İsmail Hakkı Güneş
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
ihgunes@superonline.com

Dönem Sonu İşlemlerinde Vadesi Gelecek Döneme Sarkan Faiz Gelirleri İle Finansman Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi

Bilanço gününde vade sonu gelecek dönemler olan faiz gelirleri ile faiz giderlerinin muhasebeleştirilmesi hem tartışma konusu olmakta hem de zaman zaman dikkatlerden kaçmaktadır.

Dönem sonu işlemlerinin yoğun olduğu günlerdeyiz. Sosyal sorumluluk bağlamında konuyu gündem ederek muhasebenin temel kavramlarından olan “ dönemsellik kavramı “ doğrultusunda  anlatmak çalışmamızın özünü oluşturmaktadır.

Dönemsellik kavramı “ İşletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belirli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır ”

Konumuzla İlgili Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde Yer Alan Temel Hesaplar

181- Gelir Tahakkukları İçinde çalışılan dönemde ortaya çıkmış olmakla birlikte üçüncü kişilerden tahsili ya da bunların adına borç kaydı gelecek hesap döneminde yapılacak gelirlerin izlendiği hesaptır.

Gelir Tahakkukları Hesabı ;  Dönem sonunda, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında bu hesaba borç kaydedilir. Sonraki dönemde, alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarlar bu hesabın alacağına karşılık ilgili hesapların borcuna kaydedilerek kapatılır.

381 Gider Tahakkukları Hesabı: İçinde çalışılan dönemde ortaya çıkmış olmakla birlikte ödenmesi gelecek aylarda yapılacak giderlerin izlendiği hesaptır.

Gider Tahakkukları Hesabı ; Dönem sonunda, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili gider ve zarar hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. Sonraki dönemde, alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarlar bu hesabın borcuna karşılık ilgili hesapların alacağına kaydedilerek kapatılır.

Örnek : 1  ,,,,,,,,,NDY Demir İşletmesi ,,,,,,, faaliyet dönemi sonunda       01. Ekim.2020 ’de 100.000 TL sını değerlendirmek amacıyla 6 ay vadeli mevduat olarak Garanti BBVA Ataköy Şb’ne dönem sonunda 8.700 TL faiz geliri edeceği şekilde yatırmıştır.

İşletmenin 31.12.2020’de ve 2021’de yapacağı kayıtlar aşağıdaki şekilde oluşacaktır.

 --------------------------------------------------------------  Ekim.2020------------------------------------------------------------

102 BANKALAR    HS                                                                     100.000

       102.10 TL Vadeli Mevduatlar

       102.10.001 Garanti BBVA

                                                           102 BANKALAR   HS                                 100.000

 ---------------------------------------------------------31.12.2020---------------------------------------------------------------

181 GELİR TAHAKKUKLARI                                                         4.350

181.10 Vadeli Mevduat Kıst Dönem Gelir Tahakkukları

                                                                                               642   FAİZ GELİRLERİ       4.350

Garanti BBVA Ekim.2020’de açılan 31.03.2021 Vadeli mevduat “KIST DÖNEM “ Faiz geliri

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------31.03.2021-------------------------------------------------

102  BANKALAR   HS                                                          107.395  

193 PEŞ.ÖDEN.VER.                                                                       1.305

 

                                                                                    102 BANKALAR  HS             100.000

                                                                                    181 GEL.TAHAKK. HS                   4.350

                                                                                    642  FAİZ GELİRLERİ HS              4.350

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bilgilendirme Not: Stopaj oranı %15 olarak dikkate alınmıştır. Örneğimizde Kıst Dönem Stopaj oranı ve tutarı dikkate alınmamıştır.31.12.2020’de bankalardan alınan faiz geliri ve stopaj yazılarında “kıst dönem “ de dahil olmak üzere faiz ve stopaj kesinti listelerinde yer alan tutarlara dikkat edilmesi ve kayıtların buna göre oluştuğunun kontrol edilmesi önemlidir. Gelir İdaresine verilen dönem (Örneğimizde 2020 yılı Kurumlar Vergisi ekleri tablolar ) kurum beyanlarındaki listelerle banka faiz gelirleri ve banka stopaj listeleri ile kurum kayıtları ve kurumlar vergisi tabloları uyumlu olmalıdır.

 Görüldüğü üzere NDY,,,,,,,,,,,,,,,,Demir İşletmesi faiz gelirlerini “kıst dönem “ 31.12.2020 ve gerçekleşen dönem 31.03.2021 olarak kayıtlara intikal ettirmiştir.

Örnek : 2  ,,,,,,,,,NDY Demir İşletmesi ,,,,,,, faaliyet döneminde ana para ve faiz maliyeti dönem sonunda ödenmek üzere İş Bankası Ataköy Şb’den 3 aylık 50.000 TL kredi kullanmıştır. Kredi için dönem sonunda ödenecek faiz tutarı 3.300 TL’dir.   

-----------------------------------------  Kasım 2020---------------------------------------

102 BANKALAR    HS                                                                     50.000

                                               300 BANKA KREDİLERİ  HS                                 50.000

3 ay vadeli kredi kullanılması

Kredi anaparası ve faizi 31.01.2021 (vade süresi sonunda) ödendiğinde 2020 yılına ait giderlerde ilgili gider hesabına yazılırken, 381 Gider Tahakkukları Hesabında yer alan tutarında kapatılma kaydı yapılmalıdır.

Uygulamacı meslek mensubu ve işletme yöneticilerinin dönemsellik kavramı gereği “kıst dönem” esası içerisinde pozisyon almaları risksiz ve yerinde olacaktır.

26.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.