Abuzer Akbıyık
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
abuzerakbiyik@hotmail.com

Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi

ÖZET:

Cazibe Merkezleri kapsamındaki illerde, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararı kapsamında, Organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgelerinde, asgari 2 milyon TL tutarındaki  imalat sanayi yatırımları, asgari 200 kişilik istihdam sağlayacak çağrı merkezi yatırımları ile 5.000 m2 beyaz alan ihtiva eden veri merkezi yatırımları için,  31/12/2024 tarihine kadar yapılacak olan, teşvik belgesi müracaatları, 2018/11201 Sayılı Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar çerçevesinde değerlendirilecektir. Bu karar kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, Enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ncı bölge şartlarında, 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerde yararlanacaktır.

CAZİBE MERKEZİ PROGRAMININ YATIRIMCIYA SAĞLAYACAĞI AVANTAJLAR

2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı uygulaması açısından Türkiye’deki iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır.

4. Bölgeden 4 il (Elazığ, Erzincan, Malatya, Sivas) 5. Bölgeden, 5 il (Bayburt, Erzurum, Gümüşhane, Kilis, Tunceli),  6. Bölgeden 16 il (Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van) olmak üzere toplam 25 il Cazibe Merkezleri Programı kapsamına alınmıştır.

6. Bölgedeki illerdeki yatırımlara, Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Gümrük, Muafiyet, KDV İstisnası, KDV İadesi, SGK İşveren Hissesi Desteği, SGK İşçi Hissesi Desteği, Gelir Vergisi Stopaj, Vergi İndirimi, Yatırım Yeri Tahsisi, Faiz veya Kar Payı Desteği gibi önemli destekler sağlanmaktadır.

Cazibe Merkezleri Programı Kapsamındaki illerdeki özel sektör tarafından gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37) ile Çağrı Merkezi ve veri merkezi yatırımları; 6. Bölgede ise, 6. Bölge destekleri ve Enerji desteğinden de istifade edecek, 4 ve 5. Bölgedeki yatırımlar ise, 6. Bölge desteklerinden ve Enerji desteğinden istifade edecektir.

Enerji Desteği kapsamında; sabit yatırım tutarının %25’ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderlerinin azami %30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon Türk lirasına kadar Bakanlık bütçesinden karşılanacaktır.

Cazibe Merkezleri Programı, 4 ve 5. Bölgedeki illere önemli avantajlar sağlanmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV istisnası ve KDV iadesi ve Yatırım Yeri Tahsisi destekleri bütün bölgelerde aynıdır. Fakat SGK Primi destekleri, Faiz veya Kâr payı Desteği ile Vergi İndirimi desteklerinde bölgeler arasından farklılık söz konusudur. 

Bir örnekle konuyu izah edersek;

SGK Prim Desteği avantajı; Organize Sanayi Bölgesinde yapılacak bir yatırımda, SGK Primi işveren Hissesi Desteği; 4. Bölgede 7 yıl, toplam sabit yatırımın %25’i kadardır, 5. Bölgede 10 yıl, toplam sabit yarımın %35’i kadardır. 6. Bölgede ise, SGK Primi İşveren hissesi desteği 12 yıl, SGK Primi İşçi Hissesi Desteği 10 yıl ve sabit yatırım tutarına bağlı olarak herhangi bir sınırlama yoktur. Buna göre; Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, Organize Sanayi Bölgesinde, 2 milyon Sabit yatırım yapan ve 100 kişi istihdam eden bir Konfeksiyon imalatı tesisi, SGK Prim İşveren Hissesi Desteğinden;  4. Bölgede, 7 yıl için 500 bin TL, 5 bölgede 10 yıl için 700 bin TL istifade ederken, 6. Bölgede ise  SGK Prim  İşveren Hissesi Desteği 12 yıl, SGK Prim İşçi Hissesi Desteği 10 yıl olmak üzere, toplam 39.151.296[1] TL SGK desteğinden istifade edecektir.

Faiz veya Kâr Payı desteği avantajı: İmalat yatırımlarına 4. Bölgede, TL kredisine 4 puan Döviz/Döviz Endeksli Krediye 1 Puan, azami 1,2 milyon TL,  5. Bölgede TL kredisine 5 puan, Döviz/Döviz Endeksli Krediye 2 puan, azami 1.4 milyon TL destek sağlarken, 6 bölgede TL kredisinde 7 puan, Döviz/Döviz Endeksli krediye 2 puan ve azami 1,8 milyon TL  Faiz veya Kâr payı desteği sağlanmaktadır.

Ancak, 2012/3305 sayılı kararın EK-1’de yer alan 4 üncü bölge illerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, EK-1’de yer alan 5 inci ve 6 ncı bölge illerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımlarına yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan ve “İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi” kapsamında Kredi Garanti Fonu tarafından teminatlandırılan TL cinsi krediler ile TL cinsi finansal kiralama işlemleri kapsamında bir kat artırılarak  uygulanır.[2] (4. Bölgede 2,4 milyon, 5. Bölge 2.8 Milyon, 6. Bölgede 3,6 Milyon uygulanır) (2012/33015 Karar Madde: 11/3)

Vergi indirimi avantajı: Organize Sanayi Bölgesindeki yatırımlar için, 4. Bölgede Vergi İndiriminde Yatırıma Katkı oranı (YKO) %40, 5. Bölgede %50, 6. Bölgede ise  %55’dir.

CAZİBE MERKEZLERİ PROGRAMI MEVZUATI

2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar, 25.01.2018 Tarih ve 30312 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kararla ilgili daha sonraki tarihlerde üç kez değişiklik yapılmıştır[3].

29 Aralık 2021 tarih ve 31704 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4976 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 1. Maddesi ile, 2018/11201 sayılı kararın 1. Maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “31/12/2021” ibaresi “31/12/2022” şeklinde değiştirilerek Cazibe Merkezlerindeki yatırımlara sağlanacak desteklerin süresi 31.12.2022[4]  tarihine kadar uzatılmıştır. Daha sonra 17.12.2022 tarih ve 32046 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6564 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 31.12.2022 ibaresi 31.12.2024 olarak değiştirilmiştir. Buna göre; Cazibe Merkezi Kapsamındaki illerde, imalat sanayi, çağrı merkezi ve veri merkezi yatırımları için, 31/12/2024 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi müracaatları, Cazibe Merkezleri Programı Destekleri çerçevesinde değerlendirilecektir.

Cazibe Merkezleri Desteklerinin de yer aldığı Teşvik sistemi ile ilgili en önemli mevzuat 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ve 20.06.2012 tarih ve 28329 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2012/1 sayılı Kararın uygulanmasına ilişiklin tebliğdir.  Bu karar ve tebliğde destek türleri, uygulaması KDV iadesi ve benzeri konular ile ilgili ayrıntılar yer almaktadır.

27.01.2017 tarih ve 29961 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 6770 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa Geçici 37. Maddesi olarak eklenerek, imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında İnşaat harcamalarında yüklenilen ve indirim yolu ile giderilemeyen KDV’nin iadesi konusuna yer verilmiştir. 05.12.2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7061 sayılı Kanun’un 43. maddesiyle, önceki düzenlemede 2017 yılı için geçerli olan inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasının 2018 ve 2019 yıllarında da devam etmesi sağlanmıştır. Daha sonra 30.12.2019 tarih ve 30994 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 1950 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, iade ile ilgili hükümlerin 2020 ve 2021 yılları için de uygulanması sağlanmıştır. En son olarak, 31.12.2021 tarih ve 31706 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5047 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının 2. Maddesi ile, inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iade edilmesi hakkındaki geçici 37’nci maddesi, 2022, 2023, 2024 yıllarında uygulanacak eklinde düzenlenerek KDV iadesinin süresi uzatılmıştır. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iade edilmesi konusu ilgili uygulama detayları ise; 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğine, 03.02.2017 tarih ve 29968 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 10 seri no’lu tebliğ ile "İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri" başlığı ile II/E-7 bölüm eklenmiştir. Daha sonra, 23.03.2019 tarih ve 30723 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 25 seri no’lu tebliğin 5. Maddesi ile,  Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin II/E-7. Bölümünün birinci paragrafında değişikli yapılmıştır.

15.04.2022 Tarih ve 31810 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7394 Sayılı Kanunun 11. Maddesi ile, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun Geçici 37. Maddesinde değişiklik yapılarak, İmalat Sanayii ile Turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 01/05/2022 tarihiden başlamak üzere 31/12/2025 tarihine kadar, Katma Değer Vergisinden istisna edilmiştir. Konun uygulaması ile ilgili 42 Seri nolu KDV tebliği 28 Mayıs 2022 tarih ve 31849 nolu Resmi Gazete’de yayınlanmıştır

5510 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 5838 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen “İndirimli kurumlar vergisi” başlıklı 32/A Maddesinde, Teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlara, indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisi uygulaması yer almaktadır.

CAZİBE MERKEZLERİ PROGRAMIN AMAÇ VE KAPSAMI

2018/11201 sayılı kararın 1. Maddesinde Cazibe Merkezleri programının amacı; “az gelişmiş bölgelerdeki yatırım ortamını canlandırarak istihdam, üretim ve ihracatın arttırılması ve bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yatırımların desteklenmesi” olarak belirtilmiştir.

Cazibe Merkezleri Programı, kararda sayılan 25 ilde ; özel sektör tarafından gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37) ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projeleri için sağlanacak destekleri kapsar.

CAZİBE MERKEZİ İLLERDE 6. BÖLGE DESTEĞİ UYGULANIR

Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde ; özel sektör tarafından Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37) ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projeleri için,  2012/3305 sayılı Karar kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ncı bölge destekleri uygulanır.

Konu ile ilgili, 02/01/2018 tarihli ve 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında Yatırımların desteklenmesi Hakkında Kararın 3. Maddesinde “Bu karar kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, Komite tarafından uygun bulunması halinde enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ncı bölge şartlarında, 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerde yararlanır.“ hükmü yer almaktadır.

CAZİBE MERKEZİNDE ASGARİ SABİT YATIRIM TUTARI

Cazibe merkezleri Desteklerinden istifade edebilmek için, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları kararı kapsamında, imalat sanayi yatırımlarının (US97 Kodu 15-37) organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgelerinde[5] gerçekleştirilmesi ve asgari 2 milyon TL[6] yatırım şartı sağlaması gerekir. Sabit Yatırım Arazi-arazi, Bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcamaları kalemlerinin toplamıdır.

Bu karar kapsamındaki destek unsurlarından yaralanabilmek için çağrı merkezi yatırımlarının asgari 200 kişilik istihdam sağlaması, ANSI/TIA-942 veya Uptime Instiute TİER-3 veya üstü seviyede olan veri merkezi yatırımlarının ise asgari 5.000 m2 beyaz alan ihtiva etmesi gerekir.

CAZİBE MERKEZİ PROGRAMI KAPSAMINDA SAĞLANAN DESTEKLER

Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımlar, Komite tarından uygun bulunması halinde enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ıncı bölge şartlarında, 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerde yaralanır.

Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, Maiye ve Hazine Bakanı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından oluşur.

Cazibe Merkezileri Programı kapsamında sağlanacak destekler şunlardır;

1-Gümrük vergisi muafiyeti

Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.

2-KDV istisnası

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilir.

3-Vergi indirimi

5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, %50 yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar, Kurumlar vergisi veya gelir vergisi %90 indirimli olarak uygulanır.[7]

İmalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için Bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanır.

4-Sigorta primi işveren hissesi desteği

Tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, 12 yıl, Bakanlık bütçesinden karşılanır. Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, Diğer yatırım cinslerinde (tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme vb) yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanır.

5-Yatırım yeri tahsisi

29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Kanunun ek 3 üncü maddesi[8] çerçevesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir.

6-Faiz veya kâr payı desteği

Desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının, Türk Lirası cinsi kredilerde yedi puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı, azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanmaktadır. Faiz veya kâr payı desteği tutarları 1.800.000 Türk Lirasını geçemez. Fakat imalat sanayi yatırımlarına yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan TL cinsi krediler kapsamında bir kat artırılarak (3.600.000 TL) olarak uygulanır.

7-Gelir vergisi stopajı desteği

2012/3305 sayılı Kararın 14 maddesinde “Karar uyarınca; 6’ncı bölge ve/veya Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlar için düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için, belgede kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işçilerin ücretlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren on yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir.” Hükmü yer almaktaydı.

25.12.2021 tarih ve 31700 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yer alan ücret ödemelerinin vergilendirilmesinde düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre, 1.1.2022 tarihinden itibaren işverenler tarafından çalışanlara yapılacak ücret ödemelerine uygulanmak üzere, hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilmiştir. Böylece 2012/3305 sayılı Kararın 14 maddesindeki Gelir vergisi stopajı desteği kendiliğinden uygulamadan kalkmıştır.

8-Sigorta primi desteği

Teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip 10 yıl süreyle işveren adına Bakanlık bütçesinden karşılanır.

9-KDV İadesi

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararı Geçici 8. Maddesi ve KDV Kanunu’nun geçici 37. Maddesine göre, imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2024[9] tarihleri yapılan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV’ler talep edilmesi halinde iade edilecektir.

10-Enerji Desteği

Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi tarafından desteklenmesi uygun görülen yeni yatırımlardan enerji desteği ihtiva edenlerin, işletmeye geçmesini müteakip gerçekleşen sabit yatırım tutarının %25’ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderlerinin azami %30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon Türk lirasına kadar Bakanlık bütçesinden karşılanır.

CAZİBE MERKEZİLERİ DESTEKLERİNİN KAPSAMI

Cazibe merkezleri destekleri, Teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak gerçek ve tüzel kişileri kapsamaktadır.

Cazibe merkezleri desteklerinden yeni yatırımlar faydalanır. Kararın Madde 2/1-j göre; Yeni yatırım;  2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki kararın uygulamasına ilişkin tebliğde belirtilen Komple yeni yatırım, modernizasyon, tevsi, entegrasyon ve ürün çeşitlendirme niteliğindeki yatırımlardır.

CAZİBE MERKEZLERİ KAPSAMINDAKİ İLLER

2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın Ek-1’nici maddesinde 23 il[10] yer almıştır. 07.10.2020 tarih ve 31267 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3063 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Kilis[11] ilave edilerek il sayısı 24’e çıkarılmıştır. 29 Aralık 2021 tarih ve 31704 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4976 Sayılı Cumhurbaşkanı kararı Sivas[12](Demirağ Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37) eklenerek Cazibe merkezleri kapsamında il sayısı 25’e çıkarılmıştır.(16 adet il  6. Bölgeden, 5 adet il 5. Bölgeden, 4 il 4. Bölgeden olmak üzere toplam 25 il cazibe merkezleri kapsamındadır)

Cazibe merkezleri Programı kapsamındaki iller aşağıdadır;

1	Adıyaman (6)*	8	Diyarbakır (6)	15	Kars (6)	22	Şanlıurfa (6)
2	Ağrı (6)	9	Elazığ (4)	16	Kilis (5)	23	Şırnak (6)
3	Ardahan (6)	10	Erzincan (4)	17	Malatya (4)	24	Tunceli (5)
4	Batman (6)	11	Erzurum (5)	18	Mardin (6)	25	Van (6)
5	Bayburt (5)	12	Gümüşhane (5)	19	Muş (6)
6	Bingöl (6)	13	Hakkari (6)	20	Siirt (6)
7	Bitlis (6)	14	Iğdır (6)	21	Sivas (4) (Demirağ Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37)

(*) Parantez içindeki sayılar, bu ilin 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları kararı çerçevesinde hangi bölgede olduğunu göstermektedir)

CAZİBE MERKEZLERİ KAPSAMINDAKİ İMALAT SANAYİ

Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki desteklerden; özel sektör tarafından gerçekleştirilecek Ulusal Faaliyet ve Ürün Sınıflamasında (US-97) aşağıdaki listede görülen 15 ile 37 kodu arasındaki imalat sanayi yatırımları istifade etmektedir.

Kodu	Tanımı
D	İMALAT SANAYİİ
15	GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK İMALATI
16	TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI
17	TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI
18	GİYİM EŞYASI İMALATI; KÜRKÜN İŞLENMESİ VE BOYANMASI
19	DERİNİN TABAKLANMASI, İŞLENMESİ; BAVUL, EL ÇANTASI, SARAÇLIK, KOŞUM TAKIMI VE AYAKKABI İMALATI
20	AĞAÇ VE MANTAR ÜRÜNLERİ İMALATI (MOBİLYA HARİÇ); HASIR VE BUNA BENZER, ÖRÜLEREK YAPILAN MAD.İMALATI
21	KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ İMALATI
22	BASIM VE YAYIM; PLAK, KASET V.B. KAYITLI MEDYANIN ÇOĞALTILMASI
23	KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI
24	KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLERİN İMALATI
25	PLASTİK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ İMALATI
26	METALİK OLMAYAN DİĞER MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI
27	ANA METAL SANAYİİ
28	MAKİNE VE TEÇHİZATI HARİÇ; METAL EŞYA SANAYİİ
29	B.Y.S. MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI
30	BÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI
31	B.Y.S. ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLARIN İMALATI
32	RADYO, TELEVİZYON, HABERLEŞME TEÇHİZATI VE CİHAZLARI İMALATI
33	TIBBİ ALETLER; HASSAS VE OPTİK ALETLER İLE SAAT İMALATI
34	MOTORLU KARA TAŞITI , RÖMORK VE YARI-RÖMORK İMALATI
35	DİĞER ULAŞIM ARAÇLARININ İMALATI
36	MOBİLYA İMALATI; B.Y.S. DİĞER İMALAT
37	YENİDEN DEĞERLENDİRME (METAL ATIK VE HURDALARIN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ)

 

 

---

DİPNOLAR:

[1] Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında Organize Sanayi Bölgesinde kurulu ve 100 kişi istihdam edilen bir konfeksiyon tesisinde, SGK işveren Payı desteği ve SGK İşçi Hissesi Desteği hesaplaması:

2023 Asgari ücret 10.008 TL 

SGK İşveren Hissesi Prim Desteği (%15,5) : 1.551,24 x100 işçix12 ayx12 yıl  = 22.337.856 TL

SGK İşçi Hissesi Prim Desteği: 1.401,12 TL  x 100 işçi x 12 ay x 10 yıl             =   16.813.440 TL

SGK Desteği  Toplamı       ……………………………………………………………………         = 39.151.296 TL

(Yukarıdaki hesaplama asgari ücret sabit kabul edilerek yapılmıştır. Her yıl, asgari ücret arttıkça destek tutarı da artacaktır)

[2] Faiz veya kâr payı desteği (Değişik:RG-07/08/2019-30855)

MADDE 11-………..

 (3) (Değişik:RG-22/6/2018-30456) (Değişik:RG-7/8/2019-30855) (Değişik:RG 29/6/2021-31526) Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz veya kâr payı desteği tutarları 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde sırasıyla birmilyon, birmilyonikiyüzbin, birmilyondört yüzbin ve birmilyonsekizyüzbin Türk Lirasını geçemez.

Ancak bu fıkrada belirtilen üst sınırlar, EK-1’de yer alan 3 üncü bölge illerinin EK-7’de yer alan ilçelerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, EK-1’de yer alan 4 üncü bölge illerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, EK-1’de yer alan 5 inci ve 6 ncı bölge illerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımlarına yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan TL cinsi krediler kapsamında bir kat artırılarak uygulanır

[3] 25.01.2018-30312 RG-2018/11201 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

27.11.2018-30608 RG-384 Sayılı Karar ile Bakanlar Kurulu Kararında değişiklik

07.10.2020-31267 RG- 3063 Cumhurbaşkanlığı kararı ile değişiklik

29.12.2021-31704 RG- 4976 Sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile değişiklik

[4] 07.10.2020 tarih ve 31267 sayılı Resmi gazetede Yayınlanan 3063 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı Madde-1 “2/1/2018 tarihli ve 2018/11201 sayıl Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın 1 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “31/12/2020 “ ibaresi “31/12/2021” şeklinde değiştirilmiştir.

29.12.2021 Tarih ve 31704 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4776 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı Madde-1 “2/1/2018 tarihli ve 2018/11201 sayıl Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın 1 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “31/12/2021 “ ibaresi “31/12/2022” şeklinde değiştirilmiştir.

17.12.2022 Tarih ve 32046 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6564 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Madde-1 “2/1/2018 tarihli ve 2018/11201 sayıl Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın 1 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “31/12/2022 “ ibaresi “31/12/2024” şeklinde değiştirilmiştir.

[5] Endüstri bölgeleri, 19.01.2002 tarih ve 24645 sayılı Resmi gazetede yayınlanan Endüstri Bölgeleri Kanunu çerçevesinde kurulan yatırımları teşvik etmek, yurt dışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını Türkiye'de yatırıma yönlendirmek ve yabancı sermaye girişinin artırılmasını sağlamak üzere kurulan endüstri bölgeleridir.  Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği ise 06/08/2019 tarihli ve 30854 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararı ile İstanbul (2), Balıkesir, İzmir, Bursa, Mardin illerinde 6 adet Özel Endüstri Bölgesi kurulmuştur. 

[6] 29.12.2021 Tarih ve 31704 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4776 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı Madde-2 Aynı kararın 4 ncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(1) Bu karar kapsamında desteklenecek imalat sanayi yatırımlarının (Us-97 Kodu-15-37) organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgesinde gerçekleştirilmesi ve asgari 2 milyon TL yatırım tutarı şartını sağlaması gerekir. “

[7]2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları kararı Geçici 8. Madde-b)(Değişik:RG-7/8/2019-30855) (Değişik:RG-21/8/2020-31220)  imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için Bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanır.

[8] 4706 sayılı Kanunun

 Ek Madde 3 – (Ek: 18/2/2009-5838/23 Md.)(1)

13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamındaki yatırımlarla ilgili olarak talep edilen taşınmazın bulunduğu ilçenin mülki sınırları içindeki organize sanayi veya endüstri bölgelerinde bu yatırımlar için tahsis edilebilecek boş parsel bulunmaması, gerçekleştirilecek yatırımın toplam tutarının, talep edilen taşınmazların maliki idarelerce takdir edilecek rayiç değerinin tarım, hayvancılık ve eğitim yatırımları için bir, turizm yatırımları için iki, diğer yatırımlar için üç katından az olmaması kaydıyla; Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine veya belediyelere ait arazi veya arsaların üzerinde kırkdokuz yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakkı tesis edilebilir. 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununa tabi alanlar hariç olmak üzere, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması nedeniyle irtifak hakkı tesis edilemeyen taşınmazlar üzerinde ise aynı şartlarla kırkdokuz yıl süreli kullanma izni verilebilir…….

[9]31.12.2021 tarih ve 31706 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5047 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararının 2. Maddesi ile, “3065 sayılı Katma Değer vergisi kanun imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlara ilişkin inşat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iade edilmesi hakkındaki geçici 37’nci maddesi, mezkur madde düzenlendiği şekilde, 2022, 2023,2024 yıllarında yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi için de uygulanır”

[10] 25.01.2018 tarih ve 30312 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın Ek-1’nica maddesinde 23 il yer almıştır. 1.Adıyaman, 2.Ağrı,3.Ardahan, 4.Batman, 5.Bayburt, 6.Bingöl, 7. Bitlis, 8. Diyarbakır, 9. Elazığ, 10.Erzincan, 11.Erzurum, 12. Gümüşhane, 13. Hakkari, 14. Iğdır, 15. Kars, 16. Malatya, 17. Mardin, 18. Muş, 19. Siirt, 20. Şanlıurfa, 21. Şırnak, 22. Tunceli, 23. Van

[11] 07.10.2020 tarih ve 31267 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3063 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu sayı 16. Sıraya Kilis ilave edilerek il sayısı 24’e çıkarılmıştır. 1.Adıyaman, 2.Ağrı,3.Ardahan, 4.Batman, 5.Bayburt, 6.Bingöl, 7. Bitlis, 8. Diyarbakır, 9. Elazığ, 10.Erzincan, 11.Erzurum, 12. Gümüşhane, 13. Hakkari, 14. Iğdır, 15. Kars, 16. Kilis, 17. Malatya, 18. Mardin, 19. Muş, 20. Siirt, 21. Şanlıurfa, 22. Şırnak, 23. Tunceli, 24. Van

[12] 29 Aralık 2021 tarih ve 31704 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4976 Sayılı Cumhurbaşkanı kararı Madde-2.” Aynı kararın  Ek-1’inde yer alan “Cazibe Merkezi Kapsamındaki İller” başlıklı listeye, mevcut 20’nci sıradan sonra gelmek üzere aşağıdaki 21’nci sıra eklenmiş ve diğer sıralar buna göre teselsül ettirilmiştir. “21.Sıvas (Demirağ Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları (US-97 Kodu:15-37)”

05.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.