Sermaye Piyasası Kurulundan:
KONUT FİNANSMANI FONLARINA VE İPOTEĞE DAYALI MENKUL
KIYMETLERE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ
(SERİ: III, NO: 34)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, konut finansmanı fonlarının kuruluş ve faaliyetlerine ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ilişkin esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/B maddesine dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğin uygulamasında;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,
b) BDDK: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
c) Finansman şirketleri: 10/10/2006 tarihli ve 26315 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik"te düzenlenen ve BDDK’den konut finansmanı faaliyetinde bulunma izni almış finansman şirketlerini,
ç) Fon: Kanunun 38/B maddesinde tanımlanan konut finansmanı fonunu,
d) ISIN Kodu: Menkul kıymetlere tahsis edilen uluslararası standartlarda tanımlama numarasını,
e) İDMK: İpoteğe dayalı menkul kıymeti,
f) İpotek finansmanı kuruluşu: Kanunun 39/A maddesinde tanımlanan ipotek finansmanı kuruluşlarını,
g) İpotekli konut kredisi: Tapu siciline mesken olarak kaydedilen bir veya birden fazla konut üzerine ipotek tesis etmek suretiyle teminat altına alınmış alacak ve kredileri,
ğ) Kanun: Sermaye Piyasası Kanununu,
h) Konut finansmanı kuruluşu: Kanunun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kuruluşlarını,
ı) Kredi veren: Fon portföyüne dahil edilen krediyi tüketiciye kullandıran ve/veya tüketicilere kullandırılan kredileri devralan kurucu veya konut finansmanı kuruluşunu,
i) Kurucu: Bankalar, finansman şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları ve bu Tebliğ’de yer alan nitelikleri taşıyan aracı kurumları,
j) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
k) Nitelikli yatırımcılar: Yerli ve yabancı yatırım fonları, emeklilik fonları, yatırım ortaklıkları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar, kamuya yararlı dernekler ile nitelikleri itibarıyla bu kurumlara benzer olduğu Kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar ve İDMK’lerin halka arz tarihi itibarıyla en az 1 milyon YTL tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişileri,
l) TTSG: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesini,
m) Türev araç: Vadeli işlem, opsiyon, swap ve benzeri sözleşmeleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Konut finansmanı fonu
MADDE 4 – (1) Konut finansmanı fonu, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan paralarla, İDMK sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığıdır. Fon’un Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kurulması zorunludur. Fon’un tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Fon malvarlığı kurucunun, hizmet sağlayıcının, ve diğer kredi verenlerin malvarlığından ayrıdır. Aynı kurucu tarafından kurulan fonlar kuruluş sırasına göre ardışık sayı ile numaralandırılır.
(2) Fona ve fondan yapılacak her türlü ödeme ve harcama için bir banka nezdinde kurucunun diğer hesaplarından ayrı olarak fon adına bir hesap açılır.
(3) Fon süreli veya süresiz olarak kurulur. Fon doğrudan aktarım usulü ile yönetilir. Doğrudan aktarım, fon portföyünde yer alan varlıklardan elde edilen, ödeme planına bağlı olan veya olmayan nakit akımlarının bu Tebliğ kapsamında gerekli kesintiler yapıldıktan sonra İDMK sahiplerine aktarılmasıdır. İDMK ödemeler tamamlandıktan sonra itfa edilir.
(4) Fon, bu Tebliğde belirtilen amaçlar dışında kurulamaz ve kullanılamaz.
(5) Bu Tebliğ kapsamında kurulmayan fonlar için "konut finansmanı fonu", bu Tebliğ kapsamında ihraç edilmeyen menkul kıymetler için "ipoteğe dayalı menkul kıymet", "İDMK" veya bunlara eşdeğer ifadeler kullanılamaz.
Fon kurucularının nitelikleri
MADDE 5 – (1) Fon kurmak isteyen kurucuların;
a) Kendi özel mevzuatları ve/veya sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde sahip olmaları gereken kriterleri sağlamaları ve faaliyetlerinin, tamamen veya belirli faaliyet alanları itibarıyla sürekli veya son 1 yıl içinde 1 ay veya daha fazla süreyle geçici olarak sınırlandırılması veya durdurulması kararı verilmemiş olması,
b) Yetkililerinin, müflis olmamaları ve zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, inancı kötüye kullanma, sahtecilik, hırsızlık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, istihsal kaçakçılığı hariç kaçakçılık gibi yüzkızartıcı suçlardan dolayı veya kendi özel mevzuatları ve sermaye piyasası mevzuatına aykırılıktan dolayı mahkumiyet kararlarının bulunmamış olması,
gerekir.
(2) Kurucu olacak aracı kurumların, Kurulun aracı kurumlara ilişkin düzenlemeleri ile birlikte ayrıca;
a) Kanunun 30 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d), (e) ve (f) bentlerinde tanımlanan sermaye piyasaları faaliyetlerinde bulunmak üzere Kurul'dan izin almış olmaları,
b) Asgari özsermayelerinin, sahip olunan tüm yetki belgelerine karşılık gelen asgari özsermaye tutarının en az 10 katı olması,
c) Sermaye yeterliliği tabanı tutarlarının olması gerekenin en az %30 fazla olması,
gerekmektedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Fonun Organizasyonuna İlişkin Hükümler
Fon kurulu ve fon operasyon sorumlusu
MADDE 6 – (1) Kurucu, her fon için 3 kişiden oluşan bir fon kurulu atar. En az bir fon kurulu üyesinin bağımsız üye olması zorunludur. Bu Tebliğ kapsamında bağımsız üye ile fon kurucusu, fon kurucusunun ortakları, iştirakleri, bunların %10 dan fazla pay sahibi ortakları ve fonun bu Tebliğ kapsamındaki faaliyetlerinin yürütülmesinde görev üstlenen gerçek veya tüzel kişiler arasında; üçüncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) kan veya sıhri hısımlığı bulunmaması ve son 2 yıl içerisinde istihdam, sermaye veya ticaret anlamında doğrudan veya dolaylı bir menfaat ilişkisi kurulmamış olması gereklidir.
(2) Fon kurulu üyelerinin;
a) Yüksek öğrenim görmüş, sermaye piyasası veya bankacılık alanında en az 5 yıllık tecrübeye sahip bulunmaları, fon kurulu üyesi olmanın gerektirdiği itibara sahip olmaları ve en az bir kişinin Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kendilerine Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı ve Türev Araçlar Lisans belgelerinin verilmiş olması,
b) Kendileri veya sınırsız sorumlu ortak oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olması,
c) 7/9/2000 tarihli ve 24163 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri: V, No: 46 sayılı Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen şartları taşımaları,
gereklidir.
(3) Fon kurulu aşağıdaki hususlardan sorumludur.
a) Fon içtüzüğü ve izahnamesinin hazırlanması ve tescili,
b) Fon portföyünün oluşturulması, değerlenmesi ve fon varlıklarının bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde saklanması, kaydedilmesi, kayıtların doğru olarak tutulması ve izlenmesi, bunlara ilişkin belge düzeninin kurulup bilgi ve belgelerin muhafazası,
c) Fonun, İDMK sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde, bu Tebliğ, fon içtüzüğü ve izahnamede belirlenen ilke ve yöntemlere uygun olarak temsili, yönetimi ve denetiminin gözetimi,
ç) Bankalar nezdinde fon adına hesap açtırılması, İDMK sahiplerine ödemelerin doğru olarak yapılması ile fondan yapılan diğer harcamaların bu Tebliğ hükümlerine uygunluğu,
d) Bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak İDMK sahiplerine Kurulca belirlenen standartları haiz periyodik raporların hazırlanması,
e) Hizmet sağlayıcı tarafından ipotekli konut kredilerine yönelik verilen hizmetin uygun bir şekilde yapılmasının sağlanması ve hizmet sağlayıcının hizmet sözleşmesinde belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde değiştirilmesi,
f) Kanun, bu Tebliğ, fon içtüzüğü, izahname veya Kurul düzenlemesiyle getirilebilecek diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesi.
(4) Fon kurulunun vereceği her tür karar onaylı olarak "Fon Kurulu Karar Defterine" yazılır. Fon kurulu, yukarıdaki fıkradaki görevleri kendi yerine getirebileceği gibi, bu Tebliğ ile kendine verilen sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla, her bir fon için bir fon operasyon sorumlusu atayabilir. Bankalar, aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen nitelikleri haiz olmak kaydıyla fon operasyon sorumlusu olabilirler. Fon operasyon sorumlusu olarak faaliyette bulunacak gerçek kişilerin 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen nitelikleri haiz olması gereklidir.
(5) Fon kurulu üyelerine ve fon operasyon sorumlusuna piyasa rayicinin üstünde ücret ödenemez.
İç kontrol sistemi ve fon denetçisi
MADDE 7 – (1) İç kontrol sistemi, fonun faaliyetlerinin verimliliğinin ve etkinliğinin, finansal ve idari konulara ait bilgilerin güvenilirliğinin ve zamanında elde edilebilirliğinin sağlanmasını; fon faaliyetlerinin ilgili mevzuata, sözleşmelere, fon içtüzüğüne, izahnameye uygun yürütülmesini; hata, hile ve usulsüzlüklerin önlenmesini ve tespitini; muhasebe kayıtlarının doğru ve eksiksiz olmasını ve finansal bilgilerin doğru ve güvenilir olarak zamanında hazırlanmasını temin etmek amacıyla uygulanan usul ve esaslardır. Fonun iç kontrol sistemine ilişkin tüm usul ve esaslar fon kurulu kararı ile yazılı hale getirilmek zorundadır.
(2) Fon iç kontrol sistemi asgari olarak;
a) İpoteğe dayalı menkul kıymetlerin ihraç tarihinde ve fonun faaliyet süresince Kanuna, bu Tebliğe, fon içtüzüğüne ve izahnameye uygunluğunu,
b) Hizmet sözleşmesi uyarınca hizmet sağlayıcılık görevinin bu Tebliğ ve hizmet sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yapılmasını,
c) Fon hesaplarından İDMK sahiplerine ve bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde ilgili kişilere yapılan ödemelerin bu Tebliğ hükümlerine uygunluğunu,
ç) Fon varlıklarının; bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde yönetimini, fona ilave edilmesini veya fondan çıkarılmasını,
d) Bu Tebliğ uyarınca fon varlıklarının; kurucunun ve diğer kredi verenlerin malvarlığından ayrı olarak muhafazasının ve saklanmasının sağlanması ile muhasebe, belge ve kayıt düzeninin oluşturulmasını,
e) Fon içtüzüğü, izahname veya Kurul düzenlemesiyle getirilebilecek diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini
sağlayacak şekilde oluşturulur.
(3) Fonun faaliyetlerinin iç kontrol usul ve esaslarına uygun olarak işleyişi, fon denetçisi tarafından denetlenir.
(4) Fon kurulu, fon operasyon işlemlerinde fiilen görev almayan ve 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında yer alan nitelikleri haiz bir kişiyi denetçi olarak atar. Denetçi fon kuruluna karşı sorumludur. Fon kurulu, İDMK sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması açısından gerekli görülmesi halinde mevcut denetçiyi değiştirebilir.
(5) Fon denetçisi tarafından yapılan tespitleri ve denetleme sonuçlarını ihtiva eden raporlar yılda en az bir defa fon kurulunun bilgisine sunulur. Fon kurulu, rapor sonuçlarını değerlendirerek alınması gerekli görülen tedbirleri karara bağlar. Bu raporların, en az 5 yıl süre ile saklanması zorunludur.
(6) Fon denetçisi, görevini ifası sırasında herhangi bir ihlal ve/veya aykırılığın varlığını ve/veya fonun geri ödeme güçlüğüne düştüğünü tespit etmesi halinde hazırlayacağı denetim raporunu en kısa sürede fon kuruluna sunar ve aynı gün bir örneğini Kurula gönderir.
(7) Fon kurulu ve fon operasyon sorumlusu; ipotekli konut kredilerine ilişkin belgeler, fonun bağımsız denetim raporları ve hizmet sağlayıcı tarafından hazırlanan raporlar dahil fonun tüm defter, kayıt ve belgeleri fon denetçisine sağlamakla yükümlüdür.
(8) Fon denetçisine piyasa rayicinin üstünde ücret ödenemez.
Hizmet sağlayıcı
MADDE 8 – (1) Hizmet sağlayıcı, ipotekli konut kredilerinin günlük idaresinden sorumlu olan, kurucu veya kurucu niteliğini haiz diğer bir kuruluştur.
(2) Hizmet sağlayıcının ipotekli konut kredilerinin idaresi için gerekli olan deneyim, insan kaynağı, yönetim ve bilişim teknolojilerine sahip olması şarttır.
(3) Hizmet sağlayıcının görev ve sorumlulukları, fon kurulu ile aralarında akdedilen yazılı bir hizmet sözleşmesiyle belirlenir ve asgari olarak aşağıdaki hususları kapsar:
a) İpotekli konut kredilerine ait anapara ve faiz ödemelerinin zamanında tahsil edilmesi ve fon hesabına aktarılması,
b) Konutlara ilişkin sigorta primlerinin veya borçlunun borcuna yönelik sigortalanmış olması halinde buna ilişkin sigorta primlerinin tahsili ve sigorta şirketine ödenmesi,
c) Kullandırılan krediye ilişkin sözleşmede bu yönde bir hüküm bulunması halinde, konutlara ilişkin vergilerin borçludan zamanında tahsil edilmesi ve vergi otoritelerine ödenmesi,
ç) Borçluların ödeme kabiliyetlerinin gözetimi ve denetimi ile ödemelerin geç yapılması veya hiç yapılmaması halinde borçluya gerekli ihtarların yapılması,
d) Hizmet sözleşmesinde belirtilmesi halinde, 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te tanımlanan donuk alacak niteliğindeki ipotekli konut kredileri için gerekli takip işlemlerinin yürütülmesi ve elde edilen gelirlerden fon payına düşen kısmının fon hesabına aktarılması,
e) Alacaklardan kaynaklanan tüm nakit akımlarına ilişkin bilgilerin, ödeme zamanlarını ve bakiye bilgisini de gösterecek şekilde aylık olarak fon kuruluna raporlanması,
f) Kurulca belirlenen diğer görevler.
(4) Hizmet sağlayıcıya piyasa rayicinin üstünde ücret ödenemez.
(5) Fon kurulu ile yapılan sözleşme çerçevesinde fona aktarılmak üzere tahsil edilen tutar, fon malvarlığına dâhil olup ivedilikle hizmet sağlayıcının kendi hesaplarından ayrı olarak fon adına açılan bir banka hesabına aktarılır.
(6) Hizmet sağlayıcının sözleşmeyle belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya faaliyet izninin iptali halinde, sözleşme fon kurulu tarafından sona erdirilerek önceden belirlenmiş başka bir hizmet sağlayıcı atanır ve Kurula bilgi verilir.
(7) Sözleşmenin sona ermesini müteakip hizmet sağlayıcı ipotekli konut kredilerine ilişkin yazılı veya elektronik ortamda tutulan tüm defter, belge ve kayıtları ile ipotekli konut kredilerine ilişkin tüm nakit ve banka hesaplarını mahsup veya kesinti yapmaksızın fon kuruluna veya yerine geçecek olan hizmet sağlayıcıya devreder. Bu hususlara sözleşmede yer verilir.
Fonun bağımsız denetimi
MADDE 9 – (1) Fonun finansal tablolarının bağımsız denetimi; Kurulun bağımsız denetime ilişkin düzenlemelerine uygun olarak, Kurulun sermaye piyasasında bağımsız denetime yetkili kuruluşlar listesinde yer alan bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından yılda bir kez yapılır.
(2) Bağımsız denetim kuruluşu ayrıca altı aylık finansal tablo dönemleri itibarıyla fon varlıklarının mevcudiyetini koruduğuna dair bir rapor hazırlar ve Rapor’un bir örneği ilgili altı aylık dönemin bitimini takip eden 6 hafta içinde Kurula gönderilir.
Saklama hizmetine ilişkin esaslar
MADDE 10 – (1) Fon portföyündeki ipotekli konut kredileri dışındaki varlıklar, yapılacak bir sözleşme çerçevesinde saklamaya yetkili kuruluşlar nezdinde saklanır.
(2) Saklama sözleşmesinin asgari esasları; söz konusu varlıkların İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. nezdinde saklanması halinde İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından, Kurulca belirlenmiş bir kuruluş nezdinde saklanması halinde ise Kurul tarafından belirlenir.
(3) Sözleşmenin bir örneğinin, yapıldığı tarihten itibaren 6 işgünü içinde Kurula gönderilmesi zorunludur.
(04.08.2007)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.