e-İrsaliye Nedir? e-İrsaliye Zorunlu Mu? [Detaylı Rehber]

MuhasebeTR Mevzuat Ekibi tarafından hazırlanan E-İrsaliye çalışmamızda; E-İrsaliye Nedir? Kimler Kullanabilir? Başvuru Nasıl Yapılacaktır? Sistem Ne Zaman Kullanılacaktır? detaylı bir şekilde incelenmiştir.

E-İrsaliye Nedir? Kağıt İrsaliyeden Farkı Nedir?

Çok basit bir tanımla, e-irsaliye; kâğıt ortamındaki irsaliyenin elektronik ortamda düzenlenmiş halidir. Bu haliyle e-irsaliye yeni bir belge türü değildir. Bu nedenle e-irsaliyenin kâğıt irsaliyeden hiçbir farkı yoktur.

17 Aralık 2017 tarih ve 30273 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 487 sıra no.lu VUK Genel Tebliği ile ticaret hayatına yeni birtakım kavramlar girmiştir. Bunlar, e-irsaliye, e-serbest meslek makbuzu, e-müstahsil makbuzu. Söz konusu tebliğ ile bu kavramların hangi alanlarda nasıl kullanılacağı belirlenmiştir.

E-İrsaliye Hangi Sistem Üzerinden Düzenlenecektir?

Mükellefler e-irsaliyeyi kendi bilgi işlem sistemlerini Başkanlık sistemine entegre ederek veya www.efatura.gov.tr internet adresinde hizmete sunulan GİB Portalı aracılığıyla veya Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla, uygulayacaklardır.

E-İrsaliye Zorunlu Mudur? Ve Geçiş Tarihi Ne Zamandır?

Hayır zorunlu değildir. E-faturaya tabi mükellefler veya e-irsaliye konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış olan mükellefler istemeleri halinde 01.01.2018 tarihinden itibaren sisteme geçebileceklerdir.

E-İrsaliyenin Belli Bir Formatı Olacak Mıdır?

E-İrsaliyenin www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-İrsaliye Uygulamasına ilişkin teknik kılavuzlarda yer alan format ve standartlara göre elektronik ortamda, elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi, alıcısına iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi esastır.

E-İrsaliye Ne Zaman Düzenlenecektir?

E-irsaliye malın filli sevkinden önce düzenlenecektir. Düzenlenen bu irsaliye Başkanlık sistemi üzerinden alıcısına iletilecektir.

Elektronik Gönderilen E-İrsaliyenin Bir Örneği Araç İçinde Olacak Mıdır?

Malın taşıta yüklenmesi ve sevkin başlamasıyla birlikte araç içinde e-İrsaliyenin bir örnek kâğıt çıktısının bulundurulması ya da elektronik olarak görüntülenmesinin sağlanması zorunludur. Zira araçta bulunan kâğıt çıktı üzerinde ıslak imza ya da kaşe bulunması zorunlu değildir. Söz konusu kâğıt çıktının alıcıya verilip imzalatılması zorunlu değildir.

E-İrsaliye Düzenlenmeden Önce E-Fatura Düzenlenmesi Halinde Belge Düzeni Ne Olmalıdır?

E-Faturanın e-irsaliyeden daha önce düzenlenmiş olması halinde, e-İrsaliye üzerinde e-Faturanın tarih ve belge numarasına da yer verilmesi zorunludur.

E-İrsaliyeden Yararlanan Mükellefler Bu Uygulamadan Yararlanmayan Mükelleflere Kağıt İrsaliye Gönderebilecekler Midir?

Evet gönderebileceklerdir. e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere kağıt irsaliye düzenlemeye devam edeceklerdir.

Elektronik İrsaliye (E-İrsaliye) Uygulaması

1. Mükellefler e-İrsaliye Uygulamasından; 

a) Kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık sistemlerine entegrasyonu yoluyla, 
b) e-İrsaliye Uygulamasına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Başkanlık tarafından oluşturulan ve www.efatura.gov.tr internet adresinde hizmete sunulan GİB Portalı aracılığıyla, 
c) Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla, 

olmak üzere, e-Fatura Uygulamasından yararlandıkları yöntem ile yararlanabilecek olup, Başkanlıkça aksi belirtilmediği sürece, e-Fatura Uygulamasından yararlandıkları yöntem dışında bir yöntem kullanamayacaklardır.

Mükellefler, (a) ve (b) alt bentlerinde belirtilen yöntemlerden biri ile uygulamaya dahil olmak istediklerinde; Gelir İdaresi Başkanlığının “www.efatura.gov.tr” internet adresinde yayımlanan “Elektronik İrsaliye Başvuru Kılavuzu”na uygun olarak e-İrsaliye Uygulamasına ilişkin gerekli başvuru işlemlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. 

e-İrsaliye Uygulamasına (c) alt bendinde belirtilen yöntemle dahil olmak isteyen mükellefler; doğrudan Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerden herhangi birine başvuracak olup, ayrıca Başkanlığa başvuruda bulunmalarına gerek bulunmamaktadır.

2. Özel entegratörlerin e-İrsaliye Uygulamasına ilişkin hizmet verebilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan ayrıca e-İrsaliye Özel Entegratörlüğü izni alması gerekmektedir.

3. e-İrsaliyenin www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-İrsaliye Uygulamasına ilişkin teknik kılavuzlarda yer alan format ve standartlara göre elektronik ortamda, elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi, alıcısına iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi esastır. 

4. e-İrsaliyenin, bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenmesi, gönderme veya alma işlemlerinin de Başkanlık tarafından oluşturulan e-İrsaliye Uygulaması aracılığı ile gerçekleştirilmesi zorunludur.

5. e-İrsaliyenin malın fiili sevkinden önce (alıcısının henüz belli olmadığı ve malın fiili sevki sırasında muhtelif müşteriler adına kağıt ortamda irsaliye düzenlenmesi ve malın asıl muhatabına teslimi sırasında düzenlenecek e-İrsaliyeler hariç olmak üzere) düzenlenmesi ve Başkanlık sistemlerine başarılı olarak iletilmesi malın fiili sevki için yeterli olup, bununla birlikte düzenlenen e-İrsaliyenin Başkanlık sistemleri üzerinden alıcısına başarılı bir şekilde iletilmesi gerektiği tabiidir. 

6. Malın fiili sevki sırasında araç içinde e-İrsaliyenin bir örnek kağıt çıktısının bulundurulması ya da elektronik olarak görüntülenmesinin sağlanması zorunlu olup, söz konusu kağıt çıktı üzerinde ıslak imza ya da kaşe bulunması zorunlu değildir. Söz konusu kağıt çıktının, alıcıya verilmesi zorunlu olmadığı gibi malların alıcıya tesliminden sonra muhafaza veya ibraz edilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. 

7. Sevki yapılacak mala ilişkin olarak e-İrsaliyenin düzenlenmesinden önce e-Fatura düzenlenmiş olması halinde, e-İrsaliye üzerinde e-Faturanın tarih ve belge numarasına da yer verilmesi zorunludur. 

8. Düzenlenecek e-İrsaliyelerde, Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkan vermek üzere; karekoda veya barkoda belge üzerinde yer verilmesi zorunludur. 

9. Mükellefler e-İrsaliye düzenlerken, Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır. 

10. e-İrsaliye Uygulamasından yararlanan mükellefler e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere kağıt irsaliye düzenlemeye devam edeceklerdir.

11. e-İrsaliye Uygulaması zorunlu bir uygulama olmayıp, uygulamadan; 

a) 397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında getirilen e-Fatura Uygulamasından yararlanma iznine sahip olan, 
b) Bu Tebliğde açıklanan usul ve esaslara uygun olarak, e-İrsaliye düzenleyebilme ve iletebilme konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış olan ve 
c) Bu maddenin (2) numaralı fıkrasında belirtilen şekilde e-İrsaliye Uygulamasına dahil olmak için gerekli başvuruyu yapan, 

mükellefler, istemeleri halinde 1/1/2018 tarihinden itibaren faydalanabilirler.

12. Kendisine e-İrsaliye düzenlenen mükellefler, istemeleri halinde, e-İrsaliye belgesine konu mallara ilişkin olarak ne kadarlık kısmının teslim alındığını/kabul edildiğini, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak, kabul edilmeyen mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden e-İrsaliye yanıtı ile e-İrsaliye belgesini düzenleyene iletebilirler.

13. e-İrsaliye izni alan mükellefler, oluşturdukları e-İrsaliyelerini ve e-İrsaliye yanıtlarını birbirleriyle ilişkili şekilde, vergi kanunları ve diğer kanuni düzenlemelerin öngörmüş olduğu süreler dâhilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlüdür.

GİB E-İrsaliye Uygulaması (Başvuru Rehberi ve Kılavuzu)

1. Giriş

Bu doküman, e-İrsaliye uygulamasına başvuru yapacak mükelleflerin yapması gereken işlemleri açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

2. e-İrsaliye Uygulamasına Başvuru

e-İrsaliye uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin öncelikle e-Fatura kullanıcısı olmaları gerekmektedir. Mükellefler, e-İrsaliye uygulamasını, e-Fatura uygulamasında kullandıkları aynı yöntem ile kullanmak zorundadır.

2.1 Portal Yöntemi Başvurusu

Halihazırda Başkanlığın https://portal.efatura.gov.tr/efatura/egiris.jsp internet adresinde sunduğu web uygulamasını(GİB-Portal) kullanan mükelleflerin portala girdikten sonra “araçlar” menüsünden “kullanıcı bilgileri” alanına giriş yapmaları gerekmektedir. Kullanıcı bilgileri alanında “e-irsaliye kullanmak istiyorum” butonuna tıklamak suretiyle e-irsaliye uygulamasını kullanmaya başlayabilirler. Portal kullanıcıları bu işlemi yaparak uygulamaya dahil olduktan sonra Başkanlığımıza başvuruya ilişkin herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek bulunmamaktadır. E- İrsaliye uygulamasına bu şekilde kayıt olan mükelleflerin sistem üzerinden ayrılmaları ancak Başkanlığımıza dilekçe ile başvurmaları durumunda mümkün olacaktır.

2.2 Entegrasyon Yöntemi Başvurusu

e-Fatura uygulamasını halihazırda entegrasyon yöntemi ile kullanan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına dahil olmak için Başkanlığımıza hitaben bir dilekçe ve ekinde yer alan test tanım formu ile başvurmaları gerekmektedir. İlgili belgeler kağıt ortamında Başkanlığımıza ulaştıktan sonra www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan test planına uygun olarak e-irsaliye testlerini başarıyla tamamlayanlara e-irsaliye kullanma izni verilecektir.
Test tanım formunda yer alan IP numaraları ile canlı ortamda kullanılan IP numaralarının farklı olması gerekmektedir.

2.3 Özel Entegrasyon Yöntemi Elektronik Başvurusu

e-Fatura uygulamasını halihazırda özel entegrasyon yöntemi ile kullanmakta olan mükelleflerden, e-irsaliye uygulamasına dahil olmak isteyen mükellefler, Başkanlığımızdan e- irsaliye özel entegratörlük izni alan özel entegratörlerden biri ile anlaşmak suretiyle uygulamaya katılabilirler. Bu durumda mükelleflerin Başkanlığımıza herhangi bir bildirimde bulunmasına gerek bulunmamaktadır. Kullanıcıların hesapları özel entegratörler tarafından elektronik ortamda tanımlanacaktır. Başkanlıktan e-irsaliye özel entegrasyon izni alan kurumlar www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanmaktadır.

2.3.1 Özel Entegratörlük Başvurusu

Halihazırda Başkanlıktan özel entegratör olarak hizmet vermek için izin alan mükelleflerden, e- irsaliye özel entegratörlüğü izni almak isteyenlerin, taleplerini içeren bir dilekçe ile posta yolu ile Başkanlığımıza başvuruda bulunması ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan test planına uygun olarak testleri başarı ile tamamlaması gerekmektedir. Söz konusu testleri başarı ile tamamlayan mükelleflere e-irsaliye özel entegratörlük izni verilerek www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanacaklardır.

Çalışmamız "Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 487)" ve "TÜRMOB Sirküler"den yararlanılarak hazırlanmıştır.

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.