Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Sadece 2022 Yılına İlişkin Matrah Artırımına Yönelik Özellikli Durumlar ve Bilinmesi Gerekenler

Değerli okurlar, bu hafta 2022 yılına ait Gelir/Kurumlar vergisi matrah artırımında bulunan gerçek ve tüzel kişilerin bilmesi gereken özellikli konulara yer vereceğiz.  Bunun nedeni ise 7440 sayılı Kanunun daha önceki kanunlardan neredeyse hiç farkının olmamasıdır. En önemli fark 2022 yılına ilişkin matrah artırımı hususunda çok acil ve üzerinde pek istişare edilmeden getirilen düzenlemelerdir. Bu nedenle 2022 yılına yönelik bu makaleyi kaleme alma gereği duyduk.

2022 YILININ MATRAH ARTIRIM TUTARINA YÖNELİK ÖZELLİKLİ BİR HESAPLAMA GETİRİLDİ

2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 Türk lirasından; bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 Türk lirasından, kurumlar vergisi mükellefleri için 500.000 Türk lirasından az olamaz.

2022 yılına ait artırılacak matrahın tutarı şu şekilde hesaplanacaktır.

2021 yılının matrahı 2,2293 ile çarpılacak.  Ardından 2022 yılı 3.dönem geçici vergi matrahı 1,4 ile çarpılacak. Daha sonra 2022 yılı matrahı ile bu artırılan matrahlar kıyaslanacak. Aralarında hangisi yüksek ise yüksek olan baz alınacak.

Örnek: (ABC) A.Ş.’nin 2021 yılı kurumlar vergisi matrahı =             800.000 TL

             (ABC) A.Ş.’nin 2022 yılı 3.dönem geçici vergi matrahı =     1.100.000 TL

             (ABC) A.Ş.’nin 2022 yılı kurumlar vergisi matrahı =            1.900.000 TL

HESAPLAMA:

1. 800.000 * 2,2293 = 1.783.440 TL
2. 1.100.000 * 1,40 = 1.540.000 TL

2022 yılı kurumlar vergisi matrahı her ikisinden de yüksek olduğu için 2022 yılı matrahı baz alınacaktır.

Bu takdirde 1.900.000 * 0,25=  475.000 TL

Ancak bu tutar da 2022 yılı için getirilen asgari 500.000 TL’lik sınırın altıda kaldığı için 500.000 TL baz alınacak olup bunun üzerinden  500.000 * 0,20 = 100.000 TL vergi ödenecektir. İlgili şartların sağlanması halinde 0,20 değil 0,15 üzerinden vergi hesaplanacaktır.

2022 YILINA AİT GEÇİCİ VERGİ MATRAHINI AZALTICI NİTELİKTE VERİLEN DÜZELTME BEYANNAMESİ VARSA

7440 sayılı Kanunun Geçici 1.maddesine göre; 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen mükellefler tarafından 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, bu bent hükmüne istinaden yapılacak kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınacaktır. Böylece 2022 yılına yönelik matrah azaltıcı beyanın da bir şekilde önüne geçilmesi hedeflenmiştir.

2022 YILI ÜÇÜNCÜ DÖNEM KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEMİŞSE

2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar kıyaslamada dikkate alınacaktır.

2022 YILINA AİT ZARARLARIN TAMAMI 2023 YILINA DEVREDİLEMİYOR

7440 sayılı Kanuna göre 2018-2019-2020 ve 2021 yılına ait gelir ve kurumlar matrah artırımında bulunan mükelleflerin artırımda bulundukları yıl mali zararlarının %50’si sonraki yıla devredilemiyordu. Ancak 2022 yılı için daha ağır bir şart benimsenmiş ve ilgili yılın mali zararının tamamının 2023 yılına devredilmesinin önüne geçilmiştir. Böylece 2022 yılı matrah artırımında bulunan mükellefler 2022 yılına ait mali zararlarının tamamından vazgeçmek zorundadırlar.

Ayrıca  2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergilerin de iade edilmeyeceğini ayrıca hatırlatmak isteriz.

2022 YILI GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ STOPAJ ARTIRIMI HALİNDE BU STOPAJLAR İÇİN DE MATRAH ARTIRIMINDAN YARARLANABİLECEKLER

Mükellefler, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için;

• 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (1) numaralı bendi uyarınca tevkifata tabi ödemelerde %2,
• 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (2), (5) ve (6) numaralı bentleri, 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ve ikinci fıkrası ile 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere %2,
• 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bentlerinde yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere %1,
• 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) ve (13) numaralı bentlerinde yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere 2022 yılında geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranından az olmamak üzere artırmaları halinde

Anılan madde hükümlerinden yararlanır.

16.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.