Kerim Çoban
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.
k.coban0306@gmail.com

YYS’nin Firmaya Sağladığı Faydalar

Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 5 ilâ 8’inci maddelerinde belirlenmiş koşulları sağlayan, gümrük mevzuatına göre serbest bölgeler dâhil Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ve en az üç yıldır fiilen faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile 9.maddede belirtilen kamu kurum ve kuruluşlarına gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan ve Türkiye Gümrük Bölgesine eşya giriş ve çıkışı sırasında yapılan emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin  kolaylaştırmalardan yararlanmak üzere yetkilendirilmiş yükümlü statüsü tanınır.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS); gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan kendi oto kontrolünü yapabilen, güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar sağlayan uluslararası bir statüdür.

- YYS Belgesi, Karşılıklı Tanıma Anlaşması yapılan ülkelerde; Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne sahip firmaların bu kolaylaştırmalardan sadece kendi ülkelerinde değil yetkilendirilmiş yükümlü uygulamasının yürütüldüğü diğer ülkelerde de faydalanmasına imkân sağlayan uluslararası bir belgedir.

- Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlendiği tarihten sonraki ilk iş günü geçerli hale gelir. Askıya alma, geri alma ve iptal yaptırımlarından herhangi biri uygulanmadığı sürece sertifikanın geçerlik süreci sınırsızdır.  

...

Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün (YYS’nin) sağladığı avantajlar iki başlık altında toplanabilir.

Birinci kısımda; statüyü/belgeyi almakla kazanılan, ayrıca talep ve ek şartlar gerektirmeyen kolaylıklar,

İkinci kısımda ise; talebe ve ilave/ ek şartların yerine getirilmesine bağlı olarak yararlanılan/ faydalanılan kolaylıklar,

Yer alır.

I- YYS Sahibi Firmaların Talebe Ve Ek Şartlara Bağlı Olmaksızın Yararlandıkları/ Faydalandıkları Kolaylıklar

1- Başlıca Kolaylıklar:

• Eksik beyan usulü [a) Fatura, b) A.TR Dolaşım Belgesi, c) Menşe ispat belgeleri, ç) Teslim şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve sigorta poliçesi, d) İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma sokulması halinde ibrazı gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu, Eksik beyana konu edilebilecek belgeler arasındadır.].
• Kısmi teminat uygulaması [Gümrük antrepo, gümrük kontrolü altında işleme ve geçici ithalat rejimlerine tabi tutulan eşya için teminat alınması öngörülen durumlarda, sertifika sahibi kişilerden, talep etmeleri halinde, ithalat vergilerinin yüzde onu (% 10) oranında teminat alınır.],
• Yeşil hat uygulaması [Eksik beyanın yeşil hatta işlem görmesi. Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilerin yeşil hatta işlem gören eksik beyan usulüne konu beyannamelerine ilişkin belgeler gümrük idaresine ibraz edilmez. Bu belgeler gümrük idaresince istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili firmada muhafaza edilir.].

- Yeşil hat, eşyanın gümrük kontrollerine tabi tutulmamasını sağlayan, ülkemizde sadece YYS firmalarına sunulan bir basitleştirme usulüdür/ sistemidir. Sadece YYS (AEO) firmalarına sunulan bir Avantaj/ İmkândır.

- Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası (YYS) sahibi kişilerin/ firmaların gümrük işlemlerinde yeşil hat prosedürü uygulanır. Bu uygulama ile kişilerin gümrük idarelerindeki ithalat ve ihracatlarında eşyaların fiziki kontrolü ve belge kontrolü yapılmaksızın işlemler gerçekleştirilir. Böylece eşyaların gümrükte bekleme süresi ortadan kalkacağı gibi eşyaların muayenesi sırasında veya muayene edilmesi için oluşan boşaltma tahmil, tahlil, mesai, yolluk ardiye, demoraj vb. ödemeleri gibi maliyetler oluşmaz veya bu maliyetler en aza iner.

- Kâğıtsız gümrük işlemleri yapılabilir, yeşil hattan yararlanılan gümrük işlemlerinde, ilgili gümrük idaresine gitmeden işlemler yapılabilir.

• Beyannamenin belge kontrolüne tabi tutulması halinde, kontrol öncelikle yapılır.
• Beyanname kapsamı eşya muayeneye tabi tutulması halinde, muayene öncelikle yapılır.

- YYS sahibi firmaların, eşyaları belge kontrolüne tabi tutulacaksa veya muayene edilecekse; belge kontrolü ve/veya eşya muayenesi öncelikle yapılır. 

• Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verme kolaylığı sağlanır.
• Özet beyana ya da özet beyan yerine geçen belgelere veya özet beyan olarak kullanılan bilgilere dayalı emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük kontrollerinin azaltılması ve bu kontrollerin öncelikle yapılması sağlanır.                                                                                                            

2-a) Geçici ithalat rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapacak ve yeniden ihraç edilecek eşya ile ihraç edildiği şekliyle geri gelmek üzere geçici ihraç edilecek ve yeniden ithal edilecek eşyanın ayniyet tespit işlemlerinde: Geçici İthalat Eşyasına İlişkin İşlemlerin 2153, 2353, 3153, 3158, 4053, 4058, 4253, 4258, 5300, 5321, 5323, 5341, 5351,5352, 5371, 5391, 5800, 7153, 7158 rejim  kodları  kapsamında  ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına (YYS) sahip kişiler tarafından beyan edilen her türlü eşyanın,

b) Yine, Geçici İhracat Eşyasına İlişkin İşlemlerin Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişilerce 2300, 2340, 2342, 6123, 6323, 6771, 7123 rejim kodları kapsamında beyan edilen her türlü eşya,

Fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmez.

3- Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına (YYS) sahip firmaların yeşil hatta işlem gören ithalat ve antrepo beyannameleri için muayene türünün, beyanname tescili sonrası 20 dakikalık bekleme süresinin ardından yükümlüye bildirilmesi imkânı.

4- YYS firmalarının 0804 kodlu emsal raporu beyan etmeleri halinde 39.01-39.15 tarife pozisyonlarından dökme olarak gerçekleştirecekleri ithalat işlemleri kırmızı hatta sevk edilmez, söz konusu emsal tahlil raporunun YYS firmalarınca beyanname ekine eklenmesi durumunda; 39.01-39.15 tarife  pozisyonlarından gerçekleştirecekleri ithalat işlemleri sarı hatta sevk edilir.

5- Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) sahibi kişiler/ firmalar tarafından beyan edilen eşyanın, fiziki kontrolünü gerektirir özel durumlar hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmez.

6- Firmalara itibar, prestij, statü ve saygınlık katan YYS belgesi; sadece Türkiye gümrüklerinde değil, karşılıklı tanıma ilkesi ile dünya çapında bu belgeye sahip firmalarla yapılan ticarette de firmalara çeşitli itibar, prestij, statü, saygınlık ve avantajlar sağlamaktadır.

7- Ticaretin kolaylaştırılmasına imkan sağlayan YYS belgesi, her şeyden önce Türkiye içerisindeki ticarete konu, özel sektör ve devlet kurumları arasında, yurtdışı gümrük idareleri arasında prosedür olarak bir eşgüdüm ve formalitelerin azaltılmasını sağlamaktadır.

- Gümrük Yönetmeliği ile belirlenmiş eşyaları tahlil sonucu beklenmeden teslim alabilme hakkı, gümrük risk kriteri sisteminde risk kriterine düşmeden menşe beyan etmeksizin (özellikle ATR eşliğinde AB Ülkelerinden gelen eşyalar için) ithalat işlemini tamamlayabilme hakkı, yine beyanname ve diğer evrakları gümrüğe sunmaksızın ithalatı tamamlayabilme hakkı gibi daha birçok hak ve avantajlar ile firmalara maliyetleri azaltma ve gümrük işlemlerinde zaman kazanma açısından büyük faydalar sağlar. 

8- YYS Belgesinin Esas Amacı; Emniyet ve güvenlik açısından istenilen koşulları sağlayan firmalara, gümrük ve dış ticaret mevzuatı ile Ticaret Bakanlığı’nın sağlamış olduğu kolaylıklardan/ ayrıcalıklardan faydalanmalarını sağlamaktır.

9- TC. Ticaret Bakanlığı ile anlaşma yapılan İlgili Devletlerin Gümrük İradeleri arasında, tarafların YYS Belgesinin/ Programının karşılıklı tanınması anlaşmaları sonucunda; YYS sahibi firmalarımız, ilgili ülkelerde de YYS’nin nimetlerinden faydalanabilmektedirler.

İmzalanan karşılıklı tanıma anlaşmaları ile ülkeler (Örneğin Güney Kore, Almanya, vb. Ülkeler) statü sahibi firmalara gümrük işlemlerinde karşılıklı olarak kolaylıklar sağlamaktadırlar.

10- YYS belgesi sahibi firmalar, her hangi bir ek şarta gerek kalmadan {23.01.2019 tarih ve 30664 sayılı R.G.’de yayımlanan “Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin 1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği” kapsamında Varış Öncesi Gümrük İşlemlerinden (Serbest dolaşıma giriş ve dahilde işleme rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı veya havayolu taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilme, vb.)} faydalanabilmektedirler.  

Böylece, eşya Türkiye’ye geldiğinde başlayıp bitirecek gümrükleme işlemlerini, daha eşya Türkiye’ye gelmeden yerine getirilebilmekte, bu da firmalara ciddi bir zaman tasarrufu ve maliyet avantajı sağlamakta, Gümrükleme işlemi önceden tamamlandığı için de normal/ klasik eşya ithalat işleminde yapılan tahmil-tahliye, ardiye, demoraj vb. ilave gümrükleme maliyetleri ile de karşılaşılmamaktadır.

11- YYS belgesi sahibi firmalar: 28.05.2024 tarihinden itibaren, Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2024/8 sayılı Genelge Eki "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Rehberi" uyarınca; Hiçbir ilave şart/ koşul olmaksızın Gümrüklü Antrepoların dışarısında Elleçleme faaliyetleri yapabilme hakkına sahipler.

- Bu işlem için YYS sahibi firmalar ilave bir teminat vermemekte, bu işlemlerde Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği uyarınca verilmiş olan götürü teminatı kullanabilmektedirler.

...

Not: Bu konu başta olmak üzere, YYS Yıllık Faaliyet Raporu Hazırlanması, YYS Yıllık Zorunlu Eğitimlerinin Verilmesi, YYS Revizyonları, Ön İzleme, Yeni YYS Belgesi Hazırlıkları ve YYS Belgesi Alım Süreci, YYS Başvuru Formlarının Doldurulması, YYS Danışmanlığı, vb. Tüm YYS Süreçleri hakkında daha fazla ayrıntılı bilgiyi, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı konularında gerekli Hukuki ve Mevzuat Desteğini, İdari ve Adli İtiraz Süreçleri, Dava Açılması, Dava Aşamalarının Takibi, İlgili Mevzuat Ve Hukuki Açılardan Gerekli İtiraz Ve Savunmaların Yapılarak Dava Sonucunun Olumlu Sonuçlandırılması, Sonradan Kontrol/ Firma İncelemesi Yaptırılması, Antrepo Açma, Antrepo Genişletme, AN6, AN7, AN8 Raporlarının düzenlenmesi, … vb, işlemleri, Sürekli/ Düzenli, Aylık, Yıllık Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı, Olay (Konu) Başı Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı Eğitimleri, … vb. konularında yardım, destek, denetim, danışmanlık ve benzeri hizmetleri -İsterseniz- Firmalarımız “Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim, Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.”den veya “Çözüm Denetim Gümrük Dış Ticaret Ve Danışmanlık A. Ş.”den alabilirsiniz.

II- YYS Sahibi Firmaların Talebe Ve Ek Şartlara Bağlı Olarak Yararlandıkları/ Faydalandıkları Kolaylıklar

1- Başlıca Kolaylıklar:

• Götürü Teminat Uygulaması; 1) Götürü teminat uygulaması, eşyanın gümrük vergilerinin teminata bağlanmasını gerektiren ve gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğu durumlarda, bu uygulamadan yararlanacak kişi/ firma için belirlenmiş tutardaki teminatın, her işlem için ayrı ayrı teminat verilmeksizin, teminata bağlanması gereken tutardan bağımsız olarak ve her  hangi bir düşüm yapılmaksızın bir yıl süreyle kullanılabilmesini ifade eder.  ... 
• Onaylanmış İhracatçı Yetkisi (Kapsamında);

1) A.TR Dolaşım Belgelerini Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluş tarafından düzenleme ve vize işlemi için gümrük idarelerine ibraz edilme zorunluluğu olmaksızın düzenleyebilme izni,

2) Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülke veya ülke gruplarıyla tercihli ticarette, Türkiye ile Avrupa Birliği arasında tarım ürünlerinin tercihli ticaretinde ve ülkemiz tarafından tek taraflı olarak tanınan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi rejimi kapsamında gerçekleştirilen tercihli ticarette eşyanın kıymetine bakılmaksızın eşya ve ülke/ülke grubu bazında fatura beyanı veya EUR.MED fatura beyanı düzenleyebilme izni,

3) İhracatta Yerinde Gümrükleme İzni, (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilere aşağıdaki ek koşulların tümünü sağlamaları şartıyla, eşyayı ihracat gümrük müdürlüğüne sunmaksızın ihraç işlemlerini ilgili bölge müdürlüğünce 59.madde uyarınca uygun bulunan tesislerde gerçekleştirmek üzere izin verilebilir. ...

• İzinli Gönderici Yetkisi; (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilere, aşağıda yer alan ek koşulları sağlamaları halinde eşyayı hareket gümrük müdürlüğüne sunmaksızın transit işlemlerini kendi tesislerinde gerçekleştirmek üzere izin verilebilir.

 - Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahiplerine, izinli gönderici yetkisine sahip olmaları koşuluyla, ayrıca bir talebe gerek kalmaksızın, sınır kapılarından öncelikli geçiş hakkı uygulamasından yararlanma izni verilir.

• İzinli Alıcı Yetkisi; [Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası (YYS) sahibi kişilere/ firmalara, ek koşulları sağlamaları halinde, eşyayı varış gümrük müdürlüğüne sunmaksızın transit işlemlerini kendi tesislerinde sonlandırmalarına ve eşyanın alıcısı tarafından bu tesislerde ithalat işlemlerinin gerçekleştirilmesine izin verilir.].
• İthalatta Yerinde Gümrükleme İzni; İthalatta yerinde gümrükleme: Eşyanın ithalat gümrük idaresine getirilmeden, giriş gümrük idaresinden doğrudan firmanın kendi tesislerine sevk edilmesi ve ithalat işlemlerinin firmanın kendi tesislerinde basitleştirilmiş usul çerçevesinde yapılmasıdır. 
• YYS-I statüsü,
• YYS-II statüsü,

- Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahiplerine, aşağıdaki koşulları sağlamak şartıyla, yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne ek olarak YYS-I statüsü veya SSY-II statüsü verilir.

2- Taşıt üstü işlemden yararlanma hakkı,

12.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.