Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Binek Otomobiller 2024 Gider Kısıtlaması, Amortismanları ve Enflasyon Düzeltmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Soru;  Şirket işlerinde kullanmak için bir binek bir araç aldım. Araç giderlerinin muhasebe süreçlerine ilişkin dikkat etmem gereken noktalar nelerdir?

Binek otomobillerin gider ve amortismanları bazı kısıtlamalara tabi tutulmaktadır. Bu açıdan gerek gider olarak dikkate alınabilecek amortismana esas bedelin tespiti gerekse binek otomobillere ilişkin yapılacak giderlerin muhasebe süreci önem kazanmaktadır.

Bilindiği üzere 07.12.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7194 sayılı Kanun’la birlikte Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ncı ve 68’inci maddelerinde gerek ticari kazanç gerekse serbest meslek kazanç sahiplerinin binek otomobillerin gider ve amortismanları bazı kısıtlamalara tabi tutulmuştur. Konu ile ilgili 311 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise yapılan düzenlemeler açıklanmıştır.

Ayrıca 2024 yılından itibaren amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılacak amortismanlar enflasyon muhasebesi sonucu düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanacak.

Bu açıdan önemli olduğunu düşündüğümüz ve gider kısıtlamalarına ilişkin uygulamada denk geldiğimiz yanlış anlaşılabilen konuları kısaca özetlemeye çalıştık.

1- Binek Otomobillerde Amortisman

Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 790.000 TL’yi, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 1.500.000 TL’yi aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Bu tutarları aşan kısma isabet eden amortismanın KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Binek otomobillere ilişkin gider olarak dikkate alınabilecek amortismana esas bedelin tespitinde, binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınacaktır.

Binek otomobillerde amortisman uygulaması %70-%30 gider kısıtlamasına tabi olmayıp yukarıda yer verilen esasların dikkate alınması gerekir.

Ayrıca binek otomobillerde amortisman hesaplamasında kıst dönem uygulanmaktadır. Yani binek otomobilin satın alındığı tarihinden itibaren dönem sonuna kadar geçen süre üzerinden amortisman hesaplanacaktır.

2- Binek Otomobillerin Satışında Daha Önce KKEG olarak yazılan Amortisman İndirim Konusu Yapılabilir

Binek otomobillerinin mükellefler tarafından satışı halinde ilgili yıllarda amortisman ayırma aşamasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak kazanca ilave olunan tutarların toplamı mükelleflerce vergiye tabi olmayan gelir olarak dikkate alınacak ve bu tutar, gelir veya kurumlar beyannamesinde “Diğer İndirimler” satırında gösterilmek suretiyle  kazanç üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

3- Binek Otomobillere Ait Gider Ayrımı

Binek otomobillere ilişkin gider ifadesi sadece bakım onarım giderlerini değil aynı zamanda araçların yakıt, otopark, köprü ve yol geçiş giderleri, kredi faizi, sigorta giderleri dahil olmak üzere araçla ile ilgili tüm giderleri kapsamaktadır.

Günlük Dakikalık Kiralanan Binek Otomobil Kira Hesaplamasına Dikkat

Binek otomobillerin günlük şekilde kiralanmasında gider kısıtlaması, günlük kiralama bedelinin hesaplanması suretiyle uygulanacaktır. Kiralama giderlerine ilişkin günlük gider kısıtlamasının uygulanmasında, kiralamanın yapıldığı tarihte gider olarak dikkate alınabilecek aylık azami kiralama giderinin o ayın gün sayısına bölünmesiyle elde edilecek tutar dikkate alınacaktır.

Aracın dakikalık kiralanması halinde ise kiralamanın yapıldığı tarihte dikkate alınabilecek azami kiralama gideri, kiralamanın yapıldığı ayın gün sayısına bölünmesi ile elde edilecek tutarın 1.440’a (bir günün dakika karşılığı) bölünmesi suretiyle elde edilecek dakika tutarı dikkate alınarak hesaplanacaktır.

Kiralanan Binek Otomobilin Giderlerinin Aylık Gider Yazılabilecek Araç Kira Bedeli İle İlgisi Bulunmamaktadır

Kiralanan binek otomobil için yapılan giderler gider kısıtlaması kapsamında değerlendirilip %70’i gider yazılabilecektir. Kiralanan binek otomobillerin kira bedelleri  %70-%30 gider kısıtlamasına tabi olmayıp 2024 yılı için belirlenen 26.000-TL (KDV hariç) sınırı ile günlük kira bedelleri dikkate alınacaktır.  Kira bedelinin aşan kısmı kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak dikkate alınacak ve KDV’nin de KKEG olan kısma isabet eden bölümü indirim konusu yapılamayacaktır.

Faaliyetleri Kısmen Veya Tamamen Binek Otomobillerin Kiralanması Olan İşletmeler İçin

Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek araçlarının gider ve/veya amortismanlarının giderleştirilmesi, 7194 sayılı Kanun değişikliği dışındadır ve bunlar için 7194 sayılı Kanun öncesi eski uygulama aynen devam etmektedir.

4- 2024 Takvim Yılı İçin Belirlenen Hadler

Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. ve 68. maddelerinde yer alan ;

Gider olarak indirim konusu yapılabilecek aylık araç kira bedeli 26.000 TL,(KDV hariç)

Gider olarak indirim konusu yapılabilecek ÖTV ve KDV toplam tutarı 690.000 TL,

Binek araçlara ait amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar

ÖTV ve KDV hariç 790.000 TL,

Vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya ikinci el olarak iktisap edildiği durumunda 1.500.000-TL olarak belirlenmiştir.

5-Enflasyon Düzeltmesinde Binek Otomobil Amortismanları

2024 yılında yapılacak düzeltme işleminde ilgili binek otomobiller ile buna ilişkin birikmiş amortisman tutarı önce taşıma katsayısıyla düzeltilecek ve ardından ilgili kıymetin düzeltilmiş maliyet bedeli üzerinden amortisman ayrılacaktır. Ancak binek otomobilin Gelir Vergisi Kanununa göre belirlenen amortismana esas bedelin üzerinde kalan maliyet kısmına tekabül eden amortisman tutarını kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alacaktır.

Ayrıca, 2024 yılı bilançosunda düzeltilmiş amortismanlar içerisinde daha önceki yıllarda ayrılmış ve kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınan amortisman tutarları da bulunacağından 2024 yılı bilançosunun düzeltilmesi neticesinde birikmiş amortismanlar hesabında oluşan farkların söz konusu tutarlara isabet eden kısmının da kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyannamede dikkate alınması gerekecektir.

Böylelikle kanunen kabul edilmeyen giderler beyannamede düzeltilmiş tutarları ile dikkate alınmış olacaktır.

16.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.