı ile Alt Hibe Yararlanıcısı arasında imzalanan mal temini, hizmet alımı ve/veya iş yapımı içermeyen hibe sözleşmesidir.
3.7. Tedarikçi: Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisine mal tedarik eden veya hizmet sunan veya iş yapan gerçek ya da tüzel kişilerdir. Birlik Yüklenicisi ile bir Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal, hizmet veya işleri temin etmek amacıyla Tedarik Sözleşmesi imzalayan gerçek veya tüzel kişilerin, bu tedarik sözleşmelerinde kendilerini farklı sıfatlarla nitelendirmeleri, bunların “Tedarikçi” vasfını değiştirmez.
3.8. Tedarik Sözleşmesi: Birlik Yüklenicisi ile Tedarikçi arasında Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal, hizmet ve/veya işlerin tedariki amacıyla imzalanan sözleşmelerdir.
3.9. Hibe Yararlanıcısı: Kendisiyle bir hibe anlaşması imzalanan veya kendisine bir hibe kararı bildirilen gerçek veya tüzel kişi anlamına gelir.
3.10. Hibe Yararlanıcısı Konumunda Olan Birlik Yüklenicisi: Birlik Sözleşmesi kapsamında mal tedarik eden veya hizmet sunan veya iş yapan veya hibe sözleşmesini yürüten ve aynı zamanda hibeden doğrudan yararlanan gerçek veya tüzel kişidir.
4- IPA II Çerçeve Anlaşması Kapsamındaki Vergi İstisnaları ve Uygulaması
4.1. Vergi İstisnalarına İlişkin Genel Kural
IPA II Çerçeve Anlaşmasının “Vergiler, gümrük vergileri ve diğer mali harçlara ilişkin kurallar” başlıklı 28. maddesinin ilk fıkrası uyarınca; “Bir Sektörel Anlaşmada ya da Finansman Anlaşmasında aksi belirtilmemek kaydıyla vergiler, gümrük vergileri ve ithalat vergileri ve resimleri ve/veya eş etkiye sahip harçlar IPA II kapsamında finanse edilmez. Yukarıda bahsedilen kural kapsamında belirtilen vergi muafiyetleri, IPA II yararlanıcısı ve IPA II yardımının gerçek ve/veya tüzel alıcıları tarafından sağlanan eş-finansmanı da kapsar.”
Buna göre AB veya Türkiye ile AB ortak katkısıyla finanse edilen sözleşmelerin uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek vergiler, gümrük ve ithalat vergileri ve yükleri ve/veya eş etkiye sahip vergiler, mali yardımlardan finanse edilmeyecektir.
4.2. Katma Değer Vergisi İstisnası ve Uygulaması
4.2.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28. maddesinin 2/b bendinde;
“Birlik Yüklenicileri, Birlik Sözleşmesi kapsamında verilen herhangi bir hizmet ve/veya tedarik edilen mal ve/veya yapılan iş için KDV'den muaftırlar. Ayrıca, Birlik Yüklenicisi tarafından temin edilen mallar veya verilen hizmetler veya yapılan işler, Birlik Sözleşmesi kapsamındaki hedefler ve faaliyetlerle ilişkili oldukları derecede KDV'den muaftır.”
2/c bendinde ise;
“(b) paragrafında öngörülen muafiyet ilke olarak ön muafiyet yolu ile yürürlüğe konur. Bunun teknik anlamda ve/veya uygulamada mümkün olmadığı hallerde, söz konusu muafiyet iade/mahsup olarak yürürlüğe konur.
Ön muafiyetin uygulandığı durumlarda, bir Birlik Yüklenicisi veya Birlik Yüklenicisine mal tedarik eden ve/veya hizmet veren veya iş yapan bir yüklenici KDV'siz fatura keser. Bunun için IPA II yararlanıcısı, KDV'den ön muafiyet için etkin mekanizma ve usullerin önceden oluşturulmuş olmasını sağlar.
Fonun iadesi usulünün uygulanması durumunda, Birlik Yüklenicileri ve Birlik Yüklenicisinin Yüklenicileri, KDV iadesi için Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı kapsamında istenen gerekli belgelerle birlikte vergi idaresine yazılı talepte bulunmaları halinde, vergi idaresinden doğrudan KDV iadesi alabilirler.
Birlik Yüklenicisi ve Birlik Yüklenicisinin Yüklenicileri bu Anlaşmada öngörüldüğü şekilde KDV’den muaf olan IPA II yardımı kapsamında tedarik edilen mallar ve/veya verilen hizmetler ve/veya yapılan işlerle ilgili olarak ödenen KDV'yi, IPA II haricinde olan, herhangi bir işlemleri için tahsil edilen KDV'den mahsup etme veya indirme hakkına sahiptir.
Gerekli belgelerin sunulmasını takiben, vergi idaresi, vergi iadesi, muafiyet ve mahsup işlemini en fazla 30 takvim günü içerisinde asgari ve makul idari ücretler haricinde maliyet çıkarmadan tamamlar.”
hükümlerine yer verilmektedir.
4.2.2. Katma Değer Vergisi İstisna Sertifikası ile İstisnadan Yararlanılması
4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam
a) Katma Değer Vergisi (KDV) İstisna Sertifikası almak üzere Birlik Yüklenicilerinden;
i) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için Birlik Sözleşmesinin uygulandığı yer (sözleşmenin uygulandığı yerin tespiti mümkün değilse ikametgâhı);
ii) herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için mükellefiyeti;
iii) tüzel kişiler için ise iş merkezi (kayıtlı merkezi)
Vergi Dairesi Başkanlığı kurulu olan illerde (EK-1/a) bulunanlardan, imzaladıkları Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan bütçe payı 4 (dört) milyon Türk Lirasından (4 milyon Türk Lirası dâhil) az olanlar o ildeki Vergi Dairesi Başkanlığına (Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefi olanlar bu Vergi Dairesi Başkanlığına); Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan bütçe payı 4 (Dört) milyon Türk Lirasından fazla olanlar ise Gelir İdaresi Başkanlığına,
b) Katma Değer Vergisi (KDV) İstisna Sertifikası almak üzere Birlik Yüklenicilerinden;
i) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için Birlik Sözleşmesinin uygulandığı yer (sözleşmenin uygulandığı yerin tespiti mümkün değilse ikametgâhı);
ii) herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için mükellefiyeti;
iii) tüzel kişiler için ise iş merkezi (kayıtlı merkezi)
Vergi Dairesi Başkanlığı kurulu olmayan illerde (EK-1/b) bulunanların imzaladıkları Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan bütçe payı 2 (iki) milyon Türk Lirasından (2 milyon Türk Lirası dâhil) az olanlar o ildeki Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne; Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan bütçe payı 2 (iki) milyon Türk Lirasından fazla olanlar ise Gelir İdaresi Başkanlığına,
c) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişi Birlik Yüklenicileri (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi Birlik Yüklenicileri, imzaladıkları Birlik Sözleşmelerinde kendilerine ayrılan bütçe tutarına bakılmaksızın Gelir İdaresi Başkanlığına,
başvuracaklardır.
Birlik Sözleşmesinde yazılı kendisine ayrılan bütçe payı Euro (€) cinsinden belirlenmiş olan Birlik Yüklenicilerinin başvuru makamının tespitinde, başvuru tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınacaktır. Başvuru tarihinden kasıt, Birlik Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası başvurusuna ilişkin dilekçesinin, başvuru yapılacak makamın evrak kaydına giriş tarihidir.
4.2.2.2. KDV İstisna Sertifikası Başvurusunda Bulunabilecekler
Tebliğin “3-Tanımlar” bölümünde belirtilen “Birlik Yüklenicisi” ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de kurulu bulunmayan Birlik Yüklenicilerinin Türkiye’de kurulu bulunan şubelerine, başvurularının ilgili makamca uygun bulunması halinde KDV İstisna Sertifikası verilebilir.
Birlik Sözleşmesinin, Birlik Yüklenicisinin Türkiye şubesi tarafından yürütüldüğü hallerde, bu durumun Sözleşme Makamınca yazılı olarak teyit edilmesi gerekmektedir. Bu şekilde düzenlenen KDV İstisna Sertifikasının usulünce kullanılmamasından doğan yükümlülüklerden Birlik Sözleşmesinde adı geçen Birlik Yüklenicisinin merkezi de sorumludur.
İş ortaklığı (joint venture) olarak Birlik Sözleşmesi imzalayan firmalar, iş ortaklığı şeklinde mükellefiyet tesis ettirmiş olmaları halinde KDV İstisna Sertifikası iş ortaklığı adına; adi ortaklık şeklinde mükellefiyet tesis ettirmiş olmaları halinde ise KDV İstisna Sertifikası, adi ortaklık adına verilecektir. İş ortaklığı ya da adi ortaklık olarak sözleşme imzalayan firmaların aralarındaki sözleşmeye göre paylarına düşen oranda KDV İstisna Sertifikası talepleri kabul edilmeyecektir.
Eşleştirme (Twinning) Sözleşmesi kapsamında Yerleşik Eşleştirme Danışmanlarına hizmet sunan Yerleşik Eşleştirme Danışmanı Asistanı, IPA II Çerçeve Anlaşması uygulamasında Tedarikçi konumundadır. Buna göre Yerleşik Eşleştirme Danışmanı Asistanı, Eşleştirme Sözleşmesi çerçevesinde Yerleşik Eşleştirme Danışmanına sunacağı hizmet sırasında Tebliğin 4.2.2.6 numaralı bölümünde belirlenen usul ve esaslara uymak zorundadır.
4.2.2.3. KDV İstisna Sertifikası Başvurusunda İstenilen Belgeler
a) Başvuru Talep Dilekçesi: Dilekçede, KDV İstisna Sertifikası talebi açıkça belirtilerek Birlik Yüklenicisi tarafından tarih, adı soyadı ve unvan yazılarak imzalanacak ve dilekçeye iletişim bilgileri (adres, telefon, faks ve e-posta) ile dilekçe eki dokümanlar “Ekler” bölümüne açıkça yazılacaktır. (EK-2/a-b-c).
b) Sözleşme ve Ekleri: Aşağıda belirtilen belgelerin birer örneği, Sözleşme Makamı tarafından veya Birlik Yüklenicisinin gerçek kişi olması durumunda kendisi, tüzel kişi olması durumunda ise kurum yetkilisi tarafından “Aslının Aynıdır” şeklinde ibare konulmak suretiyle onaylayan kişinin ad-soyad ve unvanı ile tarih yazılıp imzalanarak başvuru belgeleri arasına eklenecektir:
- Sözleşme Makamı ile imzalanan Birlik Sözleşmesi,
- Birlik Sözleşmesinin işe başlama, sona erme tarihi, değişiklik usulleri, bütçesi, bütçe dağılımı vb. ekleri olması durumunda bu ekleri,
- Birlik Sözleşmesinde işe başlama tarihi için işe başlama bildirimi ya da idari emir (administrative order) vb. bir dokümana atıf yapıldığı durumlarda, işe başlama tarihini belirtir belge,
- Başvuru tarihi itibariyle Birlik Sözleşmesinin süresinin dolmuş olması ancak zeyilname (addendum) veya idari emir vb. belgelerle sürenin uzatılmış olması durumunda, bu belge.
Bu belgelere ek olarak;
Konsorsiyum halinde imzalanan Birlik Sözleşmelerinde;
- Konsorsiyum üyelerinden herhangi birinin Birlik Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, diğer konsorsiyum üyesinin/üyelerinin KDV İstisna Sertifikası talebinde bulunmayacaklarına ilişkin ıslak imzalı feragat yazıları (EK-15),
- Birlik Yüklenicisinin, konsorsiyum üyesi olarak Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı itibariyle KDV İstisna Sertifikası talebinde bulunması durumunda, konsorsiyum lideri ile Sözleşme Makamı arasında imzalanan sözleşme ve ekleri ile birlikte, her bir ortağa sözleşmeden ayrılan bütçe payını gösterir ortaklık sözleşmesinin ya da Birlik Sözleşmesinin eki mahiyetinde olan ve Sözleşme Makamı tarafından düzenlenen bütçe tablosunun bir örneği,
Birden fazla yararlanıcısı olan Birlik Sözleşmelerinde;
- Birlik Yüklenicisinin, koordinatör olarak Birlik Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, eş yararlanıcının/yararlanıcıların KDV İstisna Sertifikası talebinde bulunmayacaklarına ilişkin ıslak imzalı feragat yazıları (EK-16),
- Birlik Yüklenicisinin, eş yararlanıcı olarak Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, koordinatör ile Sözleşme Makamı arasında imzalanan sözleşme ve ekleri ile birlikte, koordinatör ile eş yararlanıcı/yararlanıcılar arasındaki bütçe dağılımını gösteren ortaklık sözleşmesinin ya da Birlik Sözleşmesinin eki mahiyetinde olan ve Sözleşme Makamı tarafından düzenlenen bütçe tablosunun bir örneği,
Eşleştirme Sözleşmelerinde;
Bir Eşleştirme Sözleşmesinin Eş Ülkesi tarafından atanan Yerleşik Eşleştirme Danışmanının yetkilendirildiğine dair Birlik Sözleşmesinin ilgili bölümünün bir örneği,
başvuru belgeleri arasına eklenecektir.
AB mali yardımları ihale prosedürlerini ve kurallarını düzenleyen standart dokümanların revize edilmesi neticesinde ortaya çıkacak farklı formatlardaki Birlik Sözleşmelerinde, başvuruların sonuçlandırılabilmesi için istenilen bilgileri sağlamak üzere ve gerekli görülen diğer hallerde Başvuru Makamı ilave belgeler isteme yetkisini haizdir.
Birlik Yüklenicisi, sunmuş olduğu belgelerin doğruluğundan sorumludur.
c) Bilgi Formunun Aslı: Bu Tebliğ eki “Bilgi Formu” (EK-3), hem Birlik Yüklenicisi hem de Sözleşme Makamı yetkilisi tarafından imzalanmalıdır. Söz konusu formu imzalayan kişilerin adı-soyadı ve unvanı, imza tarihi ve Birlik Sözleşmesinin uygulanacağı il/iller mutlaka yer almalı, Birlik Sözleşmesinin imzalanma şekli, karşısındaki kutucuğa (X) işareti konulmak suretiyle belirtilmeli, Bilgi Formundaki bilgiler ile Birlik Sözleşmesindeki bilgiler uyumlu olmalıdır. Bilgi Formunda elle doldurulan bölümler varsa Sözleşme Makamınca mutlaka paraflanması ve mühürlenmesi gerekmektedir. Bilgi Formunda Birlik Yüklenicisini ilgilendirmeyen kısımlar varsa bu bölümlere “Yok” ibaresi yazılmalıdır.
Bununla birlikte;
Konsorsiyum halinde imzalanan Birlik Sözleşmelerinde;
- Konsorsiyum üyelerinden herhangi birinin Birlik Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, Bilgi Formu bütçenin tamamı için imzalanmış olmalıdır.
- Birlik Yüklenicisinin, konsorsiyum üyesi olarak Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı itibariyle KDV İstisna Sertifikası talebinde bulunması durumunda, lider ve konsorsiyum üyelerinin payları Bilgi Formunda ayrı ayrı belirtilerek imzalanmış olmalı veya söz konusu bütçe paylarını gösteren tablo, Birlik Yüklenicisi ve Sözleşme Makamınca imzalanarak Bilgi Formuna ek yapılmalıdır.
Birden fazla yararlanıcısı olan Birlik Sözleşmelerinde;
- Birlik Yüklenicisinin, koordinatör olarak Birlik Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, Bilgi Formu bütçenin tamamı için imzalanmış olmalıdır.
- Birlik Yüklenicisinin, eş yararlanıcı olarak Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı için KDV İstisna Sertifikası talep etmesi durumunda, Koordinatör ve eş yararlanıcı/yararlanıcıların payları Bilgi Formunda ayrı ayrı belirtilerek imzalanmış olmalı veya söz konusu bütçe paylarını gösteren tablo, Birlik Yüklenicisi ve Sözleşme Makamınca imzalanarak Bilgi Formuna ek yapılmalıdır.
Sözleşme Makamının yurt dışında olduğu durumlarda, Bilgi Formunun Sözleşme Makamı tarafından onaylanacak bölümü boş bırakılabilecektir. Birlik Yüklenicisi tarafından imzalanacak bölüm; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Sözleşme Makamları, Bilgi Formunu imzalamakla, Bilgi Formunda bilgileri yer alan Birlik Sözleşmesinin IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında olduğunu teyit etmiş ve Bilgi Formundaki tüm bilgilerin doğruluğunu kabul etmiş sayılır.
4.2.2.4. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlıkları ve Defterdarlık Gelir Müdürlükleri Tarafından Yapılacak İşlemler
KDV İstisna Sertifikası başvurusunda bulunan Birlik Yüklenicisinin başvurusu, belgelerinin eksik olması durumunda dahi kabul edilecektir. Ancak bu eksiklikler, yetkili başvuru makamının resmî kayıtlarına giriş tarihinden itibaren 10 gün içinde yazılı olarak Birlik Yüklenicisine bildirilecektir. Başvurunun ret olunması halinde ret nedenleri yazı ile bildirilecektir.
Başvurusu uygun bulunan Birlik Sözleşmesindeki süresi bitmemiş Birlik Yüklenicisine, Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünce IPA II Çerçeve Anlaşmasında belirlenen vergi istisnalarından bu Tebliğle belirlenen usul ve esaslar dâhilinde yararlanabileceğine dair resmi yazı (EK-4/a) ve bu yazı ekinde Birlik Sözleşmesindeki bütçe payı ve Birlik Sözleşmesindeki süreler ile sınırlı olmak üzere KDV İstisna Sertifikası (EK-5) verilecektir.
Birlik Yüklenicisine verilen KDV İstisna Sertifikasının bir örneği, verilme tarihinden itibaren 15 gün içerisinde KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne gönderilecektir.
Başvurusu uygun bulunan ancak Birlik Sözleşmesinde yazılı süresi bitmiş bulunan Birlik Yüklenicisine verilecek resmi yazı (EK-4/b), Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde Birlik Sözleşmesi kapsamında mal ve hizmet alımları ile yaptırılan işler nedeniyle yüklendiği KDV’leri iade alabileceği hususunu içerecek, ancak ekinde KDV İstisna Sertifikası verilmeyecektir.
Birlik Sözleşmesinde sürenin açıkça belirtilmemiş olması durumunda, sözleşmede atıf yapılan belgelerde yazılı süreler dikkate alınacaktır. Birlik Sözleşmesinin süresinin Sözleşme Makamı tarafından zeyilname (addendum) veya idari emir (administrative order) vb. ile değiştirilmesinin mümkün olmadığı hallerde Sözleşme Makamı tarafından resmi yazı ile ilgili Başvuru Makamına bildirilen süreler (kesin kabul için öngörülen tarih dâhil) KDV İstisna Sertifikasının düzenlenmesinde dikkate alınır.
Birlik Yüklenicisi tarafından KDV İstisna Sertifikası almak için bu Tebliğ ile belirlenen başvuru makamlarından başka makamlara eksiksiz belgelerle başvuru yapılması halinde, başvuru evrakları, başvurulan makam tarafından doğru makama ivedilikle iletilecek ve bu durum ayrıca Birlik Yüklenicisine yazı ile bildirilecektir.
Birlik Yüklenicisi tarafından KDV İstisna Sertifikası almak için bu Tebliğ ile belirlenen başvuru makamlarından başka makamlara eksik belgelerle başvuru yapılması halindeyse başvuru evrakları Birlik Yüklenicisine iade edilerek, evraklarını tamamlamak suretiyle doğru makama başvurması gerektiği yazı ile bildirilecektir.
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(c) maddesi gereğince, Birlik Yüklenicisine, gerekli belgelerle eksiksiz olarak başvurduğu tarihten itibaren 30 gün içinde KDV İstisna Sertifikasının düzenlenip verilmesi gerekmektedir.
Tebliğin yayımı tarihinden itibaren Vergi Dairesi Başkanlıklarına ve Defterdarlık Gelir Müdürlüklerine yapılacak başvurular sonrasında verilen KDV İstisna Sertifikalarına ilişkin olarak ekteki tablo (EK-6), yıllık olarak doldurularak izleyen yılın Ocak ayının son gününe kadar avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine gönderilecektir.
4.2.2.5. Birlik Sözleşmesinde Değişiklik Olması Halinde İstenilen Belgeler ve Yapılacak İşlemler
Sözleşme Makamı tarafından Birlik Sözleşmesinin süresinde, bütçesinde, konusunda ve numarasında, Birlik Yüklenicisinin ve Hibe Yararlanıcısının unvanında değişiklik yapılması halinde Birlik Yüklenicisinin Sözleşme süresi devam ediyorsa mevcut KDV İstisna Sertifikasını değiştirmek için ilgili Sözleşme Makamından söz konusu değişikliğe ilişkin almış olduğu kanıtlayıcı belgenin “Aslının Aynıdır” ibaresi ile onaylanmış bir örneği ve bir önceki KDV İstisna Sertifikasının aslı ile birlikte KDV İstisna Sertifikasını aldığı makama dilekçeyle başvurması gerekmektedir.
Başvurusunun uygun bulunması halinde Birlik Yüklenicisine resmi yazı ekinde yeni KDV İstisna Sertifikası verilecektir. Daha önce verilen KDV İstisna Sertifikasının aslı vergi idaresine teslim edilmeden, Birlik Yüklenicisine yeni KDV İstisna Sertifikası verilmeyecektir.
Birlik Sözleşmesinin bütçesinde meydana gelecek değişikliklerde, sözleşme bütçesinin Tebliğin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümündeki tutarları aşması ya da bu tutarların altında kalması durumunda, sözleşme bütçesi düzeltilmiş KDV İstisna Sertifikasına ilişkin resmi yazı, ilk sertifikaya ilişkin resmi yazıyı veren makam tarafından verilecektir.
4.2.2.6. KDV İstisna Sertifikasının Kullanılması
KDV İstisna Sertifikası kullanmak suretiyle Birlik Sözleşmesi kapsamında temin edilecek mal, hizmet ile yapılan işler için Tedarikçi tarafından düzenlenecek fatura tutarı ya da aynı Birlik Sözleşmesi kapsamında aynı Tedarikçiden yapılacak alımların toplam tutarının (KDV Hariç) 3.500 TL’yi aşması durumunda Birlik Yüklenicisi öncelikle Tedarikçi ile bir örneği Tebliğin ekinde (EK-7) yer alan “Tedarik Sözleşmesi” yapacaktır. Söz konusu Tedarik Sözleşmesine konu mal, hizmet ve işlerin Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Hibe Yararlanıcısı tarafından “Bu Tedarik Sözleşmesinde yazılı alımlar …… tarih ve …… sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmıştır” şeklinde şerh düşülerek onaylanması halinde bu mal teslimi, hizmet ifası ve işler için KDV hesaplanmayacaktır.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe Yararlanıcısı olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi Birlik Yüklenicisinin gerçek kişi olması durumunda kendisi tarafından, tüzel kişi olması durumundaysa tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Birlik Yüklenicisi ve Tedarikçi, EK-7’deki bilgileri ihtiva etmek kaydıyla Tedarik Sözleşmesinin şeklini serbestçe tayin edebilirler.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yaptığı ve Hibe Yararlanıcısı tarafından onaylanmış Tedarik Sözleşmesinin ve Birlik Yüklenicisinde yer alan KDV İstisna Sertifikasının kendisine ibraz edilmesi halinde, söz konusu Tedarik Sözleşmesinin ve sertifikanın Birlik Yüklenicisi tarafından “Aslının Aynıdır” şeklinde onaylanan birer örneğini almak ve Birlik Yüklenicisine düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “6647 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28/2. maddesi gereğince, …………tarih ve ……….. sayılı KDV İstisna Sertifikasına istinaden KDV hesaplanmamıştır” şeklinde şerh düşmek suretiyle KDV hesaplamayacaktır.
Birlik Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası kullanmak suretiyle Birlik Sözleşmesi kapsamında temin edeceği mal, hizmet ile yapılan işler için Tedarikçinin düzenlediği fatura tutarı ve aynı Birlik Sözleşmesi kapsamında aynı Tedarikçiden yapılacak alımların toplam tutarı (KDV Hariç) 3.500 TL ve altında ise; Tedarik Sözleşmesi yapmak ve Hibe Yararlanıcısına onaylatmak şartı aranmaksızın, KDV İstisna Sertifikasının ibrazı ve bir örneğinin verilmesi ile yukarıdaki şerh düşülerek düzenlenecek fatura veya benzeri evrakta KDV hesaplanmayacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında KDV İstisna Sertifikası kullanarak KDV’siz yapmış olduğu alımlar ile KDV İstisna Sertifikası kullanmaksızın yapmış olduğu KDV’li alımlarını ve KDV’nin konusuna girmeyen diğer harcamalarını, Tebliğin eki “IPA Alım Bildirimi”ne (EK-8) aktarıp Hibe Yararlanıcısına “Bu bildirimde yer alan alım ve harcamalar, …….. tarih ve …... sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmıştır” şeklinde şerh düşülerek onaylattırmak suretiyle, Sözleşmenin imzalandığı tarihi takip eden takvim yılının başından başlamak üzere her yıl Şubat ayının son gününe kadar, yıl içerisinde sona eren sözleşmelerde sözleşme süresinin bittiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar, KDV iadesi talep edilen durumlarda ise her halükarda iade talebinde bulunulduğu tarihe kadar;
- KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
- KDV İstisna Sertifikasının alınmadığı durumlarda ise bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı bölümünde belirtilen KDV iadesi için yetkili vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
bir dilekçe ekinde ıslak imzalı olarak gönderecektir. Süresi takvim yılını aşan sözleşmelerde müteakip yıllarda yapılacak bildirimler, önceki dönemleri de içerecek şekilde kümülatif olarak yapılacak ve son bildirim elektronik ortamda da (cd, dvd, flash disk vb.) yapılacaktır. Herhangi bir alım olmadığı durumda, bu husus bir yazı ile yine aynı sürelerde ilgili makama bildirilecektir. KDV İstisna Sertifikasının alınmadığı durumlarda IPA Alım Bildirimi yalnızca KDV iadesi talebinde bulunulması halinde verilecektir.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe Yararlanıcısı olduğu durumlarda söz konusu bildirimin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri; bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
4.2.2.7. Zayi Olan KDV İstisna Sertifikası
KDV İstisna Sertifikası zayi olan Birlik Yüklenicisinin bir dilekçe ile ilk KDV İstisna Sertifikası başvurusu yaptığı makama başvurması durumunda, ilgili makam tarafından dilekçeleri dosyalarında muhafaza edilmek suretiyle ve Birlik Sözleşmesinin süresinin bitmemiş olması koşuluyla yeni KDV İstisna Sertifikası düzenlenerek verilecektir.
Diğer yandan, KDV İstisna Sertifikası zayi olan Birlik Yüklenicisine 04/01/1961 tarihinde kabul edilen 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun4 352/II-8 inci maddesi uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu Kanunun 373 üncü madde hükmü saklıdır.
4.2.3. KDV İadesi
IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında bir Birlik Yüklenicisi veya bu Tebliğde öngörüldüğü şekilde istisnaya hak kazanan bir Birlik Yüklenicisine mal teslim eden veya hizmet sunan veya iş yapan herhangi bir Tedarikçi, bu Tebliğde öngörüldüğü şekilde KDV’den istisna olarak teslim edilen mallar veya sunulan hizmetler veya yapılan işlerle ilgili olarak yüklendiği KDV’yi diğer işlemleri için tahsil ettiği KDV’den indirme hakkına sahiptir.
Bu düzenleme tam istisna mahiyetinde olduğundan istisna kapsamına giren teslim ve hizmetler veya yapılan işler dolayısıyla yüklenilen vergiler, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde, Birlik Yüklenicisine ve/veya Tedarikçiye nakden veya mahsuben iade edilebilecektir.
4.2.3.1. Birlik Yüklenicisine KDV İadesi
4.2.3.1.1. KDV İadesi İçin Başvurulacak Makam
Tebliğin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümündeki Makamlara başvurarak daha önce KDV İstisna Sertifikasına yönelik resmi yazı almış bulunan Birlik Yüklenicilerinden;
a) Herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olanlar (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç), bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
b) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler, Sözleşmesinin uygulandığı (sözleşmenin uygulandığı yerin tespiti mümkün değilse ikametgâhlarının bulunduğu) yerdeki o il için Tebliğin ekinde (EK-9) belirtilen yetkili vergi dairesi müdürlüğüne,
c) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) ile Türkiye’de işyeri olmayan ve herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) tüzel kişiler, Tebliğin ekinde (EK-9) belirtilen ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kendileri için tayin edilen vergi dairesi müdürlüğüne,
başvurarak Birlik Sözleşmesi kapsamında yüklendiği KDV’nin iadesi talebinde bulunacaktır.
Tebliğin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümündeki Makamlara başvurarak daha önce KDV İstisna Sertifikasına yönelik resmi yazı almamış bulunan Birlik Yüklenicileri, Birlik Sözleşmelerinin süresi bitmemiş ise öncelikle söz konusu Makamlara “4.2.2.3. KDV İstisna Sertifikası Başvurusunda İstenilen Belgeler” başlıklı bölümde belirtilen belgeler ile başvurarak KDV İstisna Sertifikası talep edeceklerdir. Birlik Sözleşmesindeki süresi bitmiş olanlar, söz konusu Makamlara “4.2.2.3. KDV İstisna Sertifikası Başvurusunda İstenilen Belgeler” başlıklı bölümde belirtilen belgeler ile başvurarak iade talebini bildirecek, ilgili makamca kendisine Birlik Sözleşmesi nedeniyle yüklendiği KDV’lerin iadesi için verilecek resmi yazı ile birlikte, yukarıda belirtilen, durumuna uygun vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne iade için başvuracaklardır.
KDV mükellefi olan Birlik Yüklenicisine nakden veya mahsuben yapılacak iade işlemleri, istisna kapsamındaki işlemlerin beyan edildiği dönem beyannameleri ile buna ilişkin verilecek standart iade talep dilekçesine dayanılarak yapılacaktır.
4.2.3.1.2. KDV İadesi İçin İstenilen Belgeler
Birlik Yüklenicisi tarafından yapılacak iade başvurusunda aşağıdaki belgelerin ibrazı gereklidir.
1) Standart iade talep dilekçesi,
2) İndirilecek KDV listesi (KDV mükellefi olmayan Birlik Yüklenicilerinden istenilmeyecektir.),
3) Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünce iade ile ilgili verilen resmi yazının veya KDV İstisna Sertifikasının bir örneği,
4) Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal ve hizmet alımları ile yaptırılan işlere ilişkin fatura veya benzeri evrakın aslı veya onaylı örnekleri,
5) Yüklenilen KDV listesi (Birlik Yüklenicisinin KDV mükellefi olmaması durumunda, bu listenin Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan harcamaya ait olduğu Sözleşme Makamınca onaylanmalıdır),
6) Kendisine ibraz edilen fatura veya benzeri evrak karşılığında Sözleşme Makamı tarafından yapılan ödemelere ilişkin makbuzların (banka dekontu dâhil) aslı veya onaylı örneği,
7) Birlik Sözleşmesinin varsa harcama kalemlerine ilişkin tablosu ve Sözleşme Makamı tarafından verilen Birlik Sözleşmesine ilişkin nihai uygun harcama tutarları tablosu.
4.2.3.1.3. Birlik Yüklenicisine Yapılacak KDV İadesine İlişkin Esaslar
Yüklenilen KDV listesinde yürürlükteki KDV mevzuatında belirtilen bilgilere yer verilecektir.
İstenilen belgelerin fotokopilerinin sunulması halinde, Birlik Yüklenicisi gerçek kişi olması durumunda kendisi tarafından, tüzel kişi olması durumundaysa kurum yetkilisi tarafından bu fotokopilerin aslının aynısı olduğuna dair bir şerh düşülerek, varsa kaşe tatbiki, imza ve tarih konulmak suretiyle onaylanması gerekir.
İade için Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda KDV mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracı için öngörülen limitleri geçerli olacaktır.
Birlik Sözleşmesinde yer alan bütçe tutarını aşan harcamalara ait KDV ile Birlik Yüklenicisi tarafından Birlik Sözleşmesi kapsamında yüklenilen ve Sözleşme Makamından tahsil edilen KDV, Birlik Yüklenicisine iade edilmez.
Ayrıca KDV mükellefi olmayan Birlik Yüklenicisine yapılacak olan KDV iadelerinde aşağıdaki hususlar da dikkate alınır:
KDV mükellefi olmayan Birlik Yüklenicisine AB fonundan yapılan ödemeye, KDV’nin dahil olup olmadığı hususu yüklenilen KDV listesine şerh düşülerek, yetkilinin adı-soyadı, unvanı ve tarih belirtilmek suretiyle Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır. Yapılan harcamaların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin Yeminli Mali Müşavir Raporu’nun bulunması halinde, Sözleşme Makamı anılan listeyi, bu rapora dayanarak onaylayacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri; bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Bu şekilde yapılacak onayda, yapılan harcamaların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin düzenlenmiş Yeminli Mali Müşavir Raporunun bir örneği de eklenecektir.
Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik Raporu düzenlendiği durumlarda yüklenilen KDV listesinin onaylanmasına ilişkin ayrıca bir Yeminli Mali Müşavir Raporu düzenlemesine gerek bulunmamaktadır.
4.2.3.2. Tedarikçiye KDV İadesi
Tedarikçilerin Birlik Sözleşmesi kapsamındaki KDV iade başvurularını yürürlükteki KDV mevzuatı çerçevesinde bağlı oldukları vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne yapması gerekmektedir.
Tedarikçi iade başvurusu için gümrük beyannameli mal ihracından doğan KDV iadeleri çerçevesinde ibraz edeceği belgelere aşağıdaki belgeleri de ilave edecektir:
1) İadeye konu her bir fatura için Birlik Yüklenicisinden aldığı KDV İstisna Sertifikasının Birlik Yüklenicisi tarafından “Aslının Aynıdır” onaylı bir örneği,
2) Tebliğin “4.2.2.6 KDV İstisna Sertifikasının Kullanılması” başlıklı bölümü uyarınca Tedarik Sözleşmesi düzenlenmesinin zorunlu olduğu durumlarda Birlik Yüklenicisi ile yapılan Tedarik Sözleşmesinin, Tebliğin aynı bölümündeki esaslar dâhilinde, onaylı örneği.
İade için Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda mal ihracı için öngörülen limitler geçerli olacaktır.
4.2.3.3. KDV İadesi için Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce Yapılacak İşlemler
KDV iadesi yapmakla görevlendirilen vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce, yukarıda belirtilen belgelerle birlikte başvuran KDV mükellefi olmayan ve herhangi bir diğer vergi türünden mükellefiyet kaydı bulunmayan;
- T.C. vatandaşı Birlik Yüklenicisine, T.C. kimlik numarası üzerinden,
- T.C. vatandaşı olmayan ve/veya Türkiye’de ikametgâhı olmayan gerçek kişiler ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi Birlik Yüklenicilerine (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) ilgili mevzuatına göre verilmiş olan potansiyel vergi kimlik numarasından (daha önce verilmemiş ise potansiyel vergi kimlik numarası verilmek suretiyle) işlem yapılacaktır.
KDV dışında başka bir vergi türünden mükellefiyet kaydı varsa, buna ilişkin vergi kimlik numarasından iade dilekçesi kabul edilecektir.
Tebliğin “4.2.3.1.1. KDV İadesi İçin Başvurulacak Makam” başlıklı bölümünde belirtilen iade için yetkili vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü, Birlik Yüklenicisinin iade talebini, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra nakden veya mahsuben yerine getirecektir.
Tedarikçilerin iade talepleri, bağlı oldukları vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü tarafından değerlendirilecektir.
Nakden veya mahsuben iade talepleri, iade için gerekli belgelerin ibrazı ve varsa eksikliklerin tamamlanmasını takiben, yürürlükteki KDV mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracından doğan KDV’nin iadesindeki esaslar çerçevesinde belgelerin eksiksiz tamamlandığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde sonuçlandırılacaktır. İade işlemleri sırasında yürürlükteki KDV mevzuatının “Özel Esaslar” bölümündeki düzenlemeler saklıdır.
Vergi dairesi müdürlükleri/malmüdürlükleri, IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında Birlik Yüklenicilerine ve Tedarikçilere yapmış oldukları KDV iadelerine ilişkin olarak hazırladıkları listeyi (EK-13) her yıl Şubat ayının sonuna kadar öncelikle avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine ve ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığına resmi yazı ekinde bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlıkları/Defterdarlık Gelir Müdürlükleri aracılığıyla göndereceklerdir.
4.2.4. Özellik Arz Eden Durumlar
4.2.4.1. Yıllara Sari İnşaat-Taahhüt İşleri
Yıllara sari inşaat-taahhüt işi yapan Birlik Yüklenicisi, bu inşaat-taahhüt işi ile ilgili olarak yüklendiği ve ilgili dönemde verdiği KDV beyannamesinde indiremediği KDV’yi, bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslar dahilinde iade alabilecektir. Ancak yürürlükteki KDV mevzuatında belirtilen satış faturaları yerine, ilgili vergilendirme döneminde yaptıkları işle ilgili hakediş belgeleri karşılığında Sözleşme Makamınca yapılan ödemeye ilişkin verilen makbuzun (banka dekontu, tahsilat alındısı vb.) yüklenilen KDV listesine eklenmesi yeterli olacaktır.
4.2.4.2. KDV İstisna Sertifikası İbraz Edilmeden KDV’siz Fatura Düzenlenmesi
Tebliğin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümünde belirtilen makamlara Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde herhangi bir tarihte başvurarak, bu makamlarca Birlik Yüklenicisi olduğu yazılı olarak tespit edilen Birlik Yüklenicisine mal teslim eden, hizmet ifasında bulunan veya iş yapan Tedarikçinin, kendisine Birlik Yüklenicisi tarafından o gün için geçerli bir KDV İstisna Sertifikası ibraz edilmemesine rağmen KDV hesaplamaksızın fatura düzenlemesi durumunda, yüklendiği KDV’lerin indirim ve iadeye konu edilebilmesi; işlemin Birlik Sözleşmesi süresi içerisinde yapılmış olması, Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Yeminli Mali Müşavir Raporu veya Vergi İnceleme Raporuyla tespiti ve Tebliğdeki diğer koşullara uyulması şartıyla mümkündür. Bu tespit, Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda işbu rapor ile de yapılabilir. Diğer yandan, yukarıdaki işleme taraf olan Birlik Yüklenicisine ve Tedarikçiye 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352/II-7 nci maddesi uyarınca ayrı ayrı ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir.
Tebliğin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümünde belirtilen makamlara Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde herhangi bir tarihte başvurmayan Birlik Yüklenicisine mal teslim eden, hizmet ifasında bulunan veya iş yapan Tedarikçinin, kendisine Birlik Yüklenicisi tarafından o gün için geçerli bir KDV İstisna Sertifikası ibraz edilmemesine rağmen KDV hesaplamaksızın fatura düzenlemesi durumunda, Tedarikçinin ilgili dönem KDV beyanlarında gerekli düzeltme işlemleri yapılacaktır. Vergi ziyaına neden olan durumların ortaya çıkması halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre vergi ziyaı cezası uygulanacaktır. Yapılacak düzeltme işleminin sonucunu müteakiben söz konusu mal teslimi veya hizmet ifasının Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Yeminli Mali Müşavir Raporuyla veya bir Vergi İnceleme Raporuyla tespiti halinde ve Tebliğdeki diğer koşullara uyulması durumunda, yürürlükteki KDV mevzuatına göre yapmış olduğu mal ve hizmet alımları nedeniyle yüklendiği KDV’ler ile ilgili Birlik Yüklenicisinin iade başvurusu, iadeye yetkili makam tarafından sonuçlandırılacaktır.
4.2.4.3. Sözleşme Makamınca Nihai Uygun Harcama Tutarının Tespiti
Sözleşme Makamının yaptığı denetimler sonucunda sözleşmeye ilişkin nihai uygun harcama tutarının yeniden belirlenmesi durumunda, söz konusu Birlik Sözleşmesi kapsamında Tedarikçilerden yapılan mal teslimleri, hizmet ifaları ve işlerde faydalanılan KDV istisna tutarları, yeni sözleşme bütçesi dikkate alınarak hesaplanacak, bu tutarı aşan kısımlar için KDV istisnasından yararlanıldığının tespit edilmesi durumunda aşan kısımlara yönelik tahsil edilmeyen vergiler, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmek ve söz konusu vergiler için kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi hesaplanmak suretiyle bu Tebliğin “4.2.3.1.1. KDV İadesi İçin Başvurulacak Makam” başlıklı bölümünde belirtilen iadeye yetkili vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tahsil edilecektir.
4.2.4.4. Birlik Sözleşmesinin Feshi
Birlik Sözleşmesinin feshedildiğinin “4.2.2.1. KDV İstisna Sertifikası Başvurusu Yapılacak Makam” başlıklı bölümde belirtilen Başvuru Makamları tarafından öğrenilmesi durumunda, KDV İstisna Sertifikası iptal edilecek ve feshedilen Birlik Sözleşmesi kapsamında faydalanılan istisnalar nedeniyle varsa tahsil edilmeyen vergiler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmek ve söz konusu vergiler için kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi hesaplanmak suretiyle Tebliğin “4.2.3.1.1. KDV İadesi İçin Başvurulacak Makam” başlıklı bölümünde belirtilen iade için yetkili vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tahsil edilecektir.
4.2.4.5. Müteselsil Sorumluluk
Tedarikçilerin bu Tebliğ hükümlerine aykırı olarak KDV istisnası uygulamaları halinde, istisna uygulaması nedeniyle ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim ve hizmeti yapan Tedarikçiler ile birlikte teslim veya hizmet yapılanlar da müteselsilen sorumlu olur.
Kendilerine KDV İstisna Sertifikası ibraz edilen Tedarikçiler, Tebliğdeki usul ve esaslara uygun olarak istisna kapsamında işlem yaparlar. Daha sonra işlemin, istisna için gerekli şartları baştan taşımadığı ya da şartların sonradan ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan Birlik Yüklenicisinden aranır. Tedarikçinin indirim işlemleri ve iade talebi ise Tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilen usul ve esaslar kapsamında yerine getirilir.
4.2.4.6. Birlik Sözleşmesinin Süresi Dışında Yapılan Zorunlu Harcamalar
Birlik Sözleşmesi ve eklerinde yazılı olan başlangıç tarihinden önce veya bitiş tarihinden sonra Birlik Yüklenicileri tarafından yapılması zorunlu olan hizmet alımlarına ilişkin KDV’lerin iadesi, bu hizmet alımlarının Birlik Sözleşmesi kapsamında ve uygun harcama kalemleri içerisinde olduğunun, Birlik Sözleşmesi ve eklerinden açıkça tespit edilebilmesi halinde bu belgelere göre; Birlik Sözleşmesi ve eklerinden açıkça tespit edilemediği durumlarda ise Vergi İnceleme Raporu veya Yeminli Mali Müşavir Raporuyla tespiti ve Tebliğdeki diğer koşullara uyulması şartıyla mümkündür. Bu tespit, Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda işbu rapor ile de yapılabilir.
4.2.4.7. Sözleşme Makamlarına Düzenlenen Faturalar
AB mali yardım kurallarına uygun olarak Birlik Yüklenicilerinin, Birlik Sözleşmesi kapsamında yaptıkları işlerle ilgili Sözleşme Makamlarına düzenledikleri faturaların KDV hesaplanmaksızın düzenlenmesinde, Birlik Sözleşmesi süreleri içerisinde olması ve KDV İstisna Sertifikası şartı aranmaz.
4.3. Özel Tüketim Vergisi İstisnası ve Uygulaması
4.3.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28. maddesinin 2/e bendinde;
“Birlik Yüklenicilerinin harcamaları, Birlik sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi tarafından tedarik edilen mallar ve/veya verilen hizmetler ve/veya yapılan işlere ilişkin ise, özel tüketim vergileri veya tüketim vergilerinden veya eş etkiye sahip diğer vergi ve harçlardan muaftırlar”
hükmü yer almaktadır.
4.3.2. ÖTV İstisnası Uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)’ne tabi bir mal almak istediğinde, bu Tebliğin “4.2.2.” numaralı bölümünde belirtilen usul ve esaslar dâhilinde öncelikle KDV İstisna Sertifikası başvurusu yapmak zorundadır.
4.3.2.1. ÖTV Mükellefi Olmayanlardan Yapılan Alımlarda
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında ÖTV mükellefi olmayan Tedarikçiden temin edeceği ÖTV’ye tabi mallar için başlangıçta ÖTV dâhil tutarı ödeyerek alım yapacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren takvim yılının üçer aylık dönemleri itibariyle bu kapsamda satın aldığı malları, liste (EK-10) halinde hazırlayarak ve “Bu listede yer alan alımlar, IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamındaki ………..tarih ve …………….. sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmıştır.” şeklinde şerh düşülerek Hibe Yararlanıcısına onaylattıracak ve iade için istenilen belgeler arasına ekleyecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik Yüklenicisi olması durumunda söz konusu ÖTV İçeren Onaylı Mal Alım Listesi, Birlik Sözleşmesi ile ilgili olarak düzenlenmiş Yeminli Mali Müşavir Raporuna dayanılarak Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi olması durumunda Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi olması durumunda ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak onayda, yapılan harcamaların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin Yeminli Mali Müşavir Raporunun bir örneğinin de eklenmesi gerekmektedir.
İstisna olmasına rağmen Birlik Yüklenicisi tarafından ödenen ÖTV’ler, bu Tebliğin “4.3.3. Birlik Yüklenicisi Tarafından Ödenen ÖTV’nin İadesi” başlıklı bölümdeki yer alan usul ve esaslar çerçevesinde iade alınabilecektir.
4.3.2.2. ÖTV Mükelleflerinden Yapılan Alımlarda
Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi tarafından ÖTV mükelleflerinden temin edilecek malların; Tedarikçi ile bir örneği Tebliğin ekinde (EK-7) yer alan “Tedarik Sözleşmesi”nin yapılması ve bu sözleşme konusu malların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Hibe Yararlanıcısı tarafından onaylanması halinde ÖTV ödenmeksizin tedarik edilmesi mümkündür. ÖTV mükelleflerinden gerçekleştirilecek alımlarda yapılacak Tedarik Sözleşmeleri için herhangi bir limit bulunmamaktadır. Birlik Yüklenicisi ve Tedarikçi, EK-7’deki bilgileri ihtiva etmek kaydıyla Tedarik Sözleşmesinin şeklini serbestçe tayin edebilirler.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe Yararlanıcısı olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri; bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yaptığı ve yukarıdaki usullerde onaylanmış Tedarik Sözleşmesinin bir örneğini alarak Birlik Yüklenicisine düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “6647 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA II Çerçeve Anlaşması ve ……. tarih ve …… sayılı Birlik Sözleşmesi gereğince ÖTV hesaplanmamıştır” şeklinde şerh düşmek suretiyle ÖTV hesaplamayacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında ÖTV mükellefinden ÖTV ödeyerek yaptığı alımlar için ÖTV içeren Mal Alım Listesini (EK-10) Tebliğin 4.3.2.1 numaralı bölümünde belirlenen şekilde onaylatarak iade için istenilen belgeler arasına ekleyecektir.
4.3.3. Birlik Yüklenicisi Tarafından Ödenen ÖTV’nin İadesi
4.3.3.1. KDV İstisna Sertifikası Alan Birlik Yüklenicisine ÖTV İadesi
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal ve hizmet alımları ile işlerin KDV’den istisna tutulması için daha önce KDV İstisna Sertifikası alan Birlik Yüklenicisi, Tebliğin 4.3.3.3 numaralı bölümünde belirtilen belgelerle birlikte;
a) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler Sözleşmesinin uygulandığı yerin (sözleşmenin uygulandığı yerin tespiti mümkün değilse ikametgâhlarının), herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler mükellefiyetinin, tüzel kişiler ise iş merkezinin (kayıtlı merkez) bulunduğu ildeki ekli listede (EK-9) yer alan vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak,
b) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler (yerleşik eşleştirme danışmanları dâhil) ile Türkiye’de işyeri olmayan ve herhangi vergi türünden bir vergi mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) tüzel kişiler, Tebliğin ekinde (EK-9) belirtilen ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kendileri için tayin edilen vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak,
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki harcamaları dolayısıyla ödediği ÖTV’nin iadesini alabileceklerdir.
4.3.3.2. KDV İstisna Sertifikası Almayan Birlik Yüklenicisine ÖTV İadesi
KDV İstisna Sertifikası almayan Birlik Yüklenicisinin, Sözleşme Makamı ile imzaladığı sözleşmenin IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında bir Birlik Sözleşmesi ve kendisinin de Birlik Yüklenicisi olduğunun tespit edilebilmesi için öncelikle Tebliğin 4.2.2.3 numaralı bölümünde belirtilen belgelerle birlikte yine Tebliğin 4.2.2.1 numaralı bölümünde belirtilen makamlara başvurması gerekmektedir. Bu başvurunun uygun bulunması halinde, vergi idaresi tarafından Birlik Yüklenicisine bir resmi yazı verilecektir.
Birlik Yüklenicisi, verilen resmi yazı ve bu Tebliğin 4.3.3.3 numaralı bölümünde belirtilen diğer belgelerle birlikte, Tebliğe ekli listede (EK-9) yer alan vergi dairesi müdürlüklerinden, Tebliğin 4.3.3.1. numaralı bölümünde belirtilen vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak, Birlik Sözleşmesi kapsamındaki harcamaları dolayısıyla ödediği ÖTV’nin iadesini alabilecektir.
4.3.3.3. ÖTV İadesi İçin İstenilen Belgeler
Birlik Yüklenicileri;
1) Standart İade talep dilekçesi,
2) Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünden alınan resmi yazının veya KDV İstisna Sertifikasının bir örneği,
3) ÖTV içeren onaylı Mal Alım Listesi (EK-10),
4) ÖTV içeren mal alımlarına ilişkin fatura veya benzeri evrakın aslı veya onaylı örnekleri,
5) ÖTV içeren mal alımları içerisinde yer alan kendileri tarafından hesaplanmış iade edilecek ÖTV listesi,
ile birlikte ilgili vergi dairesine iade için başvuracaklardır.
İstenilen belgelerin fotokopilerinin sunulması halinde, Birlik Yüklenicisi gerçek kişiyse kendisi, tüzel kişiyse kurum yetkilisi tarafından bu fotokopilerin aslının aynısı olduğuna dair bir şerh düşülerek, varsa kaşe tatbiki, imza ve tarih konulmak suretiyle onaylanması gerekir.
Sözleşme süresi devam eden Birlik Yüklenicisi, ÖTV iade talebini, Birlik Sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren takvim yılının üçer aylık dönemleri itibariyle yapacaktır. Sözleşme süresi sona eren Birlik Yüklenicisi, ÖTV iade talebini sözleşmenin tamamlandığı tarihten itibaren yapabilecektir.
4.3.3.4. ÖTV İadesi İçin Vergi Dairesi Müdürlüğünce Yapılacak İşlemler
ÖTV iadesi yapmakla görevlendirilen vergi dairesi müdürlüğünce, yukarıda belirtilen belgelerle birlikte kendisine başvuran;
- T.C. vatandaşı Birlik Yüklenicisine, T.C. kimlik numarası üzerinden,
- T.C. vatandaşı olmayan ve/veya Türkiye’de ikametgâhı olmayan gerçek kişiler ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi Birlik Yüklenicilerine (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) öncelikle ilgili mevzuatına göre verilecek potansiyel vergi kimlik numarasından (daha önce verilmemiş ise potansiyel vergi kimlik numarası verilmek suretiyle) işlem yapılacaktır.
Birlik Yüklenicisinin herhangi bir diğer vergi türünden mükellefiyet kaydı varsa, buna ilişkin vergi kimlik numarasından iade dilekçesi kabul edilecektir.
Vergi dairesi müdürlüğünce yapılacak incelemede, ÖTV içeren mal alımlarına ilişkin fatura veya benzeri evrakta gösterilen malların ÖTV Kanununa ekli listelerde yer alan mallar olduğu ve mal alım bedeli içindeki ÖTV tutarının doğruluğu tespit edilecektir. Bu tespitin; maktu vergi uygulanan (I) sayılı listedeki mallar, (III) sayılı listedeki alkollü içkiler ve tütün mamulleri ile (IV) sayılı listedeki cep telefonları için miktar üzerinden maktu tutar olarak hesaplanması mümkündür. Ancak verginin, ithalatta veya üreticinin teslimindeki matrah üzerinden tabi olduğu orana göre nispi olarak hesaplandığı (II) ve (IV) sayılı listedeki mallar ile (III) sayılı listedeki malların nispi vergi tutarları, gerekirse bu safhalar için vergi incelemesi yapılmak suretiyle tespit edilebilecektir. Bu şekilde hesaplanan ÖTV tutarlarının, ithalatta gümrük idaresine, yurt içinde ise mükellefleri tarafından vergi dairesine beyan edilip ödendiğinin de tespiti gerekmektedir. Bu inceleme veya tespitin, Yeminli Mali Müşavir Raporuyla da yapılması mümkündür.
Vergi dairesi müdürlüğünce gerekli incelemeler yapıldıktan ve verginin ödendiği tespit edildikten sonra, söz konusu mallara ait ÖTV, talebe göre gümrük beyannameli mal ihracından doğan KDV iadesi ile ilgili olarak KDV Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde nakden veya mahsuben iade edilecektir. İade işlemleri sırasında yürürlükteki KDV mevzuatının “Özel Esaslar” bölümündeki düzenlemeler saklıdır. İade için Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda KDV mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracı için öngörülen limitleri geçerli olacaktır.
İade başvurusu sırasında Tebliğin 4.3.3.3. numaralı bölümünün (2) numaralı fıkrasında Birlik Yüklenicisinden istenilen ve Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünden alınan resmi yazının veya KDV İstisna Sertifikasının örneği, aslı görülmek suretiyle Vergi Dairesi Müdürü veya yetkilendirdiği personel tarafından tasdik edilecektir.
Vergi Dairesi Müdürlükleri, IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında Birlik Yüklenicileri ve tedarikçilere yapmış oldukları ÖTV iadelerine ilişkin olarak hazırladıkları listeyi (EK-14) her yıl Şubat ayının sonuna kadar öncelikle avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine ve ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığına resmi yazı ekinde bağlı olduğu Vergi Dairesi Başkanlıkları/Defterdarlık Gelir Müdürlükleri aracılığıyla göndereceklerdir.
4.3.4. ÖTV İstisnasından Yararlanılarak İlk İktisabı Yapılan Araçların Üçüncü Kişilere Devrinde ÖTV Uygulaması
ÖTV Kanununun 15/2-a maddesi, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulananların, istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisaptaki matrah esas alınarak, adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescil tarihinde geçerli olan oran üzerinden bu tarihte ÖTV alınacağını hükme bağlamıştır. Bu hüküm uyarınca, ÖTV istisnasından yararlanılarak ilk iktisabı yapılan kayıt ve tescile tabi taşıt araçlarının, istisnadan yararlanan kişi/kuruluşlara satışı veya devri, veraset yoluyla intikali ile Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 39 uncu maddesi kapsamında taşıtın tekrar tescil edilmesine imkân bulunmayacak şekilde hurdaya ayrılması halleri hariç olmak üzere, üçüncü kişiler tarafından iktisabında, söz konusu araçları adına kayıt ve tescil ettirecek olan üçüncü kişiler tarafından Kanunun 15/2-a maddesi kapsamında ÖTV beyanında bulunulmak suretiyle ÖTV tarhiyatı yapılacaktır. Söz konusu aracın Birlik Sözleşmesinde yer alan işlerden başka işlerde de kullanılacak olması nedeniyle başlangıçta ÖTV ödemek suretiyle satın alınmış, ancak daha sonra sözleşme kapsamında kullanım süresine bağlı olarak hesaplanan ÖTV tutarı iade edilmiş olması durumunda, iade edilen tutarın üçüncü kişiler tarafından beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
4.4. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler İle İlgili Hususlar
4.4.1. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde KDV İstisnası Uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında teslim edeceği mallar veya sunacağı hizmetler veya yapacağı işler ile bağlantılı olarak temin edeceği Amortismana Tabi İktisadi Kıymetleri, ancak söz konusu kıymetlerin sadece Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılan kıymetler olması ve bu kıymetlerin Birlik Sözleşmesinin sona ermesiyle Hibe Yararlanıcısına bedelsiz tesliminin öngörülmesi halinde, yukarıda yer alan esaslara göre KDV’siz olarak temin edebilme imkânına sahiptir. Bu durumda Birlik Yüklenicisinin tedarikçi ile yapacağı ve Hibe Yararlanıcısı tarafından onaylanacak Tedarik Sözleşmesinde (EK-7), bu kıymetin Birlik Sözleşmesi sonunda Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devir olunacağı açıkça belirtilecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik Yüklenicisi olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu Tedarik Sözleşmesinin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yapmış olduğu Tedarik Sözleşmesinin Hibe Yararlanıcısı tarafından; Hibe Yararlanıcısı ile Birlik Yüklenicisinin aynı olması durumunda ise Sözleşme Makamı veya yukarıda belirtilen şahıslar tarafından onaylanmış bir örneğini almak suretiyle düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28/2. maddesi gereğince, …………tarih ve ……….. sayılı KDV İstisna Sertifikasına istinaden” şeklinde şerh düşerek KDV hesaplamayacaktır.
Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Birlik Sözleşmesinde yer alan işlerden başka işlerde de kullanılacak olması durumunda, Birlik Yüklenicisi söz konusu Amortismana Tabi İktisadi Kıymetleri başlangıçta KDV ödemek suretiyle satın alacak ve yüklenilen KDV’yi diğer vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirim konusu yapacaktır. Birlik Sözleşmesinin sona ermesiyle, ödenen KDV’nin, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılma süresinin, bu kıymet için belirlenen amortisman süresi oranına isabet eden kısmı için Tebliğin 4.2.3 numaralı bölümünde yer alan esaslara göre iade talep edilecektir. Bu durumda Birlik Yüklenicisi, Tedarik Sözleşmesini (EK-7) Hibe Yararlanıcısına onaylattırırken, Hibe Yararlanıcısının bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında ne kadar süre kullanılacağına dair bir şerh koymasını sağlayacaktır.
4.4.2. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde ÖTV İstisnası Uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında ÖTV mükelleflerinden temin edeceği Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler için, ancak söz konusu kıymetlerin sadece Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılacak kıymetler olması ve bu kıymetlerin Birlik Sözleşmesi sonunda Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devrinin öngörülmüş olması durumunda, bu kıymetleri başlangıçta ÖTV ödemeksizin alabilecektir. Bu durumda Birlik Yüklenicisinin tedarikçi ile yapacağı ve Hibe Yararlanıcısı tarafından onaylanacak Tedarik Sözleşmesinde (EK-7), bu kıymetin Birlik Sözleşmesi sonunda Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devir olunacağı açıkça belirtilecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik Yüklenicisi olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu Tedarik Sözleşmesinin; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yapmış olduğu Tedarik Sözleşmesinin Hibe Yararlanıcısı tarafından, Hibe Yararlanıcısı ile Birlik Yüklenicisinin aynı olması durumunda ise Sözleşme Makamı veya yukarıda belirtilen şahıslar tarafından onaylanmış bir örneğini almak suretiyle düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “6647 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA II Çerçeve Anlaşması ve …..… tarih ve ..…… sayılı Birlik Sözleşmesi gereğince ÖTV hesaplanmamıştır” şeklinde şerh düşerek ÖTV hesaplamayacaktır.
Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Birlik Sözleşmesinde yer alan işlerden başka işlerde de kullanılacak olması durumunda, Birlik Yüklenicisi söz konusu Amortismana Tabi İktisadi Kıymetleri başlangıçta ÖTV ödemek suretiyle satın alacaktır. Birlik Sözleşmesinin sona ermesiyle, ödenen ÖTV’nin, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılma süresinin, bu kıymet için belirlenen amortisman süresi oranına isabet eden kısmı için Tebliğin 4.3.3 numaralı bölümünde yer alan esaslara göre iade talep edecektir. Bu durumda Birlik Yüklenicisi, Tedarik Sözleşmesini (EK-7) Hibe Yararlanıcısına onaylattırırken, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında ne kadar süre kullanılacağına dair Hibe Yararlanıcısının bir şerh koymasını sağlayacaktır.
4.4.3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Hibe Yararlanıcısına Bedelsiz Devri
Tebliğin uygulaması bakımından Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devrinin öngörüldüğü durumlarda söz konusu devir işlemi Birlik Yüklenicisi tarafından doğrudan yapılabileceği gibi AB Mali Yardım kuralları gereği Sözleşme Makamları aracılığı ile de yapılabilir.
4.5. Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası ve Uygulaması
4.5.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28 (2)(d) maddesinde;
“Birlik sözleşmelerinden doğan kâr veya gelir ulusal/yerel vergi sistemine göre Türkiye Cumhuriyeti’nde vergiye tabidir. Ancak Avrupa Birliği üye devletlerinde veya IPA II yararlanıcısı haricinde IPA II kapsamında uygun olan diğer ülkelerde ikamet eden veya iş kurmuş olan, Birlik sözleşmelerini yürüten, yabancı çalışanlar ve daimi eşleştirme danışmanları da dâhil olmak üzere, gerçek ve tüzel kişiler, geçerli çifte vergilendirme anlaşmalarının hükümlerine göre, söz konusu şekilde elde ettikleri gelirin Türkiye Cumhuriyeti’nde isnat edilebileceği bir ikametgâh veya daimi işletme sahibi oldukları durumlar istisna olmak üzere, stopaj ve geçici veya sürekli vergiler dâhil Türkiye Cumhuriyeti’ndeki kazanç veya gelir vergisinden muaftırlar.
Bir hibe yararlanıcısının alacağı bir Birlik hibesi bu yararlanıcının kârı veya geliri olarak değerlendirilmez. Hibe sözleşmesinden elde edilen bir kâr söz konusu ise, Komisyon temel sözleşme koşulları uyarınca kârın belli bir yüzdesini geri alabilir. Kârın geri kalan miktarı ulusal/yerel vergilendirme sistemine göre vergiye tabi olabilir. İşbu paragraf bağlamında “kâr”, bir bakiye için ödeme talebi yapıldığında Sözleşme Makamı tarafından onaylanan uygun maliyetler üzerinden alınan miktardır”
hükmü yer almaktadır.
4.5.2. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun (GVK) Geçici 84. Madde Hükmü
18/04/2013 tarihli ve 28622 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 03/04/2013 tarihli ve 6456 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 15 inci maddesi ile 31/12/1960 tarihinde kabul edilen 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa5 eklenen geçici 84 üncü maddede;
“Avrupa Birliği organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan hibeler, özel bir fon hesabında tutulur ve gelir olarak dikkate alınmaz. Söz konusu hibelerle gerçekleştirilecek projelere ilişkin olarak bu fondan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider ve maliyet olarak dikkate alınmaz. Proje sonunda herhangi bir şekilde harcanmayan ve iade edilmeyen tutarın kalması hâlinde bu tutar gelir kaydedilir.
Birinci fıkra çerçevesinde sağlanan hibelerle finanse edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler üzerinden ve yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden, fon hesabından yapılan harcama tutarları ile sınırlı olmak üzere, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) ve (3) numaralı bentleri ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.” hükmü yer almaktadır.
4.5.3. İstisnanın Uygulanması
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(d) maddesi uyarınca, Birlik Sözleşmelerinden doğan kâr veya gelir Türk vergi sistemine göre Türkiye Cumhuriyeti’nde vergiye tabidir.
Ancak, AB veya AB ve Türkiye ortak katkısı ile finanse edilen Birlik Sözleşmelerini yürüten gerçek ve tüzel kişi Birlik Yüklenicilerinden,
- AB ülkeleri ile Türkiye dışındaki IPA II yararlanıcısı diğer ülkelerde mukim veya kurulu olan ve
- Uygulanabilir bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hükümlerine göre, Birlik Sözleşmesinin yürütülmesinden elde ettikleri kazancı Türkiye'de bir işyerine atfedilemeyen veya Türkiye’de mukim statüsünde bulunmayanların
Birlik Sözleşmesinin yürütülmesinden elde ettikleri gelir veya kazanç, gelir ve kurumlar vergisinden istisnadır. Bu istisna, söz konusu kişilerin elde ettikleri gelir veya kazanca ilişkin olarak yapılan gelir ve kurumlar vergisi tevkifatlarını da kapsar.
Aynı zamanda bu sözleşmeler kapsamında bir Birlik Yüklenicisine bağlı olarak hizmet ifa eden ve ücreti Birlik Sözleşmesi bütçesinden ödenen ve AB ülkeleri ile Türkiye dışındaki IPA II yararlanıcısı diğer ülkelerde mukim olan gerçek kişilerin elde ettikleri gelirler de gelir vergisine tabi değildir.
Diğer taraftan, AB organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan hibelerin, özel bir fon hesabında tutulması ve bu fondan yapılan harcamaların da gider ve maliyet olarak dikkate alınmaması şartıyla, söz konusu hibeler alındığı dönemde gelir olarak değerlendirilmeyecektir. Proje tamamlandığında ise varsa harcanmayan ve iade edilmeyen hibe tutarları gelir olarak dikkate alınacaktır.
AB hibesinin harcamaların yapılmasından sonra verildiği durumlarda, söz konusu hibenin özel bir fon hesabına alınması ve fon hesabına alınan bu tutarın, söz konusu varlığın aktifte kayıtlı maliyetinden veya ilgili gider hesabından düşülmesi mümkündür.
AB organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan hibelerle finanse edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işleri ve serbest meslek hizmetlerine ilişkin olarak bu işleri icra eden Birlik Yüklenicilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılmayacaktır.
Yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin hakediş ödemeleri ve serbest meslek niteliğindeki ödemeler dışında, söz konusu hibelerle finanse edilen ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ile 13/06/2006 tarihinde kabul edilen 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun6 15 ve 30 uncu maddelerinde sayılan diğer ödemelerden (gayrimaddi hak bedeli, kira, faiz, ücret vb.) gelir ve kurumlar vergisi tevkifatı yapılmaya devam edilecektir.
4.6. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti ve Uygulaması
4.6.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(f) maddesinde;
“IPA II kapsamındaki eylemlerden ve/veya sözleşmelerden ve/veya faaliyetlerden faydalananlar, IPA II kapsamında ne şekilde olduğuna bakılmaksızın kendilerine transfer edilen mal ve/veya hak ve/veya yapılmış tesisler ve/veya fonlar ile ilgili olarak doğan ‘Veraset ve İntikal Vergisi’nden veya eş etkiye sahip diğer vergi veya harçlardan muaftır.”
hükmü yer almaktadır.
4.6.2. Muafiyetin Uygulaması
AB veya Türkiye ve AB ortak katkısı ile finanse edilen Birlik Sözleşmesi ile ilgili olarak herhangi bir şekilde karşılıksız olarak kendilerine transfer edilen mal ve/veya hak ve/veya sağlanan olanaklar ve/veya sağlanan fonlar ilgili olarak hibe yararlanıcıları, veraset ve intikal vergisinden veya bu vergi yerine ihdas edilecek vergiden muaf tutulacak ve bu transferlerle ilgili herhangi bir veraset veya intikal vergisi beyanında bulunulmayacaktır.
4.7. Damga Vergisi ile Harç İstisnası ve Uygulaması
4.7.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(h) maddesinde;
“Birlik sözleşmeleri, Birlik yüklenicilerince ve bir konsorsiyumun ortakları veya ortak teşebbüsler veya eş-yararlanıcılar tarafından (Mali Tüzüğün 122. maddesi kapsamında tanımlandığı üzere) hibelerde imzalanan sözleşmeler Türkiye Cumhuriyeti’nde damga vergisine veya tescil harcına veya eş etkiye sahip başka bir harca tabi değildir. Bu muafiyet, hibe yararlanıcıları (ortakları, iştirakleri ve/veya alt hibe yararlanıcıları dâhil) ve yüklenicileri (personeli ve sözleşmeli uzmanları dâhil) arasında yapılan sözleşmeler ile böylesi ödemeler doğrudan Birlik sözleşmeleri ile ilgili ise hizmet sözleşmeleri ve iş sözleşmeleri kapsamında sırasıyla arızi ve geçici harcamalar için yapılan sözleşmeler dâhil olmak üzere, Birlik sözleşmeleri kapsamındaki işlemler (hakların devri dâhil) ve Birlik yüklenicilerine yapılan ilgili ödeme emirleri için de geçerlidir.”
hükmü yer almaktadır.
4.7.2. İstisnanın Uygulaması
4.7.2.1. Damga Vergisi İstisnası Uygulaması
Aşağıdaki sözleşmeler ve münhasıran bu sözleşmeler kapsamında yapılan ödemelere ilişkin düzenlenen kâğıtlar, damga vergisinden istisna tutulacaktır:
- AB veya Türkiye ile AB ortak katkısı ile finanse edilen ve Sözleşme Makamı ile Birlik Yüklenicisi arasında imzalanan ve bu Tebliğin 3.5 numaralı bölümünde tanımlanan Birlik Sözleşmeleri,
- Birlik Sözleşmelerinin; iş ortaklığı, eş yararlanıcı, konsorsiyum vb. şekillerde birlikte imzalandığı durumlarda her bir ortak ya da eş yararlanıcı arasında imzalanan sözleşmeler ve Mali Tüzüğün (1605/2002 sayılı Konsey Tüzüğünü Yürürlükten Kaldıran ve Birlik Genel Bütçesine Uygulanabilir Mali Kurallar Hakkında 25/10/2012 tarihli ve [AB, Euratom] 966/2012 Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü) 122’nci maddesinde tanımlanan ilişkili kişilerin bunlarla akdettikleri sözleşmeler,
- Birlik Sözleşmeleri kapsamında Birlik Yüklenicileri ile Tedarikçileri arasında imzalanan mal, hizmet alımı ya da iş sözleşmeleri (Birlik Yüklenicisi ile doğrudan Tedarikçinin personeli veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler dâhil),
- Birlik Sözleşmesi kapsamında bir hizmet sunmak üzere Birlik Yüklenicisi ile çalışanları veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler.
4.7.2.2. Harç İstisnası Uygulaması
Aşağıdaki sözleşmeler kapsamında yapılacak işlemler, doğrudan bu sözleşmeler ile sınırlı olmak üzere harca tabi değildir:
- AB veya Türkiye ile AB ortak katkısı ile finanse edilen ve Sözleşme Makamı ile Birlik Yüklenicisi arasında imzalanan ve bu Tebliğin 3.5 numaralı bölümünde tanımlanan Birlik Sözleşmeleri,
- Birlik Sözleşmelerinin; iş ortaklığı, eş yararlanıcı, konsorsiyum vb. şekillerde birlikte imzalandığı durumlarda her bir ortak ya da eş yararlanıcı arasında imzalanan sözleşmeler ve Mali Tüzüğün 122’nci maddesinde tanımlanan ilişkili kişilerin bunlarla akdettikleri sözleşmeler,
- Birlik Sözleşmeleri kapsamında Birlik Yüklenicileri ile Tedarikçileri arasında imzalanan mal, hizmet alımı ya da iş sözleşmeleri (Birlik Yüklenicisi ile doğrudan Tedarikçinin personeli veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler dâhil),
- Birlik Sözleşmesi kapsamında bir hizmet sunmak üzere Birlik Yüklenicisi ile çalışanları veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler.
4.8. Özel İletişim Vergisi İstisnası ve Uygulaması
4.8.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(k) maddesinde;
“Birlik sözleşmelerini uygulayan Birlik yüklenicileri aşağıdaki vergi ve harçlardan muaftır: … (i) özel iletişim vergisi”
hükmü yer almaktadır.
4.8.2. İstisnanın Uygulaması
Birlik Yüklenicisinin IPA II Çerçeve Anlaşması uyarınca imzalanan Birlik Sözleşmesi kapsamında olan ve Birlik Sözleşmesi bütçesinden karşılanan özel iletişim vergisinin konusuna giren harcamaları, Birlik Sözleşmesinin süresi ile sınırlı olmak üzere, özel iletişim vergisinden istisnadır. Birlik Yüklenicisi, öncelikle bu istisna kapsamına giren harcamalara ilişkin özel iletişim vergisini ödeyecektir. Ancak Birlik Sözleşmesi kapsamında istisna olan harcamalar dolayısıyla ödenen özel iletişim vergileri, Birlik Yüklenicisine aşağıdaki usul ve esaslar dâhilinde iade edilecektir.
4.8.3. Ödenen Özel İletişim Vergisinin İadesi
İstisna kapsamında olmasına rağmen ödenen özel iletişim vergilerinin iadesi için, Birlik Yüklenicisi, süresi devam eden Birlik Sözleşmeleri için Birlik Sözleşmesinin başladığı tarihten itibaren takvim yılı esas alınarak üçer aylık dönemlerle, süresi biten Birlik Sözleşmeleri için ise sürenin bittiği tarihten sonra Tebliğin 4.2.3.1.1. numaralı bölümünde belirtilen vergi dairesi müdürlüklerine/malmüdürlüklerine aşağıdaki belgeler ile birlikte başvurması gerekmektedir.
4.8.3.1 Özel İletişim Vergisinin İadesi Başvurusunda İstenilen Belgeler
1) Standart İade Talep Dilekçesi,
2) Ödenen Özel İletişim Vergilerine İlişkin Onaylı Liste,
3) Ödenen Özel İletişim Vergisine ait fatura veya benzeri evrakın örnekleri,
4) KDV İstisna Sertifikası ve/veya vergi idaresi tarafından bu kapsamda verilen resmi yazı örneği.
Birlik Yüklenicisi, istisna olmasına rağmen ödediği özel iletişim vergilerinin iadesi için öncelikle ödenen özel iletişim vergileri ile ilgili fatura veya fatura benzeri belgelere ilişkin olarak liste hazırlayacaktır. Söz konusu liste, Hibe Yararlanıcısı tarafından “Bu listede belirtilen ve ekteki fatura veya fatura benzeri evrakta ayrıntısı yer alan harcamalar, …… tarih ve ……. sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmış olup, Birlik Sözleşmesi bütçesinde bu konu için ayrılan tutar aşılmamıştır” şerhi düşülmek suretiyle onaylanacaktır.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik Yüklenicisi olması durumunda, söz konusu liste, Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Birlik Sözleşmesi bütçesinde, özel iletişim vergisi kapsamındaki harcamalar için bir bütçe yer almamışsa iade yapılmaz. Birlik Sözleşmesi bütçesinde bu konuda bir bedel yer almasına rağmen ibraz edilen fatura veya benzeri evrakta yer alan toplam tutarın bu bütçeyi aşması halinde, aşan kısma isabet eden özel iletişim vergisinin de iadesi yapılmaz.
4.8.3.2 Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce Yapılacak İşlemler
Vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü, Birlik Yüklenicisinin yukarıdaki bilgi ve belgelerle birlikte başvurması halinde, yürürlükteki mevzuattaki usul ve esaslar dâhilinde ödenen özel iletişim vergisinin iadesi ile ilgili iş ve işlemleri yapacaktır.
4.9. Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası ve Uygulaması
4.9.1. Anlaşma Hükmü
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(k) maddesinde;
“Birlik sözleşmelerini uygulayan Birlik yüklenicileri aşağıdaki vergi ve harçlardan muaftır: … (ii) motorlu taşıt vergisi”
hükmü yer almaktadır.
4.9.2. İstisnanın Uygulaması
Birlik Yüklenicisinin, Birlik Sözleşmesi kapsamında satın alarak adına trafik sicili ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescil ettirdiği ve bedelsiz olarak Hibe Yararlanıcısına devredilmek şartı ile kara veya hava nakil vasıtaları, Birlik Sözleşmesindeki süre ve şartlarla sınırlı olmak üzere motorlu taşıtlar vergisinden (MTV) istisnadır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında satın aldığı vasıtayı öncelikle ilgili tescil kuruluşunda adına kayıt ve tescil ettirecek ve sözleşme süresince tahakkuk eden MTV’yi ödeyecektir.
Birlik Sözleşmesi kapsamında alınan araca ait Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde ödenen MTV, Birlik Sözleşmesinin süresi sona erdikten ve söz konusu araç Hibe Yararlanıcısına devredildikten sonra, bu Tebliğin 4.9.3 numaralı bölümünde belirtilen usul ve esaslar dâhilinde başvurulması halinde Birlik Yüklenicisine iade edilecektir.
4.9.3. Ödenen MTV’nin İadesi
Birlik Yüklenicisi, ödediği MTV’nin sözleşme süresine isabet eden kısmının iadesi için;
a) Standart İade Talep dilekçesi,
b) KDV İstisna Sertifikası alınması için yapılan başvuru sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğü tarafından verilen resmi yazının bir örneği,
c) Taşıtın Birlik Sözleşmesi kapsamında alındığına ve/veya kullanıldığına dair Sözleşme Makamından alınan resmi yazının (EK-11) örneği,
d) Birlik Yüklenicisi tarafından satın alınan ve MTV’si ödenen araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin örneği ile bu aracın Hibe Yararlanıcısına devredilmesinden sonra Hibe Yararlanıcısı adına düzenlenen Motorlu Araç Tescil Belgesinin örneği
ile birlikte MTV’nin tahsiline yetkili vergi dairesi müdürlüğüne başvuracaktır. MTV’nin tahsiline yetkili vergi dairesi müdürlüğünün bulunmadığı durumlarda Tebliğin 4.2.3.1.1. numaralı bölümünde belirtilen vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne başvurulacaktır.
Ödenen MTV’nin iadesi için bu belgelerin dışında yürürlükteki mevzuat hükümleri gereğince istenilen bilgi ve belgelerin bulunması halinde, Birlik Yüklenicisi bunları da ibraz etmekle yükümlüdür.
Söz konusu Birlik Sözleşmesinin süresinin sona ermesine bağlı olarak Birlik Yüklenicisi adına kayıt ve tescilli olup da mülkiyeti Hibe Yararlanıcısına geçen vasıta, sözleşme süresinin bittiği tarihten itibaren yürürlükteki MTV mevzuatı hükümleri gereğince MTV’ye tabi tutulacaktır.
4.9.4. Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce Yapılacak İşlemler
IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamındaki Birlik Sözleşmesi çerçevesinde satın alınan ve Birlik Yüklenicisi adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar kapsamında, sözleşme süresine isabet eden kısım için ödenen MTV’nin iadesi için, Birlik Yüklenicisi tarafından yukarıdaki belgelerle birlikte başvuru yapılan vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü; Birlik Sözleşmesinin süresinin sona erip ermediğini KDV İstisna Sertifikası verilen makamdan yazı ile teyit almak zorundadır.
Başvuru yapılan vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü, ödenen MTV’nin iadesi ile ilgili işlemleri yürürlükteki mevzuat hükümleri kapsamında yapacaktır.
4.10. İthalat İşlemlerinde Vergi İstisnası ve Uygulaması
4.10.1. Anlaşma Hükümleri
IPA II Çerçeve Anlaşmasının “Programların uygulanması ve sözleşmelerin gerçekleştirilmesi için hizmet sağlanması” başlıklı bölümünün 27/1-f maddesinde; IPA II kapsamındaki programların etkin bir şekilde uygulanmasını temin etmek amacıyla IPA II yararlanıcısı “IPA II kapsamında yapılan ithalatların tüm harçlardan muaf olmasını sağlar” hükmü ile “Vergiler, gümrük vergileri ve diğer mali harçlara ilişkin kurallar” başlıklı bölümün 28/1 inci maddesinde; “Bir Sektörel Anlaşmada ya da Finansman Anlaşmasında aksi belirtilmemek kaydıyla vergiler, gümrük vergileri ve ithalat vergileri ve resimleri ve/veya eş etkiye sahip harçlar IPA II kapsamında finanse edilmez. Yukarıda bahsedilen kural kapsamında belirtilen vergi muafiyetleri, IPA II yararlanıcısı ve IPA II yardımının gerçek ve/veya tüzel alıcıları tarafından sağlanan eş-finansmanı da kapsar” hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca, aynı Anlaşmanın 28-2/a maddesinde; “Birlik yüklenicileri tarafından yapılan tüm ithalatların, gümrük vergilerine, ithalat vergilerine, Katma Değer Vergisine (KDV), özel tüketim vergileri ve diğer özel tüketim vergilerine ya da eş etkiye sahip diğer benzer vergi, gümrük vergisi veya harçlara tabi olmaksızın, Türkiye Cumhuriyeti’ne girmesine izin verilir. Bu muafiyet, sadece Birlik sözleşmesi kapsamında Birlik yüklenicileri tarafından tedarik edilen mallar ve/veya verilen hizmetler ve/veya yapılan işlere ilişkin olarak yapılan ithalatlara uygulanır. Türkiye Cumhuriyeti, sözleşmenin hükümleri uyarınca, Birlik Yüklenicilerine teslim edilmek üzere ve sözleşmenin normal uygulanması bakımından hemen kullanılmasını sağlamak için söz konusu ithalatın, yukarıda belirtilen vergi, gümrük vergisi veya harçlar ile ilgili herhangi bir uyuşmazlık veya gecikme olmaksızın giriş noktasından serbest bırakılmasını sağlar” hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu Anlaşmanın 28-2/g maddesinde ise: “Hizmet ve/veya yapım işi ve/veya hibe sözleşmeleri ve/veya eşleştirme anlaşmalarında veya sözleşmelerinde belirtilen görevleri yerine getiren, yerel olarak istihdam edilenler dışında kalan gerçek kişilerin (ve onların birinci derece ailesinin) kişisel kullanımı için ithal edilen şahsi eşyalar ve ev eşyaları, sözleşmenin sona ermesinin ardından Türkiye Cumhuriyeti’nde yürürlükte bulunan mevzuata uygun olarak yeniden ihraç edilmeleri ya da ülke içinde elden çıkarılmaları halinde, gümrük vergileri, ithalat vergileri, vergiler, harçlar ve/veya eş etkiye sahip diğer vergilerden ve/veya caydırıcı aşırı teminat gerekliliğinden muaftır” hükmüne yer verilmiştir.
4.10.2. İstisnanın Uygulaması
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 27/1-f, 28/1 ve 28/2-a maddelerine göre, Birlik Yüklenicisi tarafından Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan ithalat işlemleri, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve diğer benzeri vergi ve harçlardan istisnadır. Bu istisna, sadece Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi tarafından tedarik edilen eşya ve/veya verilen hizmetler ve/veya yapılan işlere ilişkin olarak yapılan ithalata uygulanacaktır.
Birlik Yüklenicisi tarafından ithal edilecek eşyaya ilişkin bilgileri içeren İthal Edilecek Eşya Listesi’nin düzenlenmesi (EK-17) ve düzenlenen bu listedeki eşyanın Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun hibe yararlanıcısına onaylatılması ve bu liste ile birlikte vergi idaresi tarafından kendisine verilen KDV İstisna Sertifikasının bir örneğinin ilgili Gümrük İdaresine ibraz edilmesi halinde, söz konusu listede yer alan eşya, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve diğer benzeri vergi ve harçlardan istisna olarak ithal edilebilecektir.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda hibe yararlanıcısı olması halinde İthal Edilecek Eşya Listesi’nin Sözleşme Makamı tarafından onaylanması gerekmektedir. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu İthal Edilecek Eşya Listesi’nin;
a) genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu kurumların konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri
b) bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi
tarafından onaylanması gerekmektedir.
Yukarıda (b) bendinde yer alan gerçek veya tüzel kişi Birlik Yüklenicileri, yukarıda belirtilen belgelere ek olarak bu Tebliğ eki Taahhütnameyi de (EK-18) Gümrük İdaresine ibraz edeceklerdir.
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki ithalatın vergisiz gerçekleşebilmesi için ilgili Gümrük İdaresi tarafından düzenlenecek makbuzda, Birlik Sözleşmesine ve IPA II Çerçeve Anlaşmasına atıf yapılarak gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlar hesaplanmayacak ve Gümrük İdaresi Birlik Yüklenicisinin ibraz etmiş olduğu İthal Edilecek Eşya Listesi ile KDV İstisna Sertifikasının birer örneğini muhafaza edecektir.
4.10.3. İthalat İstisnası ile İlgili Özellikli Durumlar
Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi tarafından yapılan ithalatın, sözleşme süresinin sona ermesine rağmen, idari işlemlerden kaynaklanan çeşitli sebeplerle (güvenlik, sağlık vb.) tamamlanamaması halinde;
- ithal edilen eşyanın Birlik Sözleşmesi süresi içerisinde Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesine girmesi ve
- Birlik Yüklenicisinin yukarıda belirtilen belgeleri yine aynı sürede tamamlayarak Gümrük İdaresine ibraz etmesi,
şartları ile, ithalatın Birlik Sözleşmesinde belirtilen sürenin bitiminden sonra gerçekleşmiş olması halinde de söz konusu eşya, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlardan istisna tutularak ithal edilebilecektir.
Birlik Yüklenicisi tarafından Birlik Sözleşmesi süresi içinde ithal edilen bir ürünün garanti süresi içerisinde ancak Birlik Sözleşmesi süresinin sona ermesinden sonra aynı model ve vasıftaki yenisi ile değiştirilmek üzere ihraç edilerek ilave bir bedel ödenmeksizin yenisinin tekrar ithal edilmesi durumunda, bu ithalat, ilk ithalat gibi değerlendirilerek, ilk ithalat işlemine ait gümrük beyannamesi ve faturaya atıf yapılmak suretiyle, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlardan istisna olarak gerçekleştirilecektir.
Vergi idaresi tarafından Birlik Yüklenicisine verilen KDV İstisna Sertifikasının bir başka gerçek veya tüzel kişiye devredilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, Birlik Yüklenicinin yapacağı ithalat işlemi sırasında, söz konusu KDV İstisna Sertifikasını ya doğrudan kendisi ya da kendi adına iş ve işlemlerde bulunmaya yetkili olan gerçek veya tüzel kişiler aracılığı ile kullanacaktır. İthalat işlemi sırasında ortaya çıkan KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlara ilişkin istisnadan sadece Birlik Yüklenicisi yararlanabilecektir. Birlik Yüklenicisi dışında başka gerçek veya tüzel kişilerin, yapacakları ithalat dolayısıyla söz konusu vergi istisnalarından yararlanmaları mümkün değildir.
Ayrıca, IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28. maddesinin 2/g bendi gereğince, Birlik Sözleşmeleri kapsamında yerel olarak istihdam edilenler dışında kalan gerçek kişiler ve onların birinci derece aile üyeleri tarafından kişisel kullanımlarına yönelik olarak ithal edilen şahsi eşyalar ve ev eşyaları, Birlik Sözleşmesinin sona ermesinden sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde yürürlükte bulunan mevzuata uygun olarak yeniden ihraç edilmeleri ya da ülke içinde elden çıkarılmaları kaydıyla gümrük vergileri, ithalat vergileri, vergiler, yükler ve/veya eş etkiye sahip diğer vergilerden istisna tutulacaktır.
İthalat işlemi sırasında yukarıda belirtilenlerin yanı sıra diğer hususlarda Türkiye’de yürürlükte bulunan vergi ve gümrük mevzuatına ilişkin usul ve esaslar geçerli olacaktır.
Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan ithalatın kredili olması ya da kredi kullanımı söz konusu olduğunda bu kredili işlem dolayısıyla bir ek yükümlülük olarak ithalat sırasında yürürlükte bulunan mevzuat gereğince Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) kesintisi yapılacaktır. Bu nedenle ithalat işlemleri sırasında ödenmesi gereken KKDF, IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında istisna değildir.
4.11. Kamu İdarelerine Yapılacak İadeler
Bu Tebliğ hükümlerine göre vergi iadesi ile ilgili işlemlerde Yeminli Mali Müşavir Raporu veya vergi incelemesi gereken hallerde, Birlik Yüklenicisinin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile özel kanunla kurulan kamu idareleri olmaları durumunda, Yeminli Mali Müşavir Raporu veya Vergi İnceleme Raporu şartı aranmaz.
5- 5824 Sayılı Kanunla Onaylanması Uygun Bulunan IPA Çerçeve Anlaşması ve Bununla İlgili Genel Tebliğlerin Durumu
6647 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA II Çerçeve Anlaşmasının “Çerçeve Anlaşma’nın IPA için Uygulanabilirliği” başlıklı 88. maddesinde; “Komisyon ve Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanmış olan Çerçeve Anlaşmalar, daha önceki katılım öncesi araçları kapsamında benimsenmiş olan yardım için, bu yardım ilgili Çerçeve Anlaşma hükümleri uyarınca tamamlanana dek geçerliliğini korur.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre 03/12/2008 tarih ve 5824 sayılı Kanunla7 onaylanması uygun bulunan ve 19/12/2008 tarih ve 2008/14450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı8 ekinde yayımlanan 21/01/2009 tarih ve 2009/14614 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı9 ile 24/12/2008 tarihinde yürürlüğe giren IPA Çerçeve Anlaşması kapsamında finanse edilen sözleşmelere, bu Anlaşmanın 26. maddesi ve 1, 2 ve 3 Sıra No’lu Türkiye-Avrupa Birliği IPA Çerçeve Anlaşması Genel Tebliğleri10 uygulanmaya devam edecektir.
6- Sorumluluklar
6.1. Türkiye’de Yerleşik Sözleşme Makamlarının Sorumluluğu
IPA II Çerçeve Anlaşması uygulamasının daha hızlı ve etkin bir biçimde yürütülmesini teminen Birlik Yüklenicisi ile Birlik Sözleşmesi imzalayan Türkiye’de yerleşik Sözleşme Makamları;
a) Birlik yüklenicileri ile imzalanan bütün Birlik Sözleşmelerine ait bilgilerin, (EK-12) sözleşmelerin imzalanmasını müteakiben 15 gün içerisinde bir liste halinde avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine;
b) KDV İstisna Sertifikası başvurusunda Birlik Yüklenicisinden istenilen Bilgi Formunu onaylamakla yetkili kişi/kişilerin isim, unvan ve imza sirküleri veya tatbik imzalarını görevlendirme sonrasında ivedilikle resmi yazıyla;
Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Avrupa Birliği Müdürlüğüne;
c) Birlik Sözleşmelerinde meydana gelen süre, bütçe, uygun harcama tutarı ve unvan gibi değişikliklerde, bu değişikliklerin yapılmasını müteakiben 15 gün içerisinde resmi yazıyla;
d) Birlik Sözleşmelerinde yazılı şartların ihlali sebebi ile veya diğer herhangi bir sebeple feshedilen Birlik Sözleşmelerinin fesih gerekçesinin ve feshedilen bütçe tutarının ayrıntılı olarak belirtildiği yazı ve eklerini, iptal işleminin gerçekleşmesini müteakiben 15 gün içerisinde resmi yazıyla;
Birlik Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası almak için başvurduğu makama (başvuru makamının belirlenememesi halinde Gelir İdaresi Başkanlığına) göndermekle ve bu Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle sorumludurlar.
IPA II Çerçeve Anlaşmasının 28(2)(c) ve 28(3) maddeleri uyarınca, Türkiye’de Yerleşik Sözleşme Makamlarının, yukarıda belirtilen bildirimleri yerine getirmemeleri halinde, bu bildirimlerle ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının Birlik Yüklenicilerinin bu kapsamda yaptıkları başvuruları (KDV İstisna Sertifikası, iade, süre uzatımı, görüş talebi vb.) reddetme ve/veya verilmiş KDV İstisna Sertifikalarını iptal etme hakkı saklıdır.
6.2. Birlik Yüklenicilerinin Sorumluluğu
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148. ve 149. maddelerinin verdiği yetkiye istinaden Birlik Yüklenicilerinin bu Tebliğ ile istenilen bildirimleri yerine getirmemeleri halinde adlarına aynı Kanunun mükerrer 355. maddesi gereğince özel usulsüzlük cezası kesilir.
Söz konusu cezai işlemler, yürürlükteki mevzuat hükümleri doğrultusunda, KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı ya da iadeye yetkili vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce yerine getirilecektir.
Tebliğ olunur.

––––––––––––––––––––
1 28/04/2015 tarih ve 29340 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
2 21/06/2015 tarih ve 29393 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
3 28/08/2015 tarih ve 29459 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
4 10/01/1961 tarih ve 10703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
5 06/01/1961 tarih ve 10700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
6 21/06/2006 tarih ve 26205 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
7 07/12/2008 tarih ve 27077 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
8 24/12/2008 tarih ve 27090 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
9 10/02/2009 tarih ve 27137 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
10 1 Sıra No’lu Türkiye-AB IPA Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği 08/05/2009 tarih ve 27222 sayılı, 2 Sıra No’lu Türkiye-AB IPA Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği 08/02/2014 tarih ve 28907 sayılı, 3 Sıra No’lu Türkiye-AB IPA Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği 06/06/2015 tarih ve 29378 sayılı Resmî Gazete’lerde yayımlanmıştır.


Ekleri için tıklayınız.

(13.02.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.